Roos Ravensbergen Health & mind 16 feb 2024, 14:15

Leestijd: 4 minuten

Zo beïnvloeden sociale media je mentale welzijn én je productiviteit (plus tips om er goed mee om te gaan)

Dat sociale media niet supergoed voor je zijn, dat weten veel mensen wel. Maar welke invloed hebben ze nou echt? Hoe beïnvloeden sociale media je productiviteit en je mentale welzijn?

Een uurtje scrollen, het is voor velen tijdverdrijf, ontspanning of entertainment. Maar eind januari bleek óók dat sociale media Nederlanders ongelukkig maken. Zes miljoen Nederlanders zeiden dat het „gevaar vormt voor ons mentaal welzijn”, 2,2 miljoen mensen zeiden concreet minder gelukkig te worden door het scrollen. Maar stoppen? Dat doen maar weinig mensen.

Wist je trouwens dat er bewezen manieren zijn waarop je vrienden je mentale staat positief beïnvloeden? We lichtten ze voor je uit.

Social media en je mentale welzijn

Ondanks dat veel mensen dus aangeven ongelukkig te worden van social media, stoppen ze er niet mee. Dat komt, volgens psycholoog Thijs Launspach, omdat we verslaafd gemaakt worden. „Ons brein is gehackt”, vindt hij.

Steeds weer op die app, stories bekijken of aandachtig andermans leven volgen. De psycholoog benadrukt dat de gebruiker niet het probleem is. „Het is een verslavend middel.” En dat middel blijkt funest voor onze mentale gesteldheid. „We worden door social media onzeker over onszelf, boos op de wereld, eenzamer en meer gefrustreerd. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat vooral jongeren die veel gebruik maken van social media een groter risico lopen op depressie, eetstoornissen, angst en jaloezie. We worden er in ieder geval niet gelukkiger van.”

Haat

Naast social media an sich, zijn er ook nog de mensen die daarop te vinden zijn. En die zijn niet altijd even aardig. Zo waarschuwde hersenkenner Erik Scherder onlangs voor haat op social media. Volgens hem worden er specifieke gebieden in onze hersenen actief bij haatreacties. Gebieden die ook activeren bij fysieke of lichamelijke pijn, zoals het breken van een been. Haatberichten hebben dus hetzelfde effect op het brein als fysieke pijn.

Volgens Scherder moeten we daarmee stoppen en moeten we ons realiseren wat we mensen op die manier aandoen. „Als u boos bent op mensen, die u niet eens kent misschien, en je voelt boosheid of agressie: zet een lekker stuk muziek op. Of ga een stuk lopen buiten. In ieder geval doe alles beter, dan wat we nu doen op die social media. Daar moeten we echt mee ophouden.”

Druk

Ook de druk die veel mensen door zulke apps ervaren, is problematisch. Volgens Andreas Tober van de Hersenstichting is vooral het ‘constant aanstaan’ waar mensen te veel druk van ervaren. „Alle socials zijn gemaakt om je constant aan te laten staan. Het gelukstofje dopamine wordt iedere keer aangemaakt als je een like krijgt, of iets leuks ziet. Wanneer je stopt met sociale media zakt dat wat af en zal je daar dus van moeten afkicken.”

Toch zijn er ook manieren om te voorkomen dat je bezwijkt onder de druk die je voelt. „Geef je hersenen voldoende rustmomenten. Wanneer je dit goed doet, ervaar je bijvoorbeeld meer energie en meer focus.”

Dit is het effect van sociale media op je productiviteit

Social media zorgen er bij de meeste mensen voor dat ze minder productief zijn. Je wordt afgeleid, wil multitasken (zowel op je telefoon kijken als werken/studeren), en dat leidt tot verminderde kwaliteit. Daarnaast wordt onze aandachtsspanne korter door social media – alles is vluchtig – en we kunnen ons minder goed concentreren.

Daar komt ook nog eens bij dat we door onze telefoon en social media vaak ‘aan’ staan en zo goed als altijd bereikbaar zijn. Dat klinkt misschien productief, maar dat is juist weer voor je mentale gesteldheid niet goed. Het brengt druk en stress met zich mee, en minder rust.

Maar alleen maar productief willen zijn is ook niet alles, vertelde psycholoog Thijs Launspach ons in Metro‘s podcast De Werkvloer. „Efficiënt en productief zijn is niet hetzelfde”, sprak hij toen. Ons panel van experts gaf onlangs ook hun mening over de stelling: ‘Een verstandige ouder zou zijn kind social media ontnemen’.

Tips om slim met social media om te gaan

Je hoeft social media niet compleet uit je leven te verbannen. Slim omgaan met je apps en telefoon kan wel. Een paar tips:

• Zet je notificaties en meldingen uit: zo word je niet meer een app ‘ingetrokken’, maar beslis je zelf hoe vaak (hopelijk minder) je kijkt.
• Beperk het tot het minimale en verwijder apps. Je hoeft echt niet élke social media-app op je telefoon te hebben. Kies er een paar en verwijder de rest.
• Stel telefoon-loze uren in. Als je met jezelf afspreekt dat je ‘s ochtends voor 10 uur en ‘s avonds na 20.00 uur niet meer op je telefoon kijkt, begin én eindig je je dag een stuk rustiger.
• Ditzelfde kun je doen met telefoon-loze ruimtes. Denk aan je slaapkamer, bijvoorbeeld.
• Doe een detox. Probeer een week lang, of misschien een paar dagen als het te moeilijk is, je telefoon en social media links te laten liggen. Je zult zien dat je daar meer ademruimte van krijgt.

Je goed voelen na nachtje doorhalen of weinig slaap? Dat komt hierdoor

Dit zijn de gezondste en effectiefste workouts om te doen (volgens een Harvard-professor)

Reacties