Joram Bolle Dossier 28 apr 2018, 09:26

Leestijd: 4 minuten

Woning nodig? We hebben niet genoeg bouwvakkers

Dacht je al lastig aan een woning te komen? De komende jaren wordt dat zeker niet makkelijker. We bouwen veel minder woningen dan nodig is, waarschuwen woningmarktexperts en de bouwbranche. De bouwsector groeit, maar aannemers kunnen niet genoeg personeel vinden om alle huizen te bouwen waar vraag naar is. Bijkomend probleem is dat daardoor de prijzen van vaklui flink omhoog gaan. Sommige nieuwbouwprojecten lopen vertraging op of kunnen moeilijker een uitvoerder vinden.

Dat is ernstig, want er wordt al veel te weinig gebouwd, zegt hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer van de TU Delft: “Als je de achterstand in wil lopen en aan de nieuwe vraag naar woningen wilt voldoen, zou je nu eigenlijk 100.000 woningen per jaar moeten bouwen.” Op dit moment zijn er landelijk zo’n 200.000 huizen te weinig. In 2017 kwamen er tegen de 60.000 woningen bij, voor 2018 gaat het naar schatting om tussen de 60.000 en 70.000. Boelhouwer: “Veel meer kan niet. Er is gewoon een tekort aan handjes om de productie op te schalen.” Bob de Bouwer, kunnen wij het maken? Nou, in ieder geval niet genoeg de komende jaren, zeggen ook andere experts.

Jongeren opleiden

Om te kunnen voldoen aan alle vraag naar bouwvakkers, moeten er in vier jaar tijd 55.000 mensen bijkomen. Dat berekende het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) recent. Directeur Taco van Hoek van het EIB: “De komende twee, drie jaar zal er nog een serieus capaciteitsprobleem zijn. Daarna verwachten we dat de productie minder sterk zal groeien en er ook weer meer jongeren zijn opgeleid.”

Bouweconoom Maurice van Sante van ING vermoedt dat de vraag naar nieuwe woningen het komende decennium wat af zal nemen: “De groei van het aantal huishoudens neemt dan af. De bouwcapaciteit en vraag naar nieuwbouw zullen dichter bij elkaar komen.”

Heipaal 30 procent duurder

Het tekort aan bouwvakkers is een effect van de crisis. Bouwplannen werden niet uitgevoerd, en er verdwenen zo’n 60.000 banen in de bouw. Jongeren gingen geen opleiding volgen tot metselaar, monteur of stucadoor, want waarom zou je als er geen perspectief is op een baan?

Nu de bouw wel weer aantrekt, is dat tekort aan arbeidskrachten niet ineens opgelost. Dus kun je als bouwvakker een veel hoger tarief vragen. Coen van Rooyen van branchevereniging voor bouwondernemers NVB: “De totale bouwkosten zijn in het afgelopen jaar 8 tot 10 procent gestegen. De komende twee jaar verwachten we dat die nog 10 tot 20 procent stijgen.” Dat komt ook door een tekort aan materialen. Daardoor is een heipaal nu 30 procent duurder dan tijdens de crisis, volgens van Rooyen.

Project tegen kostprijs

Ondanks dat er ruim voldoende werk is, kunnen bouwbedrijven toch in de problemen komen. Begin april ging het Brabantse bouwbedrijf Moonen failliet, dat nu in afgeslankte vorm een doorstart maakt. Moonen was betrokken bij 23 bouwprojecten door heel Nederland. “Onze leden verwachten dat Moonen niet de laatste zal zijn,” zegt Van Rooyen. “Bedrijven die tijdens de crisis aan het werk wilden blijven, namen projecten voor kostprijs of een kleine winst aan. Als die bedrijven niet voldoende vet op de botten hebben, komen ze nu in de problemen.”

Taco van Hoek van het EIB denkt dat dat vooral geldt voor bedrijven die alleen bouwen en niet zelf ontwikkelen: “We zien niet dat er meer bouwbedrijven failliet gaan. De kosten stijgen, maar de prijzen van de huizen stijgen ook nog. Daardoor levert het ontwikkelaars alsnog genoeg op om te blijven bouwen.”

Uitstel

Toch liggen er al nieuwbouwprojecten stil. In Amsterdam-Noord hebben ze de start uitgesteld van de bouw van een wijk waar ongeveer zeshonderd woningen moeten komen. Ook zijn er signalen dat projectontwikkelaars zich minder snel inschrijven bij een aanbesteding door de gestegen kosten.

Het gevolg: de woningnood blijft langer hoog. Een probleem dat vooral jonge starters raakt. “Als de kosten van de bouw stijgen, worden die doorberekend in de huizenprijs,” zegt Coen van Rooyen. “Er ligt echt een maatschappelijke opgave als we tussen nu en 2030 een miljoen huizen gebouwd willen hebben. Voor wie thuiswonende kinderen heeft lijkt het me niet ideaal als die door een woningtekort voortaan op zolder moeten blijven wonen.”

OVER METRO DOSSIER

Elke zaterdag vind je bij Metro verhalen over spraakmakende zaken. We kennen het, doordeweeks moet alles vlug, maar gelukkig is er in het weekend tijd om lekker lang te lezen over opzienbarende onderwerpen. Boeiend? Absoluut! Schokkend? Soms. Confronterend? Misschien. Interessant, met een knipoog en vanuit meerdere perspectieven belicht? Altijd!

Deze week: de woningmarkt. Hoe lastig is het om je eerste huis te kopen? En hoe ver ga je om woonruimte te vinden?