Onze wil geschiede?

Hebben wij, mensen, daadwerkelijk een vrije wil? Het kan bijna niet anders, want een mens moet een hele dag vele keuzes maken van het ontwaken tot ‘s avonds laat: zal ik opstaan of nog even blijven liggen onder de warme dekens? Twee kopjes koffie of vier?

Welk verjaardagscadeau koop ik vandaag voor mijn beste vriend? Maar zijn dat gedwongen keuzes zoals dieren die in de jungle maken? En hoe zit het met de meer ingrijpende keuzemomenten? Voor welke studierichting kies ik? Welk huis koop ik? Uit iemand zijn homoseksualiteit of niet? Is daar een vrije wil in het spel? Hoe slim je brein ook is, je zal dit nooit te weten komen. Zelfs Einstein moest ons het antwoord schuldig blijven.

Velen mensen hier op deze planeet zijn ervan overtuigd dat één of andere godheid ons de vrije wil heeft gegeven om tussen het goede en het kwade te kiezen, dat beweren onze religies die wij al eeuwen aanhangen. Ik ben geneigd om hetzelfde te geloven. Het kan toch onmogelijk de wil zijn van een onze goede oude god dat er kinderen worden gedood tijdens een oorlog. En is het zijn wil dat er brave burgers voor vele tienduizenden euro’s worden opgelicht. Ach, op al deze vele levensvragen hebben zelfs de religieuze leiders geen antwoord, ook al denken ze van wel. Er zijn ook natuurkundigen die beweren dat wetenschap en godsdienst goed kunnen samengaan maar uiteindelijk tasten zij ook  in het duister van de onmetelijke kosmos en hebben geen waterdichte bewijzen.

Het verleden dat voorgoed voorbij is, bestond uit ontelbare keuzes van de micro- en macrokosmos. Die keuzes brengen veranderingen in het leven en zijn eigenlijk de motor van onze evolutie. Dat verleden kan je niet meer wijzigen. Maar de toekomst? Staat die niet vast ondanks onze vrije wil?

Ach, ik ben ook maar een nietig wezentje in het universum met een beperkt denkvermogen. Maar wat ik wél weet: er zal een toekomst zijn, net zoals miljarden jaren geleden er een toekomst zou zijn die alles leidde tot nu in het heden. Maar hangt die toekomst af van onze vrije wil?

Zo fluisterde ooit mijn spirituele vriend/ kunstschilder Jan Buytaert bij een glaasje wijn: “Ach Claude, pijnig je hersenen toch niet zo, want de vrije wil is het grootste mysterie van ons bestaan. Leef in het nu-moment en geniet want één ding is zeker, het is een flesje van een goed jaar.”