Roos Ravensbergen Binnenland 14 feb 2024, 14:56

Leestijd: 4 minuten

Fel debat over formatie in Tweede Kamer, dit gebeurde er

Het ging er weer eens fel aan toe in het debat over de formatie in de Tweede Kamer. Zo vroegen partijen zich af waarom de – toch al traag verlopende formatie – niet al een maand eerder stopte. Ook is er een nieuwe informateur geopperd en werden er enkele opvallende uitspraken gedaan, bijvoorbeeld door Geert Wilders (PVV).

Vanochtend zei laatstgenoemde al dat het feit dat Pieter Omtzigt (NSC) de formatiegesprekken stopte via een appje, een „gotspe” is. Ook andere partijen in de Tweede Kamer wilden tijdens het debat Omtzigt en de andere partijleiders, zoals Dilan Yeşilgöz, aan de tand voelen.

Wilders: ‘Kim Putters moet nieuwe informateur worden’

Er moet een nieuwe informateur komen nu Ronald Plasterk zijn werk heeft afgerond. Volgens Wilders is SER-voorzitter Kim Putters een goede optie. Hij zegt dat de PvdA’er (net zoals Plasterk) bereid is deze functie te vervullen. Wilders stelt voor om drie à vier weken een korte gespreksronde te organiseren met alle fractievoorzitters. Dan bespreken zij de vorm van een mogelijke coalitie die de politiek leiders voor zich zien.

De PVV-leider ziet in Putters iemand die ervoor kan zorgen dat andere partijen „het achterste van hun tong” laten zien. Daar is de volgende fase wel voor bedoeld, denkt Wilders. Hij benadrukt het gezag dat Putters geniet en zijn „kennis en ervaring”.

VVD wil toch meedoen

Bij de VVD, en vooral bij Dilan Yeşilgöz, is iets veranderd. Eerst wilde zij een kabinet met de PVV alleen gedogen, nu doet ze „een stap naar voren” en wil ze met haar partij echt meedoen. Maar als de VVD meedoet, is dat wel bij voorkeur met een extraparlementair kabinet.

De nieuwe informateur moet kijken naar de „samenwerkingsvormen die overblijven”, vindt Yeşilgöz. Wat haar betreft is een extraparlementair kabinet „de meest realistische van de overgebleven opties”, en die is voor haar bespreekbaar. De leider van de liberalen erkent dat bijna iedereen een eigen definitie heeft van een extraparlementair kabinet. Maar daar moeten de partijen het dan over eens worden. Ze vindt dat er dan een programma-akkoord moet komen met „hele duidelijke financiële kaders”.

Duidelijke woorden van Yesilgöz aan Dassen. #formatiedebat pic.twitter.com/GPpADEBs0U

— Nina (@politiek2023) February 14, 2024

In debat kritiek op keuze Yeşilgöz voor extraparlementair kabinet

Door de keuze voor zo’n extraparlementair kabinet kan Yeşilgöz echter wel op kritiek rekenen. Volgens GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans leidt zo’n „experiment” alleen maar tot tijdverspilling. Hij wijst ook op het enige recente voorbeeld dat lijkt op zo’n kabinet, namelijk het extraparlementaire college in Limburg. Dat was „een gewoon coalitiecollege met gewone coalitieafspraken”, benadrukt de Limburgse sociaaldemocraat. Alleen was het moeilijk voor het CDA om weer volwaardig met de PVV in zee te gaan, meent Timmermans.

Ook CDA-leider Henri Bontenbal ziet in de plannen van Yeşilgöz een experiment. „Je slaat een stap over”, houdt hij de VVD-leider voor. „Om gelijk naar het experiment toe te gaan, vind ik een rare beweging.” Een extraparlementaire vorm biedt volgens de christendemocraat een „hele wankele basis voor het kabinet”. Dat laatste vindt ook JA21-voorman Joost Eerdmans. Een extraparlementair kabinet kan maar weinig gedaan krijgen, vreest hij.

Wilders ‘kan niet wachten om premier te worden’

In het debat vroeg Joost Eerdmans (JA21) aan Wilders of hij nog bereid is premier te worden. En daartoe is hij niet alleen bereid, hij „kan niet wachten”.

Over de vorm van het volgende kabinet zei hij: „Voor mij is in beginsel alles bespreekbaar, zolang het land maar wordt geregeerd. Snel.” Hij wil ook dat „de PVV daar een grote invloed op heeft, als winnaar van de verkiezingen”.

‘Waarom stopte formatie maand geleden niet?’

De partijen in de Tweede Kamer wilden ook weten waarom de formatie niet eerder is gestopt, toen NSC een maand geleden aangaf niet volwaardig in een kabinet te willen stappen. Uit het verslag van Ronald Plasterk blijkt dat NSC op 10 januari heeft aangegeven dat de afstand tot de PVV wat betreft de grondwet en de rechtsstaat te groot is.

„Waarom ga je dan een maand lang rondjes draaien terwijl je weet dat de uitkomst is dat de opdracht van de informateur niet uitgevoerd kan worden?”, vraagt Timmermans. Bontenbal begrijpt „oprecht niet” waarom er nog een maand is doorgepraat na 10 januari. De informateur had volgens D66-leider Rob Jetten beter een tussenverslag naar de Tweede Kamer kunnen sturen toen dit duidelijk werd. Inmiddels is 85 dagen na de verkiezingen „vooral veel tijd verspild” en geen resultaat geboekt, zegt hij.

Timmermans tijdens debat: ‘Intolerantie als handelsmerk’

In het debat ging Wilders ook nog in op mensen met een moslimachtergrond, voor wiens vrijheid hij ook op zegt te willen komen. Hij vindt het dan ook „prima” dat ze moskeeën bezoeken en de koran lezen en noemt dat „een volstrekte vanzelfsprekendheid”. Tegelijkertijd houdt hij vol dat de islam een „verwerpelijke, haatdragende en geweldoproepende” religie is.

Timmermans is niet onder de indruk. „U hebt van intolerantie uw handelsmerk gemaakt”, zegt hij. „Ik ben benieuwd of u daar ooit van afkomt.” Timmermans neemt het de PVV-voorman kwalijk dat hij überhaupt „bereid is geweest” een miljoen Nederlanders „die geen enkele bedreiging vormen voor onze democratische rechtstaat” hun rechten af te nemen.

Jan Slagter komt terug op verdedigen Matthijs van Nieuwkerk: ‘Beetje verdrietig van’

First Dates-kijkers loven bescheiden Baas B: ‘Zij heeft echt geen idee’

Bonje bij onstuimig MAFS-koppel Malou en Sarath: ‘Ik trek het niet meer’

Reacties