Erik Jonk Binnenland 11 dec 2023, 18:01

Leestijd: 3 minuten

Ken je tuigdorp nog? Vaak lijkt het Woord van het Jaar later totaal vergeten

Treitervlogger, tuigdorp, prikspijt of boomer. Ken jij deze termen nog? Die laatste twee klinken je misschien nog enigszins bekend in de oren, de andere twee lijken totaal vergeten. Alle vier waren ze ooit echter woord van het jaar. Net zoals bijvoorbeeld de legendarische en amper meer gebruikte woorden swaffelen en Project X-feest.

Ieder jaar organiseert Van Dale een verkiezing om een nieuw ‘woord van het jaar’ te kiezen. Vorig jaar werd dat klimaatklever, een besluit waarvoor weinig begrip was. Talenplatform Preply zocht uit welke woorden de afgelopen jaren het woord van het jaar werden en of deze woorden nog steeds onderdeel zijn van onze vocabulaire. Of dat ze alweer vergeten zijn…

Tuigdorp woord van het jaar, maar amper meer gezocht

Zo komt naar voren uit de analyse dat ‘tuigdorp’, woord van het jaar in 2011, tegenwoordig toch echt compleet vergeten is. De afgelopen maand werd dit woord slechts 20 keer ingetikt op Google. Datzelfde geldt voor ‘Bokitoproof’, het woord van het jaar in 2007. ‘Bokitoproof’ werd de afgelopen maand slechts 30 keer gegoogeld.

Toch zijn er ook woorden die nog dagelijks gebruikt worden. Bijvoorbeeld ‘boomer’, het woord van het jaar in 2019. Alleen afgelopen maand al werd het woord nog ruim 22.000 keer opgezocht op Google. Net als het woord van 2013: ‘selfie‘. Dit woord is afgelopen maand ruim 44 duizend keer ingetikt in de zoekmachine.

Eerste woord van het jaar

Twintig jaar geleden werd het eerste ‘woord van het jaar’ bekendgemaakt door Koen Gubbels van het vertaalbureau The Language Lab. Het concept waaide toentertijd over uit Amerika en werd een Nederlands begrip. Het eerste ‘woord van het jaar’ in 2003, werd het woord ‘gamen’. Veel games werden dat jaar populair en doordat iedereen de games speelde, werd er een werkwoord van gemaakt. In 2006 kwam er geen ‘woord van het jaar’, dit kwam doordat The Language Lab ermee stopte. Van Dale nam het concept vervolgens over.

Veel woorden van het jaar komen voort uit maatschappelijke discussies of bijzondere ontwikkelingen in het desbetreffende jaar. Neem het eerdergenoemde  ‘klimaatklever’ uit 2022 als voorbeeld. Dat woord werd geboren uit de verschillende acties die de actievoerders voor het milieu deden. De ‘blokkeerfries‘ is hier ook een voorbeeld van, het woord uit 2018 is een gevolg van de Friezen die de A7 blokkeerden om zo te voorkomen dat de Kick Out Zwarte Piet demonstranten niet bij Sinterklaas konden komen.

Sociale media

Er zijn ook ‘woorden van het jaar’ geboren naar aanleiding van het gebruik van sociale media. Zo werd in 2009 ‘ontvrienden’ het woord van het jaar. Ontvrienden betekent het ‘dumpen’ van virtuele vrienden. Bijvoorbeeld op Facebook, Twitter en het toentertijd populaire Hyves.

Verkiezing 2023

Dinsdag 19 december wordt ‘Het woord van het jaar’ van 2023 bekendgemaakt. Woordenboekmaker Van Dale heeft tien woorden genomineerd waar tot 18 december op gestemd kan worden. De tien woorden die kans maken (en die we over een paar jaar misschien totaal vergeten zijn):

Bestuursschaamte, graaiflatie, hittefit, nepobaby, sportfluencer, TikTokjustitie, treitertaks, vreugdebier, wokewashing en X’en.

Juichen en huilen om Joost Klein op het Songfestival: ‘Joost wié?’ tot ‘Nu al zin in!’

Wintersporters mogen in 2024 niet meer zomaar door Duitsland

Last van stress en burn-out klachten? Op deze manier speelt je ademhaling daar een rol in

Reacties