Jelmer Visser Dossier 18 mrt 2018, 09:00

Leestijd: 8 minuten

Rundfunk-duo droomt van annexeren Liechtenstein

Wie moeten ervoor zorgen dat de jeugd aanstaande woensdag een bolletje rood kleurt op een stembiljet? De NPO weet het zeker: Yannick van de Velde (28) en Tom van Kalmthout (27). Wie? De jongens van Rundfunk! „Jongeren zijn met teringveel en daarom kan de stem van deze groep van grote invloed zijn.”

Vorig jaar vertelde het duo jou waarom je moest gaan stemmen, dit jaar leggen ze in een nieuwe serie uitzendingen zo’n beetje alles uit wat je eigenlijk zou moeten willen weten over de grondwet. Metro reisde af naar het sfeervolle Amphiontheater in Doetinchem om hen te vragen wat zij met democratie, de gemeenteraad en de grondwet hebben.

Politiek hip maken

„Voor we hieraan begonnen, wisten we beide geen flikker van de grondwet”, geeft Van de Velde toe, „maar toen we ons erin gingen verdiepen kwamen we erachter dat dit toch best een belangrijk ding is.” „Het is toch wel belangrijk voor wat Nederland nou is”, vult Van Kalmthout aan. Jongeren stemmen te weinig, dat is een feit. „Ja of ouderen stemmen te veel”, stelt Van de Velde.

Wat zou de verklaring kunnen zijn voor het feit jongeren het zo laten afweten bij verkiezingen? „Ze denken in hapklare brokken en alles moet snel. Als er iets niet snel en hapklaar is, dan is het wel de politiek. Het is niet hip. En het wordt nog pijnlijker wanneer politici hip proberen te doen”, aldus Van de Velde.

„Wat boeit het jou als je 18 bent of Schiphol zich uitbreidt, je denkt dat het je niet boeit omdat het je pet te boven gaat. Het gaat ons wel degelijk allemaal aan. Soms moet je even een stapje verder denken. Jongeren zijn met teringveel en daarom kan de stem van deze groep van grote invloed zijn. Je bepaalt nu het beleid van de komende jaren met je stem. Zaken als studentenhuisvesting, sluitingstijden van de horeca, cultuur- en festivalbeleid en de mate van toerisme worden allemaal door de gemeenteraad beslist.”

Amsterdamse toeristentsunami

Van de Velde en Van Kalmthout wonen nu zo’n tien jaar in Amsterdam en de belangrijkste thema’s in hun stad zijn voor hen meer dan duidelijk: de uitbreiding van Schiphol, toeristenbeleid en de woningmarkt. „Toerisme en expats maken de Amsterdamse woningmarkt kapot. Het slaat helemaal nergens meer op met die toeristen. Ik snap dat je een wereldstad wil zijn, maar als je in een gemiddeld café Engels moet praten en als je met de fiets door de stad rijdt echt de hele tijd een bijna aanrijding hebt met een dronken Engelsman die niet begrijpt wat een fietspad is, dan is er echt iets mis.”

Van Kalmthout is het hiermee eens en vult aan: „Alles is gericht op toeristen, het centrum is niet leuk meer. Overal souvenirwinkels met van die kruizen, Nutella- of kaaswinkels. Je hebt bijvoorbeeld Chinezen die een pand op de Prinsengracht gekocht hebben, puur en alleen maar omdat ze zes keer per jaar naar het Concertgebouw gaan. Ze verhuren het niet en het pand staat de rest van het jaar leeg. Straks bestaat de hele binnenstad uit Airbnb-accommodaties en lege panden van Chinezen.” Van de Velde knikt instemmend. „Ze noemen Amsterdam in Rotterdam weleens gekscherend het openluchtmuseum en dat begint het ook echt wel te worden. Dat vinden wij jammer.”

Dolfijnen

„Als jij in de toekomst lekker wil wonen in Amsterdam, dan zou ik maar gaan stemmen. Als er een ding is waar je tegenaan zult lopen, is het dat wonen teringduur is en dat alles vol zit met toeristen. Dus als jij niet ergens in Hoofddorp wil eindigen, dan is het belangrijk dat je je laat horen aankomende woensdag.”

Zou de gemeente trouwens grenzen kunnen stellen aan al die toeristen? „Zeker weten!”, zegt Van de Velde. ,,De grenzen rond Amsterdam moeten dicht en moet een hoog hek omheen. Je krijgt alleen nog maar toegang na een irisscan. Oh, en als je niet voor Ajax bent, dan kom je de stad sowieso niet meer in.” Hoe maken we onze hoofdstad nog beter? „Iedereen transgender! Iedereen moet zich laten ombouwen, dit hoeft niet per se een menselijke transformatie te zijn. Het mag ook naar een andere diersoort zoals een dolfijn. Dolfijnen en transgenders, dat is wat Amsterdam meer nodig heeft….”

Bek houden

Goed, weer even serieus nu. Betaalbaar wonen is natuurlijk niet de enige reden om te gaan stemmen. Jongeren hebben een unieke kijk op de wereld, meent Van Kalmthout. „Ouderen hebben conservatievere ideeën dan jongeren, ik denk dat jongeren een progressieve en moderne stempel op het beleid kunnen drukken. Vernieuwing begint bij jongeren.”

Yannick van de Velde vindt niet stemmen dom. „Met jouw stem bepaal jij wat er gaat gebeuren in dit land. Als je niet stemt, dan laat je deze kans liggen en moet je ook je bek houden als er dingen gebeuren die jij niet leuk vindt.” De jongens van Rundfunk klagen bovendien zelf graag over politieke besluitvorming en beleid van de overheid. „Ja, dat is ook een hele belangrijke reden om te stemmen”, aldus Van Kalmthout. „Precies, op deze manier kan ik politici wantrouwen en zeggen dat het zakkenvullers zijn. Dit mag ik dan zeggen omdat ik gestemd hebt. Als je niet gestemd hebt, mag je dit ook niet zeggen. Dan ben je af en doe je niet meer mee”, vult Van de Velde aan.

Geile grondwet

Maar waarom is dit duo nou zo geschikt om jongeren naar de stembus te krijgen? „Onze looks”, concludeert Van Kalmthout resoluut. „Als ze bij de NPO iets geil willen maken, dan weten ze dat ze bij ons moeten zijn. Wij maken de grondwet sexy. Bovendien levert het ons tonnen op en weten ze daar in Hilversum van gekkigheid niet wat ze met hun geld moeten. Hier profiteren wij natuurlijk graag van!”

Het is niet de eerste keer dat Van de Velde en Van Kalmthout ervoor moeten zorgen dat er meer jongeren gaan stemmen. „Toen wij vorig jaar die filmpjes maakten, is er een historisch dieptepunt geweest in de opkomst onder jongeren. De video’s werden wel goed bekeken, maar jongeren gingen niet stemmen. In zekere zin zijn we ze dankbaar. Want wij krijgen betaald van het belastinggeld dat een 18-jarige bij zijn vakantiebaantje moet inleveren. Als je ons nou echt goed wil naaien, dan zou je eigenlijk wél moeten gaan stemmen, dan zijn die filmpjes niet meer nodig en moeten wij weer de straat op”, aldus Van de Velde.

Politieke ambities

De vraag of het Rundfunk-duo zelf politieke ambities heeft, wordt beantwoord met een overtuigend ‘nee’. „Wij maken kunst en met onze kunst maken wij mensen bewust. Wij maken ‘gigantisch’ geëngageerd theater en willen stiekem de macht grijpen in Nederland. Ja, echt waar! We hebben ook een snood plan voor de toekomst. Er zitten subliminale boodschappen in onze filmpjes. Wij zijn een hele generatie aan het hersenspoelen en aan het trainen.

En over vijf jaar zeggen wij een codewoord en dan gaat er in Nederland een soort alarm af. Dan hebben wij ineens een leger van 400.000 schuimbekkende jongeren die alles doen wat wij van ze vragen. Op deze wijze verkrijgen wij de macht en dan gaan we een land annexeren. Dit moet een land zijn dat het echt niet verwacht, een lief land dat niemand kwaad doet. Liechtenstein. Dat gaan wij annexeren en daar maken wij dan een groot overdekt binnenzwembad van. En het is dan zes uur per dag discozwemmen in het golfslagbad van 4:00 ’s nachts tot 10:00 ’s ochtends”, aldus het absurdistische tweetal.

Wie zijn die gasten?

Yannick van de Velde en Tom van Kalmthout hebben beiden een lange carrière als acteur achter de rug. Van de Velde speelde in keurige familieflims als Kruimeltje, In Oranje en Brief aan de Koning. Van Kalmthout speelde een hoofdrol in Snuf de Hond en acteert al jaren in theatervoorstellingen. Ze waren klasgenoten op de Amsterdamse toneelschool en maakten een shift van 180 graden toen ze samen een cabaretduo vormden.

Ze begonnen op het toneel maar het grote succes kwam met de absurdistische televisieserie over de bizarre middelbare school. Deze serie werd uitgezonden op de NPO en had onder meer rollen voor Pierre Bokma als Duitse leraar, Kees Hulst als schoolhoofd. Yannick van de Velde en Tom van Kalmthout speelden middelbare scholieren. Rundfunk was een grote hit op tv en werd ook online honderdduizenden keren werd bekeken. „Het grote verschil met vroeger is dat er nu wel mensen naar onze theatervoorstellingen komen, dit is absoluut te danken aan het grote succes van Rundfunk.”

Nu is het tweetal weer terug naar waar het allemaal begon; het theater. Met hun voorstelling Wachstumsschmerzen toeren ze door Nederland. En dit gaat zeker niet onverdienstelijk, alle shows zijn uitverkocht en de recensies zijn lovend. Wat kan je verwachten? Een bizarre rollercoaster van gestoorde grappen, idiote situaties en bijtende satire waarin heilige huisjes tot op het fundament worden gesloopt en de jongens zich tegelijkertijd ook kwetsbaar opstellen door zich bloot te geven; figuurlijk én letterlijk. Aanstaand najaar gaan ze opnieuw toeren langs de theaters van Nederland.

OVER METRO’S DOSSIERS

Elke zaterdag vind je bij Metro verhalen over spraakmakende zaken. We kennen het, doordeweeks moet alles vlug, maar gelukkig is er in het weekend tijd om lekker lang te lezen over opzienbarende onderwerpen. Boeiend? Absoluut! Schokkend? Soms. Confronterend? Misschien. Interessant, met een knipoog en vanuit meerdere perspectieven belicht? Altijd!