Hester Ramaker Dossier 20 jan 2018, 05:10

Leestijd: 9 minuten

Op Papendal worden jonge sporters klaargestoomd

In Arnhem ligt Sportcentrum Papendal. Een plek waar jonge sporters worden gedreven tot het behalen van unieke, sportieve prestaties. Op mentaal en fysiek vlak worden ze uitgedaagd het beste uit zichzelf te halen. Ze zijn binnengehaald in deze bijzondere wereld vanwege talent, de drang om hard te willen werken en het in het bezit zijn van een lichaam waarmee ze uitzonderlijke prestaties neer kunnen zetten. Voor dat laatste hoefden ze alleen maar geboren te worden.

Niet lanterfanten

Papendal is geen plek waar je kunt lanterfanten. Hier laat je geen afwas staan, eet je geen zakken chips leeg en kijk je geen uren achtereen naar Netflix-series. Als je op deze plek woont, maak je je huiswerk, eet je gezond en heb je discipline. Zo niet, dan ga je het hier niet redden. Alleen echt hard werken gaat je opleveren waarvoor je komt: een topsportcarrière. Iets wat uiteindelijk maar voor een enkeling van deze jonge sporters is weggelegd.

Ondergetekende vindt zichzelf best sportief en ging een dagje langs bij het sportcentrum. Niet omdat gedacht wordt dat een topsportcarrière nog haalbaar is, maar gewoon om eens te zien wat had kunnen zijn als er echt talent in het spel was geweest.

Vaticaanstad

Rondlopen op Papendal voelt een beetje als rondlopen in Vaticaanstad: het is een wereld op zich. Met eigen gebruiken, eigen regels en een eigen cultuur. Er zijn veel verschillende mensen die verschillende sporten beoefenen, maar allen hebben ze een gemeenschappelijk doel: de beste zijn.

Om dat doel te bereiken moeten ze hard werken. Verder wordt alles gefaciliteerd. De sporters kunnen slapen, trainen en sommigen gaan naar school op hetzelfde terrein. Als het even kan, ga je het terrein alleen af als je in het weekend naar je ouders of vrienden toe gaat. Slapen doe je in een kamer waar je een schappelijk bedrag per maand voor betaalt. Daarvoor krijg je een niet al te grote kamer waar een eenpersoonsbed, een bureau en een kast in past. Ook heb je een eigen badkamer en deel je een woonkamer met je sportgenoten. „Het is geen grote kamer, maar voldoet prima aan de eisen”, zegt de 18-jarige Noah van Dam. Hij zit bij het volleybal Talent Team en kijkt soms al mee bij de senioren. Herstellende van een knieblessure, kan Noah niet wachten om weer volledig aan de slag te gaan met trainen. In de tussentijd focust hij zich op het herstel en zijn stage voor school. „Ik heb een extra lang bed met een goed matras, dat is belangrijk voor mijn nachtrust. Aan mijn bureau kan ik rustig werken aan mijn school- en stageopdrachten."

Optimale voorzieningen

De eerste trainingen beginnen al vroeg in de ochtend, omdat de meeste sporters tussen elf en drie uur naar school moeten. De optimaal ingerichte sporthallen zijn dan dan gevuld met de senioren. Optimaal ingericht, ja; de wanden zijn geluiddicht voor een goede akoestiek, overal hangen camera’s waardoor je tot in detail je acties kunt analyseren en al het benodigde materiaal is in meervoud aanwezig. Hier ontbreekt het de sporter aan niets.

Dat blijkt ook als het lunchtijd is. Uiteraard barst deze kantine van de gezonde opties. De sporters (en medewerkers, maar dat is minder van belang) hebben allemaal een pasje dat gescand dient te worden als zij het eten afrekenen. Dat pasje registreert precies wat een sporter eet. De info komt terecht in een door Papendal ontworpen app waarmee de sporter zelf inzicht krijgt in het eetgedrag. Daarnaast kan bij een individueel begeleidingstraject de diëtiste de informatie inzien via het diëtistenportal van de app.

Vettaks

In het topsportrestaurant kun je ook zeker snacks eten, maar daar betaal je wel wat meer voor; hier wordt een zogenaamde vettaks toegevoegd aan de te betalen prijs. Daardoor is het gezondste eten hier, anders dan in de rest van Nederland, goedkoper dan de ongezonde snacks. Sporters worden hier echt gestimuleerd om de juiste keuze te maken.

Gek genoeg wil je ook direct de juiste keuzes maken en supergezond zijn als je dit terrein opstapt. Alles straalt sport, gezond en fit zijn uit. Hier loop je niet over het terrein met een wijntje in je ene en een sigaret in je andere hand. En daarom wil ik natuurlijk ook nu niet die idioot zijn die een kroket op haar bordje gooit, dus koop ik heel braaf het pronkstuk van deze kantine, verpakt in een to-go beker; de sportkwark. Het is voor de topsporters zeer belangrijk om binnen 20 minuten na iedere krachttraining 20 gram eiwit in te nemen voor spierschadeherstel en spieropbouw. Deze kwark kunnen ze meenemen naar hun training en direct daarna opeten, en heeft natuurlijk de gewenste hoeveelheid eiwitten. Toegegeven: het zag er lekker uit en zo smaakte het ook. Zelfs als je niet gesport hebt. Hoewel ik dat wellicht beter wel had kunnen doen.

Na de lunch denk ik dan ook maar een ding: ik wilde dat ik een uitblinker was in mijn sport. Dit alles hier wil ik ook! Ik wil ook zo gefaciliteerd worden en louter gezond eten, een strak lijf hebben en gedreven worden het beste uit mijzelf te halen. Ik kan het natuurlijk ook op eigen houtje doen, maar het aantal mensen dat elke dag de discipline en motivatie heeft om dit in zijn of haar eentje te kunnen is behoorlijk gering. Een extra duwtje in de rug helpt altijd. Maar terwijl ik hier over nadenk begin ik ook te twijfelen aan het leven op dit topsportcentrum. Is het eigenlijk wel leuk om elke dag keihard te knokken in de hoop uit te blinken? En daarop volgend: hoe moet je als persoon in elkaar zitten om dit vol te kunnen houden?

Eigenschappen

Vraag de gemiddelde sporter op Papendal welke eigenschappen een topsporter moet bezitten, en de woorden ‘doelgerichtheid’, ‘discipline’ en ‘doorzettingsvermogen’ zitten erbij. Maar naast deze eigenschappen moet je vooral keihard werken, of je nu een talent bent of niet. Anders word je vroeg of laat voorbijgestreefd door je teamgenoten.

Dione Housheer zit in de jeugdopleiding van het handbalteam en is een talent. Elke dag traint zij twee keer en tussendoor gaat ze naar school. In de avonduren maakt ze haar huiswerk en eet ze een gezonde maaltijd. De volgende dag ziet haar dag er precies hetzelfde uit. Dat kan alleen maar als je helemaal idolaat bent van de sport die je beoefent en dat is in het geval van Housheer ook zo. „Handbal staat bij mij gewoon op nummer 1”, vertelt ze. „De enige reden dat ik studeer is dat ik niet mijn complete leven kan handballen.”

Housheer neemt woorden in de mond als ‘niet opgeven’, ‘stressbestendig’ en ‘kritisch’ zijn. Ze is niet snel tevreden over haar sportprestaties, terwijl ze tegelijkertijd ook weet dat ze kan presteren onder druk. In 2017 scoorde ze het winnende punt tijdens een wedstrijd om het landskampioenschap. Ze moet constant ‘door, door, door’ en ‘alles ervoor opgeven’, zoals ze zelf zegt. Terwijl Housheer nog maar achttien lentes jong is. Ik verbaas mij over haar gedrevenheid. Zo jong, maar compleet bereid om alles in haar leven op te geven om de best mogelijke sportieve prestatie neer te zetten. Zelfs als dat betekent dat ze haar vriendinnen uit het Gelderse Ulft maar weinig kan zien.

Terugkeren in de maatschappij

Michelle Verhoef is lifeskillcoach voor de sporters en stimuleert de jongeren juist wel om tijd voor hun vrienden vrij te maken. „De sporters die hier voor het eerst komen zijn soms nog ontzettend jong en gaan dus vroeg het huis uit”, begint ze. „Dat is voor de sporter en de ouders best een uitdaging. Daarom vangen wij de jongeren direct op.” De lifeskillcoaches houden in de gaten hoe het met de sporters gaat, bespreken met ze waarom ze hier zijn, geven ze advies om hun zelfstandigheid te vergroten en moedigen ook aan om vrienden en familie te blijven zien.

Dat is van belang, stelt Verhoef. „De jongeren die hier komen, zijn hier met een doel. Ze willen de beste worden. Ze moeten dan ook keihard werken en discipline tonen. Maar ook verstandige keuzes maken en er uiteindelijk meer voor laten dan voor doen om de beste te worden. De harde waarheid is dat slechts een enkeling het erepodium haalt. En dan staan jongeren soms met lege handen, hetzij met een hele rugzak aan ervaring. Het is dus ontzettend van belang dat ze hun vrienden en familie blijven zien en ook goed aan school blijven werken om goed beslagen ten ijs terug te keren in de maatschappij, mochten ze de eindstreep niet halen.”

Sporten zit ze in het bloed

Dan is het namiddag en stromen de sporthallen langzaam vol. De handbaltraining van Housheer is begonnen en in de hal ernaast is het jeugdteam van het mannenvolleybal ook al hard aan het werk. Ze hebben net een fit-test gedaan en spelen nu een partij tegen elkaar. Wellicht was de test iets te zwaar of is het domme pech, want een van de jongens verlaat het veld met een blessure. Coach en teamgenoten schieten hem direct te hulp. Voor deze jongen is het sporten de komende weken even voorbij. De teleurstelling is van zijn gezicht af te lezen.

Na het gezonde maaltje wordt er huiswerk gemaakt en zitten teamgenoten samen op de bank in de woonkamer naar een film of Goede tijden, slechte tijden te kijken. Hier staat geen glas wijn op tafel in de avonduren en laat slapen is er ook niet bij. Voldoende rust nemen en goed slapen zijn belangrijk in het leven van een topsporter.

De toekomst

Kijkend naar deze sporters, besef ik dat ik niet in de wieg gelegd zou zijn voor het bestaan van een topsporter. Het liefst ben ik elke dag onder vrienden en een wijntje of twee gaat er ook altijd wel in. Waarschijnlijk zou het anders zijn als van jongs af aan al zou blijken dat ik een uitzonderlijk talent was en ik topsport als mijn toekomst zag. Maar het leven dat ik nu ken, had ik niet willen missen.

Deze jonge sporters zijn wel bereid hun leven te slijten op dit sportpark, in de hoop bij die enkeling te horen die straks uit gaat blinken op de EK’s, WK’s en Olympische Spelen. Velen van hen gaan de eindstreep niet halen en moeten terugvallen op hun opleiding. Wie dat gaan zijn is op Papendal nog niet bekend. Tot die tijd: discipline, hard werken en doorzetten.

OVER METRO DOSSIER

Elke zaterdag vind je bij Metro verhalen over spraakmakende zaken. We kennen het, doordeweeks moet alles vlug, maar gelukkig is er in het weekend tijd om lekker lang te lezen over opzienbarende onderwerpen. Boeiend? Absoluut! Schokkend? Soms. Confronterend? Misschien. Interessant, met een knipoog en vanuit meerdere perspectieven belicht? Altijd!

Ditmaal: Sporters en hun imago: ideale schoonzoon of juist een klootzak? Welke invloed heeft personality op de prestaties van topsporters?