Geweldloos

Fons Nijpels 16 mrt 2023

Afgelopen zaterdag had ‘Extinction Rebellion’ opnieuw een bezettingsactie in Den Haag. In de discussies daarover in de media beriepen ze zich voortdurend op het ‘geweldloze’ karakter van hun acties. Ik vind dat onwaar, hypocriet en onjuist.

Op de eerste plaats is daar hun naam. Als je ‘uitroeiing’ en ‘rebellie’ in je naam opneemt, klinkt dat mij nou niet bepaald geweldloos in de oren. Integendeel, de vrees slaat mij om het hart over zoveel aangekondigd geweld. Kijk, als ze zich nu ‘Action without violence’ hadden genoemd of zoiets, dan klinkt dat al beslist nadrukkelijk veel geweldlozer en minder angstaanjagend. Angst aanjagen is ook een vorm van geweld.

Dan de actie zelf. Het bezetten van een veelgebruikte doorgangsweg is sowieso een geweldddadige actie tegen mensen die op dat moment, gedurende de vele uren van de bezetting, van die weg gebruik zouden willen maken. Tegen die mensen wordt geen actie gevoerd en toch worden zij tot slachtoffer gemaakt. Dat is dan een soort van ‘bijkomende schade’ (collaterol damage), die bewust wordt gegenereerd. Ik noem dat bepaald niet geweldloos, want het is heel agressief tegen degenen die niet bedoeld zijn te worden getroffen en dus ook niet behoren te worden getroffen. Gebeurt dat dan toch, dan is dat wel degelijk een vorm van geweld. Want opgedrongen, en worden die mensen door de massa in de hoek gedreven en van hun vrijheid beroofd. Is dat geweldloos? Nee dus.

Geweldloosheid claimen

Het toch bezetten van een stuk openbare ruimte tegen alle officiële verboden en ontradingen in, waarbij zelfs alternatieven werden aangeboden, is wel degelijk een vorm van geweld, waarbij het wapen de massa van de groep is. Dat is zeer angstaanjagend en explosief. Er hoeft maar één raddraaier tussen te zitten en de beer is los. Dat daarbij ook nog kinderen worden meegenomen is niet alleen een aanscherping van het wapen, maar ook een daad van geweld tegen die kinderen, want die hebben nergens bewust voor gekozen, maar worden eenvoudig als wapen ingezet. Het is maar net wat je geweldloos noemt. Geweldloosheid claimen is dus geheel ten onrechte.

Als je nou zonodig iets wilt bezetten, dan is dat dus wel een agressieve actie, doe dat dan met iets wat toebehoort aan degene die je treffen wilt, de overheid in dit geval. Er staan in Den Haag overheidsgebouwen te over, die met zo’n actie getroffen kunnen worden. En doe dat dan bij voorkeur op een werkdag, zodat de ambtenaren er niet in of uit kunnen. Dan tref je de mensen die je wilt bereiken in plaats van willekeurige buitenstaanders.

Ik heb ook een advies voor de autoriteiten. Als zo’n bezettingsactie van een stuk weg wordt aangekondigd en je wilt dat niet hebben, zet die actie dan de voet dwars door het betrokken stuk weg al vóóraf af te zetten en de toegangen te blokkeren. Dan heb je daarna niet het enorme karwei te doen om de bezetters op een vredelievende wijze te verwijderen. Voorkomen is beter dan genezen.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.