Zeemeerminder?

Cale columns 24 okt 2019

Dat vraag ik u af. Dat het mooi is dat die VW-bus van de Taalbrigade in actie komt. Om de communicatie van de overheden te verbeteren en wollige termen in klare taal te schenken. En dat dan duidelijk wordt dat de LTO-emissie van Co2 helemaal niets van doen heeft met de LTO, de Land en Tuinbouw Organisatie. En boeren en burgers mede door dit verengelste vakjargon (want LTO staat voor Landing and Take Off Emission bij vliegtuigen), van de leg raken? Nou ja, hun pluimvee dan.

Als nu blijkt dat Co2 effecten in LTO-rekenmodellen van luchtvaart alleen wordt gemeten tijdens landen en opstijgen op Schiphol en zolang de kist onder de 3000 voet (ca. 900 meter hoogte) vliegt. Daarboven telt de uitstoot niet mee in de berekeningen. Zou de verhouding van vervuiling dan ook niet anders uitpakken? Wat nou als je alleen de stikstof meet die de koe uitstoot tijdens het eten en kakken? De legkip uitsluitend tijdens het voerpikken en het laten leeglopen van de cloaca? En de tussenliggende tijd van kauwen, herkauwen en rondscharrelen en vrijuit lopen tel je niet mee? Dan wordt de vervuiltaart heel anders verdeeld. Maar dan heb je wel gelijke rekenmodellen.

All men are equal. Iedereen is gelijk, dus verdient ook een gelijke behandeling. Als je als overheid een boodschap wilt overbrengen, doe dat dan ook in een taal die voor iedereen gelijk is. Het gaat niet alleen om wat je zegt (gelijke rekenmodellen, gelijke rechten, plichten etc.) maar vooral ook hoe je het zegt. In een taal die voor Jan met de pet, Hassan met de fez, Quincy met de omgekeerde honkbalcap en Ard met de schaatsmuts te begrijpen is.

Luisterend naar de leuzen van de populisten op het maaiveld laat zien dat een duidelijke, korte en heldere boodschap overkomt, ook al is de inhoud discutabel. Het wordt verwarrend als je zegt dat met minder Co2 en stikstof de zeespiegel niet meer stijgt, maar minder of helemaal niet. En als de PVV-frontman dan ook nog kakelt: ’willen we meer of minder?’, dan hoor je in het geroezemoes op het veld de wanhoop: ‘Hè, meer? Zee die nou meer? Of minder zee? Zee meer? Zeemeerminder?’ Klappen maar, we zijn nu ook even ons eigen klapvee.

Binnen je eigen bubbel communiceren met collega’s die dezelfde bellen blazen is prima. Een advocaat die het over ‘amice’ en ‘confrère’ heeft, weet dat zijn vakbroeder hem verstaat. Maar wil je iets overbrengen naar een andere bubbel, dan is duidelijke en heldere taal nodig. Van zender naar ontvanger. Vice versa. Eh… Heen en Terug.

Klare taal.