Opstaan voor iemand, misstaat niemand

Wie, ik? Nou ja, één keertje maar hoor. Maar inderdaad, ik kan het niet echt ontkennen. Ik studeerde nog zo’n beetje. Zo arm als job en probeerde misschien iets over te houden voor een extra biertje. Daarna heb ik er ook nimmer meer de guts voor gehad. Nee, die zaterdagochtend vergeet ik nooit. Ik zat een beetje te doezelen in het zonnetje, word ik opeens woest uit mijn droom gewekt door een donkerbruine stem boven me die vraagt of hij mijn plaatsbewijs even mag zien. Zonder poespas gaf ik ruiterlijk toe dat ik dan helaas het haasje was, aanvaardde een prent van vijftien gulden en daarmee was de kous af. Het was toen namelijk nog geen usance om de conducteur de schuld te geven van je eigen zwartrijderij en hem daarom maar eens flink de mantel uit te vegen of lekker in elkaar te rossen. Dat was in die tijd gewoon “not done”, want je had op zo’n moment toch ook niet het lef om fel van je af te slaan? Ik in elk geval niet!
En nu vraag ik mij wel eens af wat ik zou doen als in mijn nabijheid een kaartjescontroleur zou worden aangevallen door iemand die zich in zijn privacy voelt aangetast door de intrinsiek correcte vraag naar zijn vervoersbewijs. Vanuit de rust van mijn comfortabele stulp denk ik altijd maar dat ik in de benen zal komen om de conducteur terzijde te staan. Immers, opstaan voor iemand, misstaat niemand! Vooral ook in de hoop dat enkele medepassagiers dan hetzelfde zullen doen om, door gezamelijk ons standpunt uit te dragen, de aggressor tot ruimer inzicht te laten komen. Maar wat nou als het een grote, sterke kerel blijkt te zijn vol opgekropte woede over de wereld? Zal ik daar en dan ook werkelijk bereid zijn om mijzelf vrijwillig de gevarenzône in te manouvreren? Ik hoop dat ik de moed zal kunnen opbrengen om de controleur niet aan zijn lot over te laten. Per slot van rekening doet hij goed werk namens ons allemaal: het bestrijden van zwartrijden. Mensen die proletarisch meewielen, doen dat namelijk op kosten van u en mij, de betalende reiziger, omdat de prijs per reis hoger uitkomt naarmate er minder mensen aan meebetalen. De kaartjesknipper is dus onze man, onze held en die dienen wij in bescherming te nemen. Maar hebt u het lef om samen met mij voor hem op te staan?

Douwe van der Kooi – Haarlem