Vrede vereist lef

Het is bijna opgehouden met regenen als er een auto van het marktplein weg probeert te rijden. In de verte zie ik de auto tot stilstand komen. Iemand stapt uit de auto en gaat in gesprek met de verkeersregelaar, die hij even later een flinke duw geeft. Langs mij zie ik een andere jongeman naar de verkeersregelaar toesnellen die hij vrijwel meteen een vuistslag geeft. Het is Bevrijdingsdag en ik ben namens PAX handtekeningen aan het verzamelen voor een kernwapenvrij Nederland. Daar sta ik dan, terwijl er net iemand voor mijn ogen tegen de vlakte is geslagen.

De opgewekte stemming van Bevrijdingsdag verdween helemaal, toen de politie even later vanwege deze mishandeling het plein liet ontruimen. ‘s Ochtends had daar nog een meisje haar toeschouwers vreugdevol toegezongen. Het was schokkend om juist op Bevrijdingsdag te ervaren dat een atmosfeer van vrede en veiligheid zo kwetsbaar kan zijn.

De dader zal zich voor deze mishandeling moeten verantwoorden voor de strafrechter. Toch hoop ik oprecht dat het niet alleen bij een bestraffing zal blijven, maar dat deze twee mensen ook in staat zullen zijn om hun band op een positieve manier te herstellen zoals ook Louk Hulsman, een invloedrijk voorstander van het herstelrecht in Nederland, voor ogen had. Wat is anders de betekenis van Bevrijdingsdag als er onderliggende banden van angst en woede tussen mensen blijven bestaan?

Op die bewuste 5 mei was ik handtekeningen aan het verzamelen voor een kernwapenvrij Nederland. Vanwege wat er gebeurde op die dag moest ik op een of andere manier ook denken aan de mensen die Hiroshima en Nagasaki hebben gebombardeerd. Zouden ze dit bombardement ook hebben uitgevoerd als ze van te voren één voor één met alle slachtoffers hadden gesproken? Ik denk van niet. Want is de confrontatie met iemand die je geweld wil aandoen of hebt aangedaan niet veel confronterender dan een straf waar je “enkel” voor kortere of langere tijd verdwijnt uit de samenleving?

Hoe langer ik erover nadenk hoe ik meer ik er van overtuigd ben dat de krachtigste spiegel om jezelf te confronteren met de gevolgen van je daden de persoon is, die je geweld hebt aangedaan of op een andere manier pijn hebt gedaan. Deze confrontatie vereist lef. Om op deze manier te werken aan duurzame vrede betekent voor mij steeds opnieuw de moed te hebben om te kiezen en te handelen op basis van onze medemenselijkheid.