Pas op voor de hond

Afgelopen maanden is het geweld tegen treinmedewerkers tot misselijkmakende hoogte gestegen, en daarom is er door de participatiesamenleving – een uitvindinkje door de overheid, om te leren dat de burger best zelf kan oplossen wat de overheid niet meer aan kan – iets nieuws bedacht: burgermoed. Hoefde je eerst alleen nog maar een selfie te maken met je duim omhoog om conducteurs te steunen, nu moet je hun rottweiler zijn in de trein: grommen naar mensen die niet lief genoeg zijn tegen conducteurs, en bijten wanneer een zwartrijder begint te slaan.
Het is een mooi idee, natuurlijk, maar de burger moet wel bereid zijn om burgermoed te tonen. Deze krant heeft een tijdje geleden via Twitter gevraagd of mensen zouden helpen wanneer er een conducteur in nood was. Iedereen zei ja, natuurlijk. Een paar pessimisten zeiden ‘misschien’, maar dat waren zwakke mensen die we gauw moesten vergeten en die vast wel iets zouden doen, want niemand kan toekijken bij een geweldsdelict zonder in te grijpen.
In dezelfde uitgave stond een heel klein berichtje over wetenschappers die mensen niet via Twitter vragen over geweld hadden gesteld, maar de praktijk hadden uitgeprobeerd. Ze creëerden een situatie die overduidelijk wees op een verkrachting van een vrouw in een stilstaande auto. Op een drukke plek. Talloze mensen liepen langs, tientallen mensen keken om.
Vijfentachtig procent liep door. Ze deden niet eens de moeite om de politie te bellen.

Ik geloof het liefst in de optimisten van Twitter, want de praktijk maakt me bang. Maar ik weet ook wie ik gelijk moet geven. Burgermoed is een mooi gegeven, maar mensen zijn geen rottweilers. Ze lijken meer op laffe chihuahua’s: kleine keffertjes die vooral hard kunnen blaffen naar honden die vele malen groter zijn dan zij, maar wel met de staart tussen de benen. Leuke schoothondjes met kleine T-shirtjes voor in de kinderwagen. Als waakhond zouden we allang zijn afgedankt, niet in staat te doen waar we voor dienen.
Ik wil niet wanhopig zijn, maar ik wil realistisch blijven. Een foto van jezelf posten met een duimpje is mooi. Zeggen dat je iets zou doen tegen geweld is nog mooier. Maar boven alles moeten we onszelf leren dat geweld nooit gerechtvaardigd mag worden, wat de aanleiding ook is, en dat we altijd zullen moeten opstaan voor de zwakkere partij.

Ik hoop dat chihuahua’s dromen van een leven als rottweiler. En zelfs al kunnen ze nooit de grootste, sterkste waakhonden worden, leren bijten kunnen ze wel.