Iris Hermans Nieuws 15 jan 2019, 09:55

Leestijd: 7 minuten

Jas van mensenhaar, kruk van festivalmuntjes

Jassen van mensenhaar, koffiedrab tegen zweetvoeten, een ge3Dprinte tafel van oude festivalmuntjes. Deze week is het de Week van de Circulaire Economie. Niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de creativiteit.

Naaien met de haren

Roeien met de riemen die je hebt, zou een van de credo’s van talentvolle modeontwerpster Jessica van Halteren kunnen zijn, want zij gebruikt alleen maar gedragen, afgedankte ‘afval’kleren voor haar collecties. Of naaien met de haren die je verzamelt. Vorige Amsterdam Fashion Show toonde ze haar jas gemaakt van mensenhaar. Waarom zou je geen menselijk lichaamshaar kunnen recyclen? dacht ze, ,,ik vroeg mijn vrienden hun haar te bewaren na hun kappersbezoek en heb ook nog heel wat mensen in mijn atelier geknipt.” Ja, ze houdt van hergebruiken en niet van dingen weggooien, maar ook niet van te lang bewaren, als het niet meer wordt gedragen. ,,Ik houd van verknippen”, vat ze het treffend samen. ,,Ik verknip kleding uit mijn vorige collecties en soms met pijn in het hart, maar ik geloof niet in eindproducten en creëer zo weer ruimte.”

Ziel

Van afgedankte kleding weer nieuwe spullen maken, dat betekent circulariteit voor haar, maar het gaat wel wat dieper. ,,Ik geloof dat kleding een ziel heeft en gedragen kleding een verhaal. Als er een gaatje of vlekje in een shirt zit dat van mooie materialen is gemaakt, dan wil ik dat niet weggooien zoals iedereen altijd maar zo gemakkelijk doet, maar ik wil het verknippen om er iets anders van te maken dat dan weer zijn eigen verhaal krijgt.” Het gaat om die extra gelaagdheid, ,,het voelt best intiem om mijn schaar in iets te zetten dat iemand zo dicht op zijn of haar huid heeft gedragen.”

De bevlogen ontwerpster heeft de afgelopen maand met haar team een speed-collectie -,,normaal is er wel iets meer tijd!”- gemaakt voor de ‘Slow Fashionshow in Circl’ woensdag, gemaakt van daar ingezamelde kleding. Het was een uitdaging en ze dacht wauw! en help… tegelijkertijd toen ze alle ingezamelde en zeer diverse kleren in vuilniszakken zag. Maar het is gelukt, ,,het voelt als een echte prestatie om alles aan de rekken te zien hangen en het een samenhangend geheel vormt.” Geen jassen met haren dit keer, wel een nu nog geheim pronkstuk gemaakt van alle uitgeknipte labeltjes, ,,waarom zou je dat niet gebruiken?” Of de bodysuit gemaakt van zes streepjesshirts die vorig jaar zo hot waren. Voor de schaar er in ging, heeft ze samen met fotograaf Roswitha de Boer foto’s van alle kleren gemaakt in stilleven-vorm en haar collectie heet dan ook Still Life. Uit liefde voor de materialen, ,,en dat je overal weer iets van kunt maken.”

3Dkunst van plastic afval

Nout Kooij en Sam van Til zijn de founding boys van vanPlestik. Met hun zelfgebouwde mega-3Dprinter maken ze meubel tot kunstwerk van plastic afval. Hun eerste 3D-baby was een zwart bijzettafeltje van oude bloempotten. ,,Dat was wel een spannend moment, hoor, je weet bij de eerste nooit helemaal hoe het eruit komt.” Nout blikt terug op dat allereerste moment toen ze gebroederlijk en nerveus voor de printer stonden, te wachten op hun gezamelijke schat. ,,Hij was prachtig, we noemden hem de Wavy Table.” Een paar minuten geleden nog kwam hun laatste 3D-stuk eruit. Een statafel, en daarvoor een kruk. ,,Voor een interieuropdracht voor een grote afvalverwerker.” Een beetje Droste-effect en Inception is het wel, lacht hij, ,,we maken deels van hun afval nieuwe producten.” Hun materiaal varieert van plastic van grote witgoedwinkels tot flessendoppen en festivalmuntjes, ,,die zijn na het feest toch niet meer te gebruiken en wij kunnen er van alles mee.”

Pionieren

Elke dag is weer spannend, iets wat misschien ook wel inherent is aan het pionieren, want dat is wat ze doen. ,,We zijn geen stukadoor die eerder ander werk kan laten zien en standaard zoveel euro per uur krijgt, wij doen alles voor de eerste keer en het is daarom moeilijker om mensen te overtuigen om in ons te investeren of een lening te geven, zeker toen we net begonnen.” Het gaat goed met vanPlestik en ze hopen binnenkort een tweede en zelfs derde printer te bouwen. Ze beseffen dat ze een steentje bijdragen aan een betere wereld met hun start-up, al is het wel een druppel op een gloeiende plaat, meent de sociale ondernemer. ,,Alleen al in Amsterdam produceren we met z’n allen 20 miljoen kilo plastic afval per jaar, wij verwerken jaarlijks een paar duizend kilo.” Lijkt misschien niet heel veel, maar vergis je niet: ,,een petfles weegt maar 20 gram.”

View this post on Instagram

A post shared by 3D printing with plastic waste (@vanplestik)

Zijn eigen wens? Nog eens een 3D-drumstel maken en inmiddels zijn de twee vrienden slash compagnons slash ‘Amsterdam-Noorderlingen’ bezig met een gezamenlijke wens die uitkwam toen kunstenaar Peter Smith van stichting KLEAN hen benaderde. Een standbeeld van twaalf meter lang te 3Dprinten om het probleem van zwerfafval te belichten. Zoals ze zelf ook ‘stapje voor stapje’ ondernemen, printen ze dit beeld van een liggende vrouw die borstvoeding geeft, ook kubieke meter voor kubieke meter. ,,Duurt dus nog wel even, maar ze wordt heel vet.”

Goed voor creativiteit

Initiatiefnemer van de week is Antoine Heideveld, directeur van Het Groene Brein dat wetenschap aan het bedrijfsleven koppelt. Circulair is van oude grondstoffen nieuwe producten maken, in een notendop. Kun je ook wat nieuws van maken, ,,van de reststromen van notendoppen maak je weer een bureau of servetring.” Of wat dan ook, want de mogelijkheden zijn legio met circulariteit, beaamt hij. ,,Medicijnen van uienschillen, oesterzwammen kweken op koffiedrab…” Of een notitieblok van oude NS-borden, een refurbished laptop en daaromheen een hoes van oude reddingvesten. Heeft-ie zelf ook. ,,Allemaal voorbeelden van hoe leuk een circulaire economie ook kan zijn.”

Behalve veel start-ups, doen ook grote bedrijven steeds meer mee. Zo heeft Miele een systeem bedacht waarmee je per wasbeurt betaalt en ligt bij Philips de focus op gebruik in plaats van bezit in hun circular lighting dienst.

Wauw

Veel sociale ondernemers die zich inzetten voor een betere wereld, lopen nu nog vaak tegen een muur of een ‘nee, dat kan niet’ slash ‘nee, dat ken ik niet’ op, wanneer ze bijvoorbeeld om een lening bij de bank vragen of niet weten waar ze kunnen aankloppen voor een investering. Hoogste tijd om deze weg open te breken, beaamt ook Heideveld, ,,we zijn bezig met een soort van gemeenschappelijk loket van verschillende ondersteunende en investeringspartijen waar ondernemers zich tot kunnen richten.” Geen hoge drempels en kastjes-naar-de-muur meer, wel laagdrempeligheid en muurkastjes van gerecyclede notendoppen en/of koffiedrab. Bijvoorbeeld. Ja, de circulaire economie is goed voor de creativiteit en een van de voorbeelden waar hij even het ‘wauw-moment’ bij had, is toch wel die van een Japanse fabrikant die koffiedrab inzamelt. Niet voor oesterzwammen, maar om het te verwerken voor in de schoen. ,,Het neemt de vochtigheid op, waardoor schoenen minder gaan stinken.” Geen zweetpoten meer dus door de circulaire economie, ,,producten worden mooier en beter, dat is precies waar we naartoe willen.”

Week van de Circulaire Economie

https://www.instagram.com/p/Bsggw64hEKr/

Het doel van deze week is om te laten zien wat er eigenlijk allemaal is en kan op het gebied van circulariteit en door het hele land worden allerlei events, workshops en lezingen georganiseerd. ,,Er bestaat al behoorlijk veel en er zijn allerlei losse initiatieven, waar veel mensen nog niets van weten. Dit alles komt nu allemaal samen in deze week”, licht initiatiefnemer Antoine Heidelberg toe. Van wasbaar luieren tot een circulaire escape room, repareer/ruil/recycle je Mac, veel borrels, ontbijtjes en speeddating in een circulair jasje dat letterlijk weer terug te vinden is in de Slow Fashionshow van Jessica van Halteren in Circl in Amsterdam. En van alles ertussenin, zoals de Toer de poep in Leeuwarden, waar niet alleen de number two’s van Bekende Friezen worden ontleed, maar ook het belang van poep wordt uitgelegd. Het zit namelijk boordevol mineralen die nu nog worden weggespoeld, en dat is zonde, vindt Theun Vellinga, onderzoeker aan de Universiteit van Wageningen. We gaan het nog hard nodig hebben vanwege de groeiende schaarste van mineralen, dus wordt nu volop onderzocht wat mogelijk is. ,,Je zou zelfs kunnen zeggen dat poep de toekomst heeft.”

https://www.instagram.com/p/Bi_Tga0nzOy/