Madelon de Goffau Geld & Carrière 20 okt 2023, 12:33

Leestijd: 3 minuten

Deze vrouw werd ‘soeverein’, maar kwam alleen maar dieper in de schulden: ‘Wat ben ik dom geweest’

‘Soeverein burger’ worden was voor een vrouw die in Pointer anoniem haar verhaal doet, dé uitweg uit haar schulden. Althans, dat dacht ze. Inmiddels zijn haar schulden bijna verdubbeld.

Geen belasting meer betalen, de zorgverzekering opzeggen en boetes negeren die op de mat ploffen. ‘Autonomen’ willen op geen enkele manier meer deel uitmaken van de maatschappij en geloven dat de Nederlandse wet- en regelgeving niet op hen van toepassing is.

Onttrekken aan de samenleving

Metro schreef eerder al eens over een deurwaarder die steeds vaker zulke burgers treft. Maar wie zijn die mensen eigenlijk, die zich onttrekken aan de samenleving?

Pointer sprak verschillende autonomen of ‘soevereinen’. Eén van hen, Jeanette Lohuis, startte een woongemeenschap in Spanje en runt een webshop waar mensen materiaal kunnen bestellen dat het autonome leven mogelijk zou maken. Zoals neppe ambassadebordjes en neppe diplomatieke paspoorten.

Geen belasting betalen

Lohuis betaalt geen wegenbelasting en inkomstenbelasting, legt ze uit. Per brief legt ze aan de Belastingdienst uit waarom ze vindt dat ze geen belasting hoeft te betalen. Ook geeft ze uitleg aan mensen hoe je zelf kunt kiezen wat je wel en niet betaalt.

Experts zijn het erover eens: het actief verspreiden van deze boodschap is misleiding. „Ze brengt mensen echt op een dwaalpad”, zegt Jelle van Buuren, hoofddocent Veiligheidsstudies aan de Universiteit Leiden. „Mensen die je van verkeerde informatie voorziet, licht je op. Vaak moeten ze er ook nog voor betalen. Er zit vaak een verdienmodel achter die sturing”, zegt hoogleraar algemene rechtswetenschap Jan Brouwer (Rijksuniversiteit Groningen).

Uit schulden door soeverein te worden

Eén van de mensen die misleid werden, is een vrouw uit het noorden van Nederland. Ze begon met een schuld van 30.000 euro, die zwaar op haar drukte. „Deurwaarders aan de deur, incassobureaus, we waren al een keer afgesloten van gas, water en licht.”

Op een bijeenkomst hoort ze hoe je dit zou kunnen stoppen door soeverein te worden. „Je betaalde niks meer. Geen belasting, huur, hypotheek of gas, water en licht.” Inmiddels klinkt het voor haar ook niet meer logisch, maar destijds wel, legt ze uit. „Ik wilde het geloven.”

De ellende die de boodschap van een ‘autonoom leven’ aanricht, is groot, zegt Van Buuren. „Gezinnen met kinderen komen op straat te staan, omdat ze echt denken dat de overheid geen recht heeft bij hen belasting te heffen of dat ze geen huur hoeven te betalen. En als je dan een of ander bordje op de gevel schroeft met ‘ik ben een ambassade’, dan is het idee dat de overheid niet eens binnen mag komen.”

„We beginnen inmiddels de voorbeelden te zien dat die overheid wel degelijk binnenkomt, waarbij mensen failliet raken, aan de grond raken, uit hun huis worden gezet. Dat is het maatschappelijke drama dat je ziet.”

Drama na soeverein te willen worden

Een drama, vindt ook de vrouw die hoopte dat ze door ‘soeverein’ te worden, uit de schulden zou komen. „Ik denk nu dat ik tussen de 50.000 en 55.000 euro schuld heb. Het is veel erger geworden.”

Achteraf heeft ze veel spijt van haar keuze. „Wat ben ik dom geweest dat ik daarin meegezogen ben. Het is een zwarte bladzijde uit mijn leven. Ik had het nooit moeten doen.”

Daarom spreekt ze zich uit, zegt ze. „Ik hoop mensen te behoeden voor dezelfde fout die ik gemaakt heb”, zegt ze. „Trap er niet in. Doe het gewoon niet.”

Hier is de aflevering van Pointer terug te kijken: De autonome droom.

De Avondshow met Arjen Lubach neemt monarchie onder de loep: moet Willem-Alexander vrezen voor zijn baan?

Reacties