Els Anker Nieuws 20 dec 2015, 14:17

Leestijd: 2 minuten

Dit moet je weten over het Turks-Koerdische conflict

Het Turkse leger en de PKK staan lijnrecht tegenover elkaar. Maar wat is de PKK en wat betekent het conflict eigenlijk?

1 Wie zijn de Koerden?
De Koerden vormen een etnische minderheid in onder meer Turkije, Irak, Syrië en Iran. Ze hebben hun eigen taal en cultuur, maar kennen geen eigen grondgebied.

Tot op de dag van vandaag erkent de regering van Turkije de Koerdische bevolkingsgroep niet als minderheid.

2 Wat is de PKK?
De Partiye Karkeran Kurdistan (Koerdische Arbeiderspartij, PKK) is een separatistische groepering die streeft naar politieke rechten van Koerden in Turkije. De groep is in de jaren ’70 opgericht vanuit een linkse studentenbeweging.

De Koerdische arbeiderspartij wordt door onder Amerika, de Europese Unie en de NAVO bestempeld als een terroristische organisatie. De beweging schuwt namelijk geen geweld om haar doelen te bereiken.

3 Hoe is het conflict ontstaan?
Na de Eerste Wereldoorlog wordt het Ottomaanse Rijk in diverse staten opgedeeld. Oorspronkelijk zou er een onafhankelijke Koerdische staat worden opgericht, maar dit wordt tegengehouden door Turkije: de regering is bang dat zij te veel grondgebied verliest.

In plaats van een eigen staat wordt het grondgebied van de Koerden verdeeld over Turkije, Irak, Iran, Syrië, Armenië en Azerbeidzjan. Dat is tegen het zere been van het Koerdische volk: zij willen nog altijd een eigen staat.

Gewapende strijd
Het oorspronkelijke doel van de PKK is om een onafhankelijke Koerdische staat te vormen. Daarom begint de partij in 1984 met een gewapende strijd tegen de Turkse regering.

Maar de Turkse regering slaat terug: Koerdische bergdorpen worden ontruimd en verwoest, waarop honderdduizenden Koerden moeten vluchten.

Arrestatie
In 1991 krijgen de Koerden een autonome Koerdische staat in Noord-Irak, mede dankzij de ineenstorting van het regime van Saddam Hoessein in 2003. Vanuit deze regio blijven PKK-strijders aanvallen uitvoeren op Turkse ambtenaren en militairen.

In 1999 wordt PKK-leider Abdullah Öcalan gearresteerd. De Turkse regering verbiedt de PKK en Öcalan krijgt een levenslange gevangenisstraf. Hiertoe besluit de Koerdische Arbeiderspartij tot een vijfjarige staakt-het-vuren. De partij stelt haar eisen bij en eist sindsdien meer autonomie. Toch laait het geweld in 2004 weer op als de Turkse regering geen stappen onderneemt: de PKK kondigt het einde aan van het staakt-het-vuren.

Hervormingen
Als Turkije toetreedt bij de Europese Unie, moet de regering van Erdogan het onder druk van de EU diverse maatregelen doorvoeren. Zo krijgen Koerden meer invloed in de Turkse politiek, een eigen televisiezender en onderwijs.

Eind 2012 gaat Turkije in gesprek met de PKK over een wapenstilstand. De vredesonderhandelingen hebben resultaat: de wapenstilstand komt er ook. Maar door het terreurgeweld van de Islamitische Staat (IS), laait ook de strijd weer op tussen de Koerden en Turkije.