Het gat tussen maan-roos-vis en Multatuli

Naomi Buijs, studente Nederlandse Taal en Cultuur 1 jun 2019

Je leescarrière begint al op jonge leeftijd. Je wordt voorgelezen door je ouders, krijgt een knuffel en kan dan lekker gaan slapen. Op school leer je letters, woorden en uiteindelijk zinnen hardop voorlezen. Dan begint het AVI-lezen, waarbij je steeds een niveautje moeilijker mag lezen. Uiteindelijk ben je klaar, je kunt lezen! Je wordt losgelaten in de bibliotheek en mag je eigen boekjes uit gaan kiezen. Uit onderzoek blijkt echter dat deze laatste stap voor veel kinderen uitblijft en op de middelbare school slechts 15% van de scholieren voor de lol een boek oppakt (tegenover nog zo’n 50% op de basisschool). In de bovenbouw wordt gegruwd van de verplichte leeslijst, want welke zestienjarige gaat nu voor zijn plezier Camera Obscura lezen? Het leesplezier neemt af, kinderen besteden hun tijd aan Netflix of ze chatten liever met vrienden. Al jaren roept men dat de verplichte leeslijst wordt afgeschaft, maar als jongeren sowieso weinig lezen, heeft het afschaffen van de leeslijst weinig nut.
Even een stapje terug. Wat gebeurt er tussen die verplichte leeslijst en het leren lezen in de leesopvoeding van de kinderen? Bijzonder weinig. De kinderen die kunnen lezen worden vrijgelaten, men hoopt maar dat zij hun weg vinden naar de boeken. Het gat tussen maan-roos-vis en Multatuli wordt niet gevuld met andere boeken die aansluiten op hun leeftijd en belevingswereld. Hoe kun je dan verwachten dat ze met plezier Karel ende Elegast gaan lezen, wanneer ze eigenlijk helemaal niet graag lezen?
Lezen is niet alleen belangrijk voor het onderwijs, maar ook voor de ontwikkeling van individuen. Hoe zorg je ervoor dat scholieren boeken leuk vinden? Door ze boeken te geven die ze leuk vinden om te lezen, zoals Young Adult literatuur. Harry Potter, Divergent, The Hunger Games, al deze boeken staan klaar om het gat tussen maan-roos-vis en Multatuli te vullen.
De leeslijst hoeft niet afgeschaft te worden, maar de aanloop naar de klassiekers moet worden ondersteund. Pak de kinderen bij de hand, laat ze zien welke boeken er voor hun leeftijd zijn. Bouw een brug van boeken tussen de basisschool en de leeslijst. Wanneer kinderen blijven lezen, blijven ze zich ontwikkelen in hun leesvaardigheid. Misschien is het dan niet meer zo eng om in een boek van Vondel of P.C. Hooft te beginnen.