11 Friese fonteinen

Afgelopen week zag ik een documentaire over het EU-gefinancierde project ’11Fountains’. Ter gelegenheid van Leeuwarden Culturele Hoofdstad van Europa 2018 ‘kregen’ de elf Friese steden elk een stadsfontein aangeboden, gemaakt door evenzoveel topkunstenaars. Opgelegde internationaliteit is het, want zulks gaat niet vanzelf. Dat weten de lokale bestuurders ook, dus werd de bewoner ingeschakeld op inspraakavonden. Bewonersparticipatie in het ontwerpproces van kunstenaars, je moet maar durven. Slecht plan, dacht ik meteen. De kunstenaars stappen er zelf in, en toch voelde ik medelijden. Zoiets als medelijden met rokers die een ernstige ziekte krijgen: je wist het van tevoren, en toch is het erg. Met de bestuurders had ik een klein beetje medelijden. Zonder draagvlak zijn zij hun herverkiezing immers niet zeker, en de EU staat niet klaar om een baantje aan te bieden. Meestal gaat bewonersparticipatie niet verder dan het uitnodigen van de burger voor de afscheidsreceptie van de burgemeester. Over het algemeen wantrouwt het bestuur de burger, maar ze hebben hem ook nodig. Dat is de redding van de democratie; de burger is over het algemeen te goeder trouw, hoe hard hij ook schreeuwt. Alleen die kunstenaars, zij zijn het offerlam, blijkt uit de documentaire van Roel van Dalen. Gaat dat zien en lach en huil.