Lezerscolumn: Vulgariserende wetenschap

Iedere werkdag schrijft een lezer van Metro een column over wat hem of haar bezighoudt: Vittorio Busato

‘Volgens de wetenschap zijn jullie een perfecte match!’

Met woorden van die strekking laat televisiepresentator Peter van der Vorst een aantal blijkbaar wanhopig op zoek zijnde vrijgezelle deelnemers aan Married At First Sight verrukt weten dat ze zich kunnen gaan opmaken om elkaar – in bijzijn van familie en vrienden, en gadegeslagen door een groot televisiepubliek – het jawoord te geven. Let wel: in naam der wet en luttele minuten nadat ze zich op die zogenaamd mooiste dag van hun leven aan elkaar hebben voorgesteld.

Je kunt wetenschap populariseren, je kunt wetenschap ook vulgariseren. Dat laatste is bij dit dating-programma, dat eind februari het derde seizoen inging, in overtreffende trap het geval. Drie ‘wetenschappers’ zijn aan dit RTL4-programma verbonden: een bioloog (Patrick van Veen), psycholoog (Jean-Pierre van de Ven) en seksuoloog (Ingeborg Timmerman) – geen van drieën gepromoveerd, laat staan verbonden aan universiteit of wetenschappelijk instituut. Desalniettemin pretendeert dit ‘wetenschappelijke team’ op basis van allerlei testjes en vragenlijsten, aangevuld met persoonlijke gesprekken, subjectieve indrukken en onderling zeer diepgaand overleg, kandidaten qua voor elkaar bestemd zijn ‘perfect’ te kunnen matchen. Alsof de wetenschap daartoe in staat zou zijn!

Kandidaten kiezen er zelf voor mee te doen aan een programma dat zoiets sacraals als een huwelijk ridiculiseert. Maar een ‘perfecte match’ aangesmeerd op basis van zogenaamd wetenschappelijke evidentie wekt de ronduit valse suggestie dat deze kandidaten nog lang en gelukkig zullen leven. Van de vier stellen die elkaar het eerste seizoen eeuwige trouw bezwoeren, braken er drie al rap hun belofte. In het tweede seizoen idem dito. Hoe hoog het succespercentage dit seizoen zal zijn, wordt aanstaande dinsdag duidelijk. Maar wat de score ook zal zijn, de ‘experts’ zullen vast weer van een geslaagd experiment spreken – Van Veen rechtvaardigde de score van één op vier eerder al als één waar elk datingbureau jaloers op zou zijn.

Echte wetenschappers hebben verplichtingen jegens de wetenschap én samenleving. Je hebt je te houden aan (on)geschreven principes van goed wetenschappelijk onderzoek en je te onthouden van handelingen of gedragingen die indruisen tegen de wetenschappelijke integriteit. Eveneens dien je je te onthouden van handelingen of gedragingen die het vertrouwen in de wetenschap beschamen of ondermijnen. Met die ambassadeursfunctie nemen deze drie charlatans het niet zo nauw. Alleen al daarom zou hun universitaire graad eens expliciet ter discussie gesteld moeten worden. Daar is vast een leuk televisieformat omheen te bedenken.