Is verliezen het nieuwe winnen?

Ik kan het me nog als de dag van gisteren herinneren. De hoofdrol van het toneelstuk ter ere van het 60-jarig jubileum van de basisschool waar ik me als achtjarige meisje al maanden voor had klaargestoomd, verdween als sneeuw voor de zon. Het was een hartverbrekend moment toen ik te horen kreeg dat ik het uiteindelijk niet was geworden omdat iemand anders geschikter was. De tranen rolden als watervallen over mijn gezicht. Het verdriet diep van binnen was zo groot dat het leek alsof de wereld voor mijn ogen verging. Waarom raakte het verlies mij zo hard? Net als andere kinderen, werd er mij verteld dat verliezen en winnen elkaars tegenpolen zijn. Verliezen was iets slechts dat ten zeerste voorkomen moest worden, terwijl we juist aangemoedigd werden om steeds als winnaars uit de bus te komen.

Dit competitieve aspect is nog altijd sterk te merken in de hedendaagse samenleving. We worden voortdurend op de proef gesteld en verwikkeld in competities, waar we in eerste instantie niet eens van bewust zijn dat we eraan deelnemen. Denk bijvoorbeeld aan sportwedstrijden, inloten voor een populaire studie, solliciteren op je droombaan en het kopen van een huis. In al deze gevallen is er sprake van veel deelnemers waarbij er uiteindelijk maar één gelukkige of een selecte groep als winnaar verkozen wordt. Je kunt je dan wel voorstellen dat verliezen de norm is, terwijl winnen slechts een uitzondering kan zijn. Hoe schrikwekkend dit waarschijnlijk klinkt, is dit gelukkig slechts één kant van het verhaal.

We leven in een generatie waar ondernemen ons op het lijf is geschreven. Met kansen die we zowel zelf aanboren als tegenkomen op ons zelfgekozen pad, is (herhalend) verliezen nooit het definitieve einde. Sterker nog, wanneer we verliezen worden we gevoed met meer ervaring en inzichten die aangeven waarom het niet lukte en hoe het de volgende keer beter kan. Ze vormen de basis voor nog meer kansen en uitdagingen die zelfs beter en relevanter kunnen zijn. Deze waardevolle terugkoppeling zouden we niet gekregen hebben wanneer we simpelweg hadden gewonnen. We zouden minder aanknopingspunten hebben gehad om dit succes voort te zetten. Kortom, door te verliezen winnen we juist. Als mijn achtjarige-zelf dat ook maar had geweten!