Autisme als schilderij

De nieuwe dienstregeling van NS is ingegaan. Na twee dagen blokken weet ik eindelijk de vertrek- en aankomsttijden van alle treinen uit mijn hoofd. Nu de dienstregeling in mijn hersenen ligt opgeslagen, heb ik weer tijd voor mijn andere hobby: programmeren. Tijdens het programmeren vallen mijn tandenstokers op de grond. In één oogopslag zie ik dat mijn vloerbedekking is bezaaid met 132 stokjes waarmee je tussen je tanden wroet. Fladderend met mijn armen raap ik de tandenstokers van de grond. De telefoon gaat. Ik pak niet op. Wat valt er te zeggen? Ik wil geen (sociaal) contact. Mijn naam is Lotte. Ik heb het syndroom van Asperger, een vorm van autisme. Je gelooft het misschien nog niet, maar bovenstaande situatieschets gaat bijna niemand met autisme herkennen. Ik ook niet.

De reputatie van mensen met autisme is niet bepaald rooskleurig. Er zijn zoveel vooroordelen over mensen met autisme, dat ik minimaal 23 columns moet schrijven om deze allemaal weg te nemen. Zo kan ik bijvoorbeeld een column schrijven over het feit dat de meeste mensen met autisme wel degelijk behoefte hebben aan sociaal contact. De Engelse band Keane verwoord in het nummer ‘Tear Up This Town’ precies hoe sociaal contact voor mij is: ‘I need a friend but a friend is so hard to find.’ Een andere idee voor een column is mijn dagelijkse gebruik van de reisplanner van NS. Ik heb namelijk meestal geen idee hoe laat mijn trein hoort te vertrekken. En zo kan ik nog 21 columns verzinnen waarin ik vooroordelen over mensen met autisme wegneem.

Vooroordelen over mensen met autisme ontstaan doordat mensen kijken naar autisme als naar een schilderij, zoals een psycholoog mij ooit zo mooi vertelde. Mensen lopen naar een schilderij. Stellen vast dat het een stilleven, een bloem of de compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq is, en lopen door. Maar een schilderij is meer dan een plaatje. Er zit meer achter dan je in eerste instantie denkt. Net zoals bij een schilderij, zit achter het stempel autisme ook meer dan je verwacht. Als iemand vertelt dat hij of zij autisme heeft, denk dan niet meteen dat je te maken hebt met een contactgestoorde met een obsessie voor treinen en computers. Autisme is namelijk een spectrum stoornis. Het woord ‘spectrum’ geeft aan dat er een grote diversiteit is in de manier waarop autisme zich uit bij verschillende individuen. Een voorbeeld? Wat denk je dat de overeenkomst is tussen Albert Einstein, Marilyn Monroe en Bill Gates? Juist, autisme.