Meest(er)

Meester Brocken van de zesde klas leerde het ons al, de vergrotende trap van mooi is mooier en de overtreffende trap van mooi is mooist.
De goeierd legde ons uit dat in die overtreffende trap een bijvoeglijk naamwoordje er wel eens heel raar kon uitzien, aan zeggingskracht verloor en nauwelijks uit te spreken was. In dat verband vroeg hij aan Gerrit-Klaas, die achter mij woonde en vóór mij zat in de klas om de overtreffende trap te geven van het woord religieus.
Gerrit-Klaas zei dat de overtreffende trap religieust moest zijn, maar meester Brocken zei dat je in dit geval beter het meest religieus kon zeggen. Het betekende precies hetzelfde maar het klonk wat beter, vooral als je voor je geloof durfde uitkomen.
Om mij het gevoel te geven dat ik erbij hoorde vroeg het hoofd der school aan mij wat het ergste was van precies. Om hem ter wille te zijn zei ik natuurlijk dat preciest heel goed mogelijk was. “En u bent het meest”, gaf ik de bovenmeester nog mee. De functie van de trapsgewijze gradatie en van het woordje meest was voor eens en voor altijd duidelijk, niet in de laatste plaats omdat ik trapsgewijs uit het klaslokaal werd verwijderd vanwege mijn grove aantijging.
Een halve eeuw later, nog niet zo lang geleden dus, kwam ik een lerares Nederlands tegen die het over haar meest mooie vakantiebestemming had. Toen ik haar verbeterde zei ze geïrriteerd dat het woordje meest niet voor niets bestond. Ik wilde haar gaan zeggen dat dankzij dat bijwoord haar lichaamsomvang zonder enig taalkundig bezwaar kon worden uitgedrukt in de overtreffende versie van volumineus, toen ik besefte dat ik haar daarmee te hard zou vallen.
Mart Smeets, die ik tot voor kort liever meed vanwege zijn routineuze joligheid, waarschijnlijk ontstaan door een lange staat van dienst, die presentator zei in een uitzending van Studio Sport: “The most valuable player……wat zeggen wij? De meest waardevolle speler….nee, dat is geen Nederlands…..de waardevolste speler……..”. Waarmee hij meteen het taalfenomeen verklaarde. Ik wil geen lelijk woord meer over hem horen.
Een ex-politica, thans actief in de theaterwereld, want alles is vergankelijk, zei: “Mijn tijd in de Tweede Kamer was de meest spannende, de meest mooie maar tegelijkertijd de meest saaie periode in mijn leven”. Zij heeft niet bij meester Brocken in de klas gezeten.
Het wachten is nu op meer. Mag ik een voorzet doen? Ik voel mij nu een stuk meer goed.