Erik Jonk Binnenland 2 jun 2024, 14:46

Leestijd: 7 minuten

Jongeren en stemmen voor Europese verkiezingen blijft lastig: ‘Ze denken aan oude grijze mannen in Den Haag’

Verkiezingen en de opkomst van jongeren, dat gaat nog altijd niet zo goed samen. Dat kun je voor lief nemen, maar de Nationale Jeugdraad onderneemt veel liever actie als het om de Europese verkiezingen van donderdag gaat. Metro spreekt de voorzitter, Kimberley Snijders.

De Europese verkiezingen worden in Nederland op donderdag 6 juni gehouden (andere landen volgen de dagen erna) en hier lees je alles over ‘wie wat waar wanneer waarom‘. Kijken we naar de verkiezingen van vier jaar geleden, dan nam minder dan 50 procent van de jongeren in ons land de moeite om met de stempas de deur uit te gaan richting stembureau. Het vertrouwen in de EU is onder Nederlanders aan de magere kant, maar dat is het echte probleem niet als het om onze mensen van de toekomst gaat.

Jongeren hun stem laten horen

Kimberley Snijders (22) is tweedejaars voorzitter dan de Nationale Jeugdraad (NJR, zie kader), de instantie die als springplank de nieuwe generatie jongeren ondersteunt om ‘hun stem’ te laten horen. En tja, die stem wordt dus donderdag gevraagd bij de Europese verkiezingen, maar komt de jeugd wel? Kimberley Snijders heeft daar zo haar gedachten over en zet zich graag voor haar leeftijdsgenoten in. Zij is inmiddels al twee jaar fulltime voorzitter van NJR. Vanaf september pakt ze de studiedraad weer op met een master internationale economie en politiek aan Columbia University in New York.

Voor welke leeftijdscategorie jongeren zet de Nationale Jeugdraad zich in?

Kimberley: „Wij komen op voor de doelgroep 12 tot 29.”

Hoe vind je het in Nederland gesteld als het om jongeren en stemmen bij verkiezingen gaat?

„Wat je bij verkiezingen ziet is dat we ondervertegenwoordigd zijn. Dat er onder jongeren een lagere opkomst is dan bij volwassenen en dat het extra uitmaakt wat je achtergrond is. De opkomst onder mbo-studenten is bijvoorbeeld nog lager. Bij NJR denken we dat jongeren politiek als iets ervaren dat best wel ver van hun bed staat, waardoor de impact van gaan stemmen bij de verkiezingen niet helemaal duidelijk is. Dat zij zich misschien niet zo willen verdiepen in oude grijze mannen in Den Haag, terwijl het toch ook gaat over alledaagse dingen in je eigen omgeving.”

View this post on Instagram

A post shared by NJR (Nationale Jeugdraad) (@njr.nl)

Tijdens verkiezingen ook op jongeren stemmen

Dat leeft, dat je je stem op alleen maar oude mensen zou kunnen uitbrengen?

„Ja, terwijl er toch best mooie campagnes van jongere kandidaten zijn. Er is ook een stichting, Stem Jong, die laat zien waar je op de lijst jongeren kan vinden. Maar als we niet op een andere manier de democratie inrichten en over politiek praten, dan wordt het ook heel moeilijk om jongeren erbij te betrekken. Terwijl het echt leuk kán zijn.”

Verbaast het je eigenlijk, dan minder dan de helft van de jongeren op verkiezingen afkomt? Bij demonstraties lijkt het dat zij best bereid zijn om hun stem te laten horen.

„Ik denk dat jongeren vanwege sociale media of op andere manieren heel goed weten wat er speelt in de wereld. Dat zij ook een sterke mening hebben en zich ook willen laten horen. Het stemproces en bijvoorbeeld het verdiepen in allerlei verschillende partijen en het volgen van debatten, lijkt lastiger. Er zit blijkbaar een afstand tussen de digitale leefwereld van jongeren en de onderwerpen die zij belangrijk vinden en daar waar de politiek het over heeft. Als politieke partijen vaker een brug weten te slaan naar jongeren en onderwerpen die zij belangrijk vinden, dan gaat de politiek voor hen meer leven. Het is niet zo dat jongeren niet gemotiveerd zijn.”

Stagevergoedingen en treinennetwerk

Als je hen over de streep moet trekken om te gaan stemmen tijdens de Europese verkiezingen: wat doet de EU voor jongeren bijvoorbeeld?

„Waar we in internationaal verband met andere jeugdraden voor opkomen is ervoor zorgen dat er verplichte stagevergoedingen komen. Jongeren reizen veel met de trein en de EU gaat over het Europese treinennetwerk. Mensenrechten is ook een onderwerp dat heel belangrijk is, zoals meer onderwerpen die de jeugd aangaan. Denk aan privacy, online data, het instellen van een Europees leger en klimaat. Maar ja, het moet wel aan hen gepresenteerd worden natuurlijk.”

Actie voor de verkiezingen

Om meer jongeren naar de stemlokalen van de Europese verkiezingen te trekken, hebben jullie een actie met Ben & Jerry’s. Waarom dit ijsmerk?

„Ben & Jerry’s heeft verschillende manieren waarmee het bedrijf maatschappelijk wil bijdragen. Richting de verkiezingen trekken we samen op om te proberen meer jongeren hun stem te laten uitbrengen.”

Op verschillende locaties krijgt de jeugd een ijsje als er gestemd wordt. Als ik vals ben, zou ik kunnen zeggen: klinkt een beetje duf, trek je jongeren met een ijsje?

„Ja, klinkt dat duf?”

Het kan ook een actie van ‘alle beetjes helpen’ zijn.

„Het is heus niet zo dat alle jongeren nu opeens gaan stemmen voor de verkiezingen omdat ze een ijsje krijgen. Het gaat simpelweg om het imago van het stemproces en dat een beetje leuker maken. Misschien ga je nu met vrienden stemmen en kun je nog iemand mee krijgen die nog aan het twijfelen was. Het stemmen wordt gewoon een stuk gezelliger.”

Heb je een beetje vertrouwen in de toekomst van de EU als het om jongeren gaat?

„Ehm… er is in ieder geval laatst een motie in de Tweede Kamer behandeld om jongeren meer te betrekken bij Europees beleid. Er zijn ook programma’s die er voor moeten zorgen dat jongeren dichter bij de Europese politiek komen te staan. Ik denk dat het in ieder geval belangrijk is dat we daar de komende jaren mee door blijven gaan én dat jongeren op 6 juni gaan stemmen natuurlijk.”

View this post on Instagram

A post shared by Sociaal-Economische Raad (SER) (@sociaaleconomischeraad)

‘Jongeren moeten een beetje de regie nemen’

In een persbericht van jouw organisatie staat ‘dat jongeren het verschil kunnen maken’. Kun je dat iets specifieker maken?

„We hadden het eerder over die verplichte stagevergoedingen. Als jongeren niet gaan stemmen, dan komen er ook minder onderwerpen op de agenda die zij belangrijk vinden. Als je wel gaat stemmen kan er meer aandacht voor komen en kun je het verschil maken. Ongeacht wat je politieke voorkeur en je mening is, moeten we als jongeren wel een beetje de regie nemen over onze eigen toekomst. We moeten niet worden opgescheept met een toekomst die niet bij ons past.”

In België is stemmen bij verkiezingen verplicht. Zou dat ook iets voor Nederland zijn?

„Over het verplichten heeft de NJR geen standpunt. Veel belangrijker vinden we dat jongeren kennis opdoen, bijvoorbeeld via burgerschapsonderwijs over politiek.”

En de leeftijd van stemmen bij verkiezingen verlagen tot 16 jaar is ‘een ding’. Goed idee als dat zou gebeuren?

„Daar is de NJR – en ik – groot voorstander van. We denken dat jongeren echt wel het vermogen hebben om te stemmen op hun zestiende en dat dat ook een groot verschil uitmaakt op latere leeftijd. Als je op school al op je 16e in aanraking komt met de verkiezingen en het normaler is om het erover te hebben, dan ga je stemmen. Onderzoek laat zien dat als je op jonge leeftijd gaat stemmen, er een grote kans is dat je dat ook op latere leeftijd doet.”

Stemmen en jarig zijn

Waar ga je donderdag een Ben & Jerry’s-ijsje eten?

„Voor mij is het sowieso feest, want ik ben op 6 juni jarig. Ik woon in Utrecht, dus ik ga stemmen en een ijsje eten bij de actie op ons eigen kantoor.”

De ‘ijsje voor een rood potlood’-actie wordt gehouden in Rotterdam (Centraal Station), Amsterdam (ROC West), Utrecht (hoofdkantoor NJR), Groningen (Universiteitscomplex) en Den Haag (InHolland).

Hoe zit het ook alweer en waar stem je op? Vier vragen en antwoorden over de Europese verkiezingen

Dit zijn de plannen van het nieuwe kabinet

Reacties