Nikki Veerbeek Binnenland 20 nov 2023, 16:09

Leestijd: 4 minuten

Deze beweringen van politici kloppen niet

In aanloop van de nu al bloedstollende Tweede Kamerverkiezingen doen politici er alles aan om zieltjes te winnen. Tijdens de debatten gaat het er verhit aan toe en worden er regelmatig stevige uitspraken gedaan. Maar kloppen die eigenlijk wel? Bij deze beweringen zit de vork anders in de steel.

Pointer dook in een aantal uitspraken van politici in samenwerking met het AD en Nieuwscheckers.

Van Haga: groot gedeelte van 1,2 miljoen bankzitters wil niet werken

„Er zitten nu 1,2 miljoen mensen op de bank. Daarvan is een heel groot gedeelte niet gemotiveerd om te gaan werken”, zei Wybren van Haga (BVNL) in het NOSop3-debat.

Julia Bokdam (AD) belde Van Haga om te vragen waar de cijfers vandaan kwamen. „In eerste instantie had hij zelf ook eigenlijk geen idee. De volgende dag stuurde hij een appje en liet hij weten dat het om het onbenut arbeidspotentieel gaat en die cijfers komen van het CBS.”

Bokdam sprak vervolgens met hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen. „Het is voor ons wat onduidelijk waar die groep van 1,2 miljoen mensen die hij aanhaalt precies over gaat. De groep van 1,2 miljoen mensen die wij kennen zijn verre van mensen die maar wat op de bank zitten. Sterker nog: of ze werken, of ze zijn bezig met werk.”

Kortom: onbenut arbeidspersoneel zijn mensen die juist meer willen werken of überhaupt willen werken. Je kunt ze volgens Bokdam opsplitsen in vier categorieën. De grootste groep zijn parttimers die meer uren willen maken, dan heb je de groep werkelozen die actief op zoek zijn naar werk, mensen die al het zoeken zijn maar nog niet beschikbaar zijn en mensen die wel beschikbaar zijn maar niet zoeken. Het is die laatste groep, die bestaat uit 189.000 mensen, die het meest overeenkomt met waar Van Haga op doelt. „Maar er wordt wel een kanttekening bij geplaatst”, zegt Bokdam. „Het zijn bijvoorbeeld ook mensen die ontmoedigd zijn geraakt door eerdere pogingen.”

De factcheckers hebben de bewering ook nog even voorgelegd aan uitkeringsinstantie UWV. Ook zij herkennen zich niet in het door hem geschetste beeld. Van Haga kwam in een reactie enigszins terug op zijn eerder zo stellige uitspraak. „Mijn punt is dat het belastingsysteem met de armoedeval en de deeltijdmalus ertoe leidt dat het niet loont voor deze mensen om meer te gaan werken. Mensen zijn wellicht gemotiveerd, maar het systeem verhindert om überhaupt of meer te gaan werken.”

Meerdere politici: vrouwen hebben vaak spijt van abortus

„Ik denk dat er veel abortusspijt is, het is natuurlijk een enorm taboe, (…) dat moet vreselijk zijn”, zei FvD-kamerlid Pepijn van Houwelingen bij Ongehoord Nederland op 12 oktober. Ook SGP en ChristenUnie beweren dat veel vrouwen spijt hebben van hun abortus.

Dit klopt niet. Abortusspijt is de afgelopen jaren grondig onderzocht. Uit een grootschalig Amerikaans onderzoek uit 2019 blijkt dat 99 procent van de vrouwen na vijf jaar geen spijt heeft van hun abortus. Volgens Jenneke van Ditzhuijzen, onderzoeker onbedoelde zwangerschap aan de Universiteit Utrecht en het AMC is de meest voorkomende emotie opluchting.

Vrouwen kunnen volgens Van Dithuijzen wel verdrietig zijn na een abortus. „Maar dat is iets anders dan spijt, dan echt denken van: ik had het heel anders moeten doen en gelukkig zegt de overgrote meerderheid er gewoon achter te staan.” Daphne Latour, beleidsmedewerker bij Fiom, een expertise-centrum, onderstreept ook dat het ervaren van negatieve emoties niet automatisch betekent dat er sprake is van spijt.

Marijnissen: een stad zo groot als Eindhoven staat leeg

„Om nu concreet iets te doen aan de woningnood, willen wij de leegstand aanpakken. Als je kijkt naar de woningen die langer dan drie maanden leeg staan, heb je een stad zo groot als Eindhoven. In tijden van woningnood is dat bijna crimineel”, zei SP-lijstrekker Lilian Marijnissen tijdens het RTL-debat op 12 november.

Volgens de persafdeling is dit gebaseerd op cijfers van het CBS. In een reactie nuanceren zij: „Eerder bleek al dat het aantal leegstaande woningen van het CBS een momentopname is en dat je het pas echt goed kan berekenen als je kijkt naar de energierekening. Dan hou je er nog 150.000 over.”

Het CBS zei in december 2022 dat 179.000 woningen langer dan drie maanden leeg stonden. Die cijfers slaan op administratieve leegstand. Als huizen bijvoorbeeld nog worden gebouwd, worden deze ook meegeteld. Daarom trekt het CBS 34.000 van het getal af. Onderzoeksbureau ABF research kijkt ook nog naar het aantal woningen dat als tweede huis in gebruik is: 45.000. Er blijven van de 179.000 huizen nog maar 100.000 over. Eindhoven heeft 118.000 woningen, dus de bewering klopt niet. Bovendien zijn er volgens experts veel logische verklaringen denkbaar voor leegstand. Het daadwerkelijke lege woningen waar je daadwerkelijk iets mee zou kunnen, ligt volgens Peter Boelhouwer (hoogleraar huisvestingssystemen aan de TU Delft) nog lager.

Vrouwen die abortus hebben gehad, vertellen hun verhaal bij Nadia: ‘Werd door spiraal heen zwanger’

Reacties