Erik Jonk
Erik Jonk Binnenland 26 mrt 2022, 
Leestijd: 3 minuten

Noodkreet: ‘Vluchtelingen andere landen dan Oekraïne kunnen nergens heen’

asielzoekers vluchtelingen ter apel vluchtelingenwerk rode kruis unicef utrecht sociale huur huurwoningen statushouderd vluchtelingenwerk
Foto: ANP / Remko de Waal

VluchtelingenWerk, Rode Kruis en UNICEF slaan alarm om acuut opvangtekort van vluchtelingen uit andere landen dan Oekraïne. De hulporganisaties doen een dringend beroep op kabinet, veiligheidsregio’s en gemeenten om extra opvang te regelen: „Vandaag nog.”

Het alarm over het tekort aan opvangplekken voor vluchtelingen uit andere landen dan Oekraïne is een regelrechte noodkreet, zo blijkt in een bericht van VluchtelingenWerk, Rode Kruis en UNICEF van vanmiddag. Het aanmeldcentrum in Ter Apel zit bijvoorbeeld zo vol dat de veiligheidsregio Groningen overweegt de hekken te sluiten. Vluchtelingen uit landen als Afghanistan, Syrië en Jemen, die bescherming zoeken in Nederland, belanden dan op straat. De hulporganisaties doen ‘een ultieme oproep’ aan het kabinet, de veiligheidsregio’s en gemeenten. „Dit zwarte scenario van mensen die op straat komen te staan moet koste wat het kost worden voorkomen. Per direct moet worden gezorgd voor opvangplekken.”

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) lijkt daar vandaag zelf in allerijl mee bezig: een extra paviljoentent wordt gebouwd bij de nachtopvang in Ter Apel. Burgemeester Jaap Velema van Westerwolde reageert verbaasd: „Dat is niet de bedoeling en daar is geen toestemming voor gegeven.”

Eerste asielverzoek vluchtelingen in Ter Apel

Vluchtelingen die naar Nederland komen, moeten zich eerst in Ter Apel melden om een asielverzoek te doen. Vanuit Ter Apel gaan zij naar asielzoekerscentra in het land. Maar door een tekort aan opvanglocaties stranden steeds meer mannen, vrouwen en kinderen op de vlucht in noodtenten naast het aanmeldcentrum in Ter Apel. Officieel is daar plaats voor 275 mensen, maar de afgelopen dagen wachtten er tot wel 700 vluchtelingen en asielzoekers op een bed in een andere opvanglocatie. De tenten zijn overvol en mensen slapen soms in stoelen of op de grond bij gebrek aan een bed.

De veiligheidsregio Groningen liet gisteren weten te overwegen het aanmeldcentrum in Ter Apel op korte termijn ‘op slot te zetten’ en officieel een beroep op bijstand te doen bij andere veiligheidsregio’s.

‘Iedereen slaapt door elkaar in klapperende tenten’

De veiligheid en gezondheid van de vluchtelingen die hier moeten wachten op aanmelding is in het geding, ziet de veiligheidsregio. VluchtelingenWerk, het Rode Kruis en UNICEF herkennen dit beeld. Suzanne Laszlo, directeur UNICEF Nederland: „Kinderen, volwassenen, mannen en vrouwen slapen door elkaar in klapperende tenten. Er is geen enkele privacy en de toegang tot medische en psychosociale zorg is zeer beperkt. Het gaat om kwetsbare mensen, vaak op de vlucht voor oorlog of vervolging, die rust nodig hebben om bij te komen van hun lange reis.”

De hulporganisaties zien ook dat het zo niet langer kan, maar het sluiten van het aanmeldcentrum is onacceptabel. Marieke van Schaik, directeur Rode Kruis Nederland: „Het Rijk en gemeenten moeten er alles aan doen om dit scenario te voorkomen. Het is niet uit te leggen dat straks vluchtelingen op straat belanden terwijl elders duizenden bedden klaar staan.” De afgelopen weken regelden gemeenten op verzoek van de veiligheidsregio’s tienduizenden opvangplekken voor vluchtelingen. Een deel daarvan wordt nu bezet door Oekraïense vluchtelingen, maar duizenden bedden zijn nog ongebruikt en zouden ingezet kunnen worden.

Humanitaire plicht voor vluchtelingen

De hulporganisaties doen een dringend moreel beroep op gemeenten en veiligheidsregio’s om alle vluchtelingen zo snel mogelijk een fatsoenlijke opvangplek te bieden. Frank Candel, voorzitter VluchtelingenWerk Nederland: „Het is uw humanitaire plicht om iedereen die bescherming zoekt op te vangen. Mensen op de vlucht voor oorlog of vervolging mogen niet op straat terecht komen. Dat kan nu elk moment gebeuren. Kom vandaag nog in actie.”

Het is niet voor het eerst dat er een dringend tekort aan asielopvangplekken ontstaat. Er zijn structureel te weinig locaties om vluchtelingen op te vangen. Door het steeds weer openen en sluiten van asielzoekerscentra ontstaan schrijnende situaties die te voorkomen zijn met voldoende reservecapaciteit. Door te zorgen voor kleinschalige structurele asielopvanglocaties kan het Rijk nieuwe opvangcrises voorkomen.

Alle Metro-berichten over de oorlog in Oekraïne en vluchtelingen uit dat getroffen land lees je hier.

Overheid wil mogelijk Oekraïne-dorpen opzetten, maar VluchtelingenWerk is geen fan

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.