Redactie Metro Binnenland 6 nov 2020, 10:37

Leestijd: 3 minuten

Vandaag is rokjesdag: nieuwe campagne tegen victim blaming

Vandaag is rokjesdag. Dat klinkt misschien wat raar omdat het flink koud is buiten, maar toch is dankzij een nieuwe campagne 6 november uitgeroepen tot rokjesdag. Rutgers en Atria starten vandaag namelijk een jongerencampagne, tegen victim blaming. Bij victim blaming krijgen niet de daders de schuld van seksueel of fysiek geweld, maar het slachtoffer. Dat fenomeen is schadelijk en hardnekkig.

Omdat ze vinden dat victim blaming moet stoppen, roepen de organisaties op om er wat van te zeggen als je victim blaming ziet met #ZegErWatVan. En om aandacht te vragen voor de campagne is vandaag dus uitgeroepen tot rokjesdag. Een rokje mag namelijk nooit aanleiding zijn om een slachtoffer van seksueel ongewenst gedrag zelf de schuld te geven.

‘Nooit verdiend’

„Victim blaming kan grote gevolgen hebben. Wees kritisch naar jezelf: Wat bedoel je met de woorden die je zegt? Geweld laat je niet toe en je vraagt er niet om. Het is nooit verdiend, of goed te praten”, vertelt ervaringsdeskundige Tessel ten Zweege.

Ambrien Moeniralam, ook ervaringsdeskundige: „Het is zó de moeite waard om wat te zeggen van victim blaming, als je het ziet gebeuren in je vriendengroep. Alleen al door vragen te stellen: Waarom vind je wat ze aanhad relevant?, als iemand vertelt over haar aanranding. Wat doet dat ertoe?”

View this post on Instagram

A post shared by Atria kennisinstituut (@atriakennisinstituut)

Victim blaming

Als iemand na het meemaken van fysiek, online of seksueel geweld, te horen krijgt dat zij er zelf schuld aan hebben, is er sprake van victim blaming. Iemand vraagt dan bijvoorbeeld: ‘Waarom had je dan ook zo’n kort rokje aan? Dan vraag je er wel een beetje om.’ Volgens Ton Coenen, de directeur van Rutgers, is dat onacceptabel: „Het is schadelijk voor het slachtoffer en de dader komt ermee weg. Victim blaming houdt een cultuur in stand waarin het plegen van seksueel, fysiek of online geweld niet serieus genomen wordt.”

„In de praktijk gebeurt het te vaak. Dat is de ervaring van slachtoffers en hulpverleners, ook jonge slachtoffers”, vult Kaouthar Darmoni, de directeur van Atria, aan. „Mensen zeggen zoiets vaak zonder erbij na te denken. Door ze erop aan te spreken, laat je ze dat wél doen.”

#ZegErWatVan

Onder meer Tim Hofman en Cathelijne Blok vragen via social media aandacht voor de campagne. „Aanranding eigen schuld? Nee! Een rokje mag nooit leiden tot seksueel, fysiek of online geweld! Dus zie je victim blaming? #ZegErWatVan.”

De campagne is gericht op jongeren in de leeftijd van 17 tot 23 jaar. Er zijn video’s gemaakt waarin leeftijdsgenoten zich uitspreken tegen victim blaming. Daarna krijgen jongeren tips en advies over hoe ze zich uit kunnen spreken als ze victim blaming zien. Er is een speciale set van stickers en gifjes ontwikkeld die victim blaming ter discussie stellen. Hiermee kunnen jongeren op een eigentijdse manier, laagdrempelig en met humor reageren op leeftijdgenoten die victim blamen.

Vandaag lanceren @RutgersNL en @AtriaNieuws een campagne tegen victimblaming, want een slachtoffer van geweld de schuld geven is schadelijk en kwetsend. Dus #zegerwatvan als je victimblaming ziet. Zie ook https://t.co/u8Oa4t7W8i https://t.co/FP2AnRccEy pic.twitter.com/Zg0eiEs4WN

— Willy van Berlo (@wvanberlo) November 6, 2020

Niet-vrijwillige seks altijd strafbaar

In de Tweede Kamer zijn ze ook bezig met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Zo wil minister Ferdinand Grapperhaus (Justitie) de wet zo aanpassen dat alle vormen van onvrijwillige seks strafbaar worden als verkrachting. In een eerder wetsvoorstel wilde hij nog onderscheid maken tussen verkrachting en onvrijwillige seks.

Op dit moment moet er sprake zijn van geweld of dwang, wil je iemand voor verkrachting (laten) veroordelen. Volgens minister Grapperhaus is de door hem voorgestelde wijziging nodig, omdat er veel zaken zijn die niet kunnen vervolgd terwijl het toch duidelijk is dat het slachtoffer geen seks wilde. Door de aanpassingen zullen slachtoffers in meer situaties aangifte kunnen doen en beter beschermd worden.

Nieuw is de schuldvariant. Dat houdt in dat seksuele handelingen als verkrachting kunnen worden aangeduid als iemand weet, of op zijn minst behoorde te weten, dat de ander die handelingen niet wilde. Degene die de seks initieert, moet letten op signalen, omstandigheden en de positie van de ander. Daarbij gaat het om situaties waarin een betrokkene ‘nee’ zegt of „non-verbale tegenreacties” geeft, zoals „expliciet afhoudend gedrag, huilen of bevriezen”, schrijft Grapperhaus.

Lees ook: Oplichters verkopen vervalste Covid-19-verklaringen