Leeuwarder Courant Geld & Carrière 1 aug 2022, 18:57

Leestijd: 3 minuten

Steeds meer mensen in de schulden door dure boodschappen en hoge energieprijs

Aan verschillende cijfers, zoals een stijging van het aantal loonbeslagen (+4,5 procent) en oplopende schulden bij de Belastingdienst is al te zien dat de schuldenproblematiek toeneemt. Het effect van de hoge inflatie van 2022 is hier bovendien vaak nog niet in verwerkt.

„Zo’n twee miljoen huishoudens hebben op dit moment al een problematische schuld bij hun zorgverzekeraar”, aldus ABN Amro-econoom Piet Rietman. „Als de inflatie aanhoudt kunnen dit er voor het eind van het jaar zomaar drie miljoen zijn.” Zonder hulp komen mensen met een laag inkomen volgens hem alleen maar dieper in de problemen terecht. „De nood is echt hoog bij mensen met een inkomen rond een sociaal minimum. En je kunt niet zeggen doe zuinig aan, dan red je het wel. Deze mensen moeten ook met hun auto naar hun werk en hun huis in de winter verwarmen.”

Bijstand

Uit de cijfers blijkt dat de afgelopen jaren het aantal huishoudens met problematische schulden en in de schuldsanering is gedaald. Ook nam het aantal mensen onder de door het CBS gehanteerde lage-inkomensgrens in de periode voor corona af, van één miljoen personen in 2018 tot 904.000 in 2020. Ook het aantal huishoudens in de bijstand daalde. Hiertegenover staat dat in 2020 voor het eerst in jaren een stijging te zien was van het aantal huishoudens met een inkomen van maximaal 120 procent van het sociaal minimum. Bovendien stijgt het aantal mensen dat langer dan vier jaar onder deze armoedegrens zit. Juist deze groep is extra gevoelig voor inflatie.

In het rapport wijst ABN Amro op bijstandsgerechtigden die hun uitkering, gecorrigeerd voor inflatie, in juli 2022 met 8 procent zagen dalen ten opzichte van een jaar geleden. Dit is vergelijkbaar met zo’n 65 euro minder per maand. Bijstandsgerechtigden kunnen volgens het Nibud nauwelijks minder uitgeven aan voeding, waardoor het voor de hand ligt dat zij stoppen de huur en de zorgverzekering te betalen.

Huurachterstand

Het aantal mensen met een huurachterstand is in de eerste maanden van 2022 na een jarenlange afname weer toegenomen, zo maakte de koepel van woningcorporaties Aedes vorige week bekend. Ook bij gemeenten neemt de toestroom in zogenoemde vroegsignaleringsprogramma’s toe. De gemeente Amsterdam behandelde bijvoorbeeld 29.700 meldingen van betalingsachterstanden in 2021, tegen 24.924 meldingen in 2020. Een toename van 19,2 procent.

Per 1 januari 2021 mogen verhuurders, drinkwaterbedrijven, energieleveranciers en zorgverzekeraars de gemeente informeren als hun klanten betalingsachterstanden oplopen. ABN Amro wijst erop dat dit logischerwijs leidt tot een toename van de meldingen bij de gemeente. Pas als het via vroegsignalering of minnelijke trajecten van de gemeente niet lukt om de schuldenproblematiek op te lossen, komen mensen in de wettelijke schuldsanering (Wsnp) terecht. Daardoor is bij schuldsaneringen nog geen toename te zien.

Ver-van-mijn-bed-show

Het is maar de vraag of dit zo blijft. Met name lage inkomensgroepen spenderen een relatief groot deel van hun inkomen aan energie, waardoor hun situatie snel kan verergeren. Rietman: „Nog lang niet alle huishoudens hebben te maken met de stijgende energieprijs, omdat ze nog een lopend contract hebben bij hun leverancier. „Volgend jaar worden ze dan geconfronteerd met een hoger nieuw maandbedrag en wellicht een naheffing. Dat zal vooral mensen die al schulden hebben hard treffen. De oplopende energieprijs is nu voor hun nog een ver-van-mijn-bed-show. Ze zijn gefocust op schulden die ze nu moeten oplossen.”

Besparen op je boodschappen? Zo kies je voor goedkope(re) én gezonde voeding