Gewonemensenboeken en Martmoeheid

Op een cartoon staan in een winkelstraat twee winkels leeg. ‘Te Huur’, ’Wegens … gesloten’. Een echtpaar bekijkt een derde zaak. Op de etalageruit hangt een aanplakbiljet: ‘WIJ HEBBEN OOK BOEKEN VOOR GEWONE MENSEN!’. Deze winkel vol boeken lijdt aan overbevolking. Wat komen al die mensen doen? Wat bedoelt Stefan Verwey, de cartoonist? De gewone man en Sinterklaasboeken?

Met pogingen iets van het leven te maken, wint Hendrik Groen de NS Publieksprijs. Dat hangt DWDD aan de grote klok. Twee dames met zilveren permanentkrullen nemen de honneurs voor pseudonieme auteur Peter de S. waar. In zijn boek verhaalt 83-jarige verteller Hendrik Groen over belevenissen in een bejaardentehuis te Amsterdam-Noord. Nee, hij is niet de 83-jarige fietser die door de politie geboeid werd afgevoerd, toen hij met zijn fiets niet op het fietspad, maar op de rijweg reed. Verhalenverteller Groen ontvangt een sculptuur van Jeroen Henneman, 7.500 euro en een treinabonnement eerste klas. Geen misselijke beloning voor een gewone man als Hendrik Groen.

Dat Hendrik heel gewoon is, blijkt uit zijn dagboeken. Daarin steekt hij de draak met medebewoners in het bejaardenhuis. Met vriend Evert haalt hij grappen en grollen uit, waar de gewone medemens in het tehuis nog weken over napraat. Over de bewoonster die op een schaal appelflappen gaat zitten. Over vissen die cake en roze koeken krijgen gevoerd tot ze doodgaan. Over ouder worden, hoe mensen zich aan elkaar vastklampen en zien hoe iemand naast hen sneller aftakelt dan zijzelf.

Wie zich ook aan elkaar vastklampen, zijn ongewone mensen als Hanneke Groenteman en Mart Smeets. Beiden 65+, nog geen 83, wel goed voor een treinabonnement eerste klas. Niet van de buis of uit de ether te slaan, DWDD als premium podium. In de rubriek ‘Doorlezen of afhaken’ in Volkskrant-bijlage Sir Edmund leest Hanneke de eerste tien pagina’s van een net verschenen boek van Mart.
“Mart is zovéél, je kan bijna niet om hem heen”, ventileert de tafeldame die zelf best is afgevallen. Ze heeft gelijk met “De ruimte die Smeets na zijn pensionering inneemt, lijkt nauwelijks minder geworden”. Nu opnieuw met zijn nieuwste boekje – het zoveelste – dat ‘Nostalgie’ heet. Groenteman noemt het “Een stoofpotje van romantiek, herinneringen, weetjes en overdrijving. Best lekker, als je niet Martmoe bent”.

Na het shoppen vraagt mijn vriendin naar mijn Sinterklaasaankoop. “Boek met als titel Dagboek van een postbode”, zeg ik. “Ach ja, Martmoe, dus gewonemensenboek, hè!".