Julia Osendarp Gezondheid 12 sep 2022, 15:22

Leestijd: 3 minuten

Is het Nederlands drinkwater zo schoon als we denken? ‘Giftige chemicaliën’

Het Nederlandse drinkwater is het schoonste ter wereld, klinkt er regelmatig. Maar hoe schoon is dat dan eigenlijk? Volgens onderzoeksplatform Follow the Money is het namelijk helemaal niet zo goed gesteld met ons drinkwater en zitten er meer giftige chemicaliën in, dan we wellicht dachten. En dat heeft op de termijn gevolgen voor onze gezondheid.

Eerder dit jaar ontstond er, veelal online, een discussie over het Nederlandse kraanwater. Waar sommigen de kwaliteit van ons kraanwater in twijfel trokken, claimden anderen dat het Nederlandse kraanwater het schoonste ter wereld was. Maar over dat laatste valt dus nog best wat te zeggen, als we onderzoeksplatform Follow the Money mogen geloven. Want hoewel Metro eerder schreef dat theorieën over coronavaccins, zonnebrand en dus kraanwater tot de complothoek behoren, komt Follow the Money met verontrustende onthullingen over ons drinkwater

Amerika hanteert strenge regels voor giftige chemicaliën (PFAS)

Het onderzoeksplatform duidt de kwestie aan de hand van Amerikaanse voorbeelden. Waar blijkt dat de Amerikaanse president Joe Biden van plan is om de zogenoemde PFAS-vervuiling aan te pakken en de Amerikaanse overheidsorganisatie EPA (Environmental Protection Agency) strengere richtlijnen voor deze chemicaliën hanteert.

PFAS is een verzamelnaam voor een groep chemische stoffen die ervoor zorgen dat producten water- of vetafstotend zijn. Hierbij kun je denken aan regenjassen, patatbakjes of een anti-aanbaklaag in een pan. Overigens schreef Metro eerder over epidemioloog en onderzoekster Shanna Swan die destijds benadrukte dat deze stoffen ook invloed hebben op de mannelijke vruchtbaarheid. En nu schrijft ook Follow the Money dat wetenschappers PFAS-soorten linken aan voortplantingsproblemen, ontwikkeling van ongeboren kinderen, kanker of problemen met het immuunsysteem.

Ook Nederlandse plekken vervuild

In Amerika gaat het om bijna 3000 plekken, waar de regering vanaf weet, die PFAS-vervuild zijn. Volgens Follow the Money zijn er over de hele wereld talloos van dit soort plekken.

Maar goed, dat is Amerika en dat zegt niks over ons eigenste Holland, toch? Dat blijkt dus niet helemaal waar. Hoewel de PFAS-gehaltes in ons drinkwater en bloed lager zijn dan in de VS, komen ook in Nederland kom van dit soort ‘PFAS-hotspots’ voor. Waar bijvoorbeeld? Schiphol, de omgeving van de chemiebedrijf Chemours en de Westerschelde (eerder legden we je al uit wat er daar precies aan de hand is). Veelal vervuilde plekken door de bedrijven die deze stoffen gebruiken of van plekken waar PFAS-houdend blusschuim is gebruikt. Uit onderzoek bleek dat ook de bloedwaarden bij Nederlanders en Belgen ver boven de de ‘veilige’ waarden zat. Hoe dichter bij de vervuiler, hoe slechter de bloedwaarden.

Normen voor Nederlands drinkwater veel minder streng dan in VS

Het onderzoeksplatform concludeert dat deze bedrijven, zoals Chemour, op de hoogte zijn van de schadelijkheid van de stoffen die zij gebruiken. Maar wanneer er uit onderzoek blijkt dat het toch echt op giftige chemicaliën gaat? Dan vervangt zo’n bedrijf de giftige stof door een andere, vergelijkbare, stof. Giftige milieuvervuilende ‘forever chemicals’, die dus uiteindelijk ook in ons drinkwater belanden. Want PFAS-deeltjes breken vrijwel niet af in het milieu en hopen zich, naast in ons drinkwater, ook op in plant, mens en dier. De EPA denkt dat deze giftige stoffen ook in voeding, lucht, regenwater en consumentenproducten zitten.

RIVM wil strengere normen drinkwater, ministerie handelt nog niet

Gezien de negatieve resultaten van wetenschappelijk onderzoek, worden de normen voor wat ‘veilig’ is, strenger. In het Nederlandse drinkwater zit veel meer PFAS dan veilig is, volgens de EPA. Follow the Money somt een aantal berekeningen op waarin het Nederlandse drinkwater vergeleken wordt met dat van de VS. Conclusie? De regels zijn bij ons een stuk minder streng dan bij de Amerikanen.

Het RIVM pleit voor strengere normen betreft ons drinkwater. Maar daar lijkt nog niet echt schot in de zaak te zitten vanuit het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Daarnaast stelde het RIVM vorig jaar was dat de algehele blootstelling aan deze bepaalde stoffen, via voedsel en drinkwater, in ons land te hoog ligt. In Europa wordt ondertussen gewerkt aan een algeheel PFAS-verbod.

Wat gebeurt er eigenlijk als je te veel water drinkt?