Ter Apelen of Ter Apels?

Cale columns 25 okt 2022

Dat vraag ik u af. Als Thierry zegt dat het appelen met peren vergelijken is als je Poetin tegen Hitler af zet, denk je dan ook “Daar gaan we weer, weer zo’n voorbeeld”? Niet zozeer de vergelijking van de ene machthebber met de andere, maar ‘appelen’? Wat een raar oud-Hollands woord, iedereen zegt toch appels? Maar waarom wel appels, en geen peers? En is het sinaasappelen of sinaasappels? Aardappels goed en aardappelen fout? Het mag en kan beide, net als hersens en hersenen, maar dan die uitzonderingen…

Waarom wordt een orgaan organen en niet orgaans? Een orgaan als de lever wordt in meervoud toch ook levers? Of is dat omdat leveren weer een hele andere betekenis krijgt? Nier, meervoud nieren, long wordt longen, maar lever dus niet leveren. Ik dacht er weer aan toen ik de blik zag van een statushouder die de deur van het leslokaal Nederlands uitliep. Verward, schouderophalend en wanhopig. En dan 5 minuten later de docente die het al helemaal kwijt was. “Ik dacht het zo’n beetje te weten, maar nu ik het zelf moet uitleggen? Regeltjes, grammatica, uitzonderingen en uitzonderingen op uitzonderingen. Waarom kan het niet makkelijker? Hoe krijg ik een nieuwe medelander aan het verstand dat meervoud van teken tekens is en dat tekenen ook mag, maar dat het dan ook een werkwoord kan zijn? En bij regen is het vervolgens wel regens en mag je ook regenen, maar dan juist alleen als handeling”.

Dat je 1 boer hebt en 2 boeren is logisch, en dat schipper in meervoud schippers wordt ook, want anders krijg je schipperen en dat doet die schipper wel, maar is toch net weer wat anders. Maar neem nou “lied”, dan zou het lieds of lieden moeten worden, maar lieden is al bezet door meerdere lui, dus dan maar liederen.

Als je 1 keet hebt, dan worden dat 2 keten en geen keets. Maar 1 keten kan ook en dan worden dat 2 ketens. Of ketenen, mag ook voor mijn part. Maar kan ook weer iets heel anders betekenen. En toch is het dezelfde keten. Een supermarktketen zou in meervoud natuurlijk ook supermarktketenen kunnen worden, maar dat houdt in dat je jezelf vast ketent aan een deel van de keten van de supermarktketen? En da’s raar.

De lerares bleef maar malen: “Chinees of Arabisch is doodsimpel, vergeleken met Nederlands. Waarom doen we niet net zoals de Engelsen gewoon overal dezelfde meervoudsvorm, standaard een “-s”? Cat wordt cats, liver in meervoud livers, 1 song, 2 songs. Simpel toch? Niet meer nadenken of meervoud van veel nou velen is of veels. Het is me veels teveel, ik ben nu alweer aan de kerstvakantie toe. En de herfstvakantie zit er nog maar net op. Nou ja, doe die Engelse oplossing toch maar ná die Kerstvakantie. Anders klinkt het straks “Daar hoorden zij engels zingen”…

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.