Teut

Ik loop de woonkamer binnen en ik zie mijn moeder. Ze zit aan tafel, met haar benen gekruist, een tijdschrift te lezen. Ze ziet me staan, lacht en heeft zichtbaar al zittend behoorlijk wat moeite om haar evenwicht te bewaren. Een alcohollucht hangt om haar heen. Ik kijk naar de klok, en de wijzers geven 5 voor 10 aan. Ik zucht. De dag is nog maar net begonnen.

Oudere, grijsbehaarde mannen die op straat leven. Zo zag ik altijd een typische alcoholist voor me. Totdat ik als 17-jarige, zorgeloze tiener begon in te zien dat mijn moeder in rap tempo veranderde. Mijn mama, een altijd goed doordachte en liefhebbende huisvrouw, bleek al jarenlang iets achter te houden.
Het was achteraf gezien klaar als een klontje dat het niet normaal was dat de woorden van mijn moeder zo rond de avonduren steeds vager en onsamenhangender werden. Maar op dat moment dacht ik: ‘Ze zal vast wel moe zijn, dat is toch normaal?’

Dat was het dus niet. Steeds meer dingen begonnen op te vallen: Mijn moeder speelde meer met haar avondeten dan dat ze binnenkreeg, slapen deed ze niet meer ’s nachts in bed, maar overdag op de bank en verhalen die ik tegen haar vertelde, kon ik de volgende dag weer herhalen. Van mijn moeder, een vrouw van inmiddels niet eens 50 kilo, bleef mentaal en fysiek niets over.

Totdat ze vanwege fysieke klachten stopte met drinken. Ze waagde weer vast voedsel te eten en probeerde wat gezonder te leven. Drie dagen later werden twee ambulances en een traumahelikopter naar ons adres geroepen: Haar hersenen konden niet zonder de drank en ze was ingestort.

Dankzij de snelle reactie van hulpverleners was mijn moeder binnen een paar dagen opgeknapt. Maar dezelfde dag greep ze weer naar de fles, angstig voor een tweede aanval door haar nog verslaafde brein. Mijn moeder was nu een alcoholist die bang was om af te kicken.

Mijn omgeving wist heel goed wat ik moest doen. Had ik geprobeerd om haar vaker een knuffel te geven, of om te praten? Zo veel welgemeende en naïeve adviezen. Bij elke poging was haar reactie hetzelfde: ‘Ik ben je moeder, ik hoor voor jou te zorgen. Het is niet jouw probleem.’ De machteloosheid was enorm. Een verslaving is als een voetbalspel waar je slechts kunt toekijken vanaf de zijlijn.

Vandaag is mijn moeder 7 maanden nuchter. Na een paar dagen in de afkickkliniek kregen we een vrouw terug die we ruim 5 jaar hebben gemist. Ik denk terug aan de ochtenden dat ik mijn moeder teut aantrof, en ik prijs mezelf gelukkig dat die tijd achter ons ligt.