Laten we leren geven

We kunnen er niet meer omheen, het gaat niet zo goed met de studenten in Nederland. Ik hoef niet te vertellen waar dat aan ligt, want daar zijn al vele artikelen over geschreven. Maar wat kan er nou écht anders, en, wat past er goed binnen deze tijdsgeest met respect voor de toekomst?

Henk Oosterling, filosoof, gaf onlangs een lezing op de Radboud universiteit. Zijn onderwerp: ‘Oosterse daadkracht en Westerse denkkracht’. Een vriend nodigde me uit om mee te gaan, en zo geschiedde. Het was een zeer interessante, maar ook vooral actuele lezing. Hij benadrukte dat we systemen gebruiken die verre van modern zijn. Politiek? 19e eeuws. Educatie? 19e eeuws. Nu willen we Bildung ‘terugbrengen’ om de persoonlijke ontwikkeling te bevorderen, ook dat is een 19e eeuws concept.

Zo begon ik zelf eens na te denken over wat wel in deze tijdsgeest zou passen en wat ook nog eens duurzaam zou zijn. Het resultaat van mijn gedachtespinsels: altruïsme, ofwel ‘onbaatzuchtigheid’.
Geven zonder enig eigen belang. Dat klinkt nog eens mooi of niet?

Waarom ik denk dat het in deze tijdsgeest past en dat het ook nog eens duurzaam is komt door het feit dat het tijdperk van individualisering haar eindstation haast heeft bereikt. Het individu staat niet langer centraal, er is een beweging gaande die meer gericht is op het collectief. Zo zitten we ook in de transitie van ‘winst-economie’ naar ‘betekenis-economie’. Je zakken vullen is niet meer de prioriteit en we zijn erachter gekomen dat het ons niet per definitie gelukkig maakt. We willen graag van betekenis zijn voor anderen. Hoe handig is het dan om te leren geven? Gewoon geven en niet verwachten dat je ooit iets terugkrijgt. Geen geld, geen like op facebook, geen pluim. Helemaal niks. Dat wil trouwens niet zeggen dat je niets terugkrijgt. Zo kennen we namelijk allemaal het spreekwoord ‘wie goed doet, goed ontmoet’.

In een maatschappij waar van ons verwacht wordt dat we zelfredzamer worden en samen problemen op gaan lossen, is geen ruimte voor egoïsme en hebzucht. Laat los die grootheidswaanzin die we hier in het Westen hebben ontwikkeld. Als je namelijk loslaat wat je van andere verwacht of wat zij van jou verwachten, dan doe je gewoon lekker je eigen ding en dat is puur. En weetje waar mensen van houden? Juist, puur.