Angst is een slechte raadgever

Onze koning sprak met Kerst de wijze woorden dat we ons niet moeten laten beteugelen door angst. Het moet ons niet sturen. Geen gek idee, want je merkt dat de meeste mensen tegenwoordig in angst leven. Angst voor financiële onzekerheid, angst voor ziekte, angst voor afwijzing, angst voor de medemens en al het onbekende. Het is makkelijk gezegd om je niet door die angst te laten leiden. Maar hoe doe je dat?

Sommige mensen denken dat het helpt om hard te schreeuwen. Hard in verzet te komen tegen de dingen die hen ten diepste bang maken maar waarvan ze zeggen dat ze er boos om zijn. Want als je laat merken dat je bang bent, wordt er misbruik van je gemaakt. Dus maak je zoveel lawaai als mogelijk en doe je jezelf groot en sterk voorkomen. Met veel geblaat maar weinig wol lijkt het allemaal heel wat. Maar ten diepste is men meestal niet tevreden met zichzelf en bang voor de mening van anderen. Het lelijke is echter dat de luidruchtigste mensen vaak het meest gehoord worden. Want wat we de afgelopen maanden gezien hebben, is dat tegenstanders van AZC’s na veel schreeuwen en ruzie maken hun zin krijgen. Dat tegenstanders van zwarte Piet luidruchtig kunnen protesteren naast kinderen die van een optocht proberen te genieten. Zelfs als vluchtelingen gratis een middagje mogen zwemmen wordt dat afgelast uit angst om niet gevluchte mensen boos te maken. Hier tegenin gaan wakkert het kwade vuur alleen maar aan, zo lijkt het. Dus wordt er met lede ogen toegezien hoe de luidste partij meestal wint.

Is dat nu echt de manier waarop we met angst om willen gaan? Onze angsten overschreeuwen en zonder nuance de tegenpartij omver lopen? Ik dacht dat het juist de bedoeling was om in een samenleving samen te leven. Maar dat wordt op deze manier erg moeilijk, want in onze vrijheid van meningsuiting ligt blijkbaar nauwelijks meer de vrijheid om het niet met elkaar eens te zijn. Praten lost niet alles op, maar je kan er een heel stuk verder mee komen dan hersenloos geschreeuw.

Een andere Koning, die we met Kerst als Kerstkind bestempelen, sprak ook dat we niet in angst moeten leven. Hij vocht nooit, en vluchtte ook niet. Hij ging juist de dialoog aan, iets wat meer mensen zouden moeten doen. Laten we dus even alle argumenten opzij leggen en gewoon praten over wie we zijn, waar we vandaan komen en hoe we de wereld kunnen en willen verbeteren. Daarmee creëer je openheid, vertrouwen en respect. Om daarna aan de toekomst te werken. Zonder je door angst te laten leiden.