kalasjnikovs in de klas

Ik was vandaag in Tallinn, de hoofdstad van Estland die uitkijkt op de Finse golf. Een stad die een kruising is tussen de Rotterdamse haven en middeleeuws Delft. Wandelend tussen de burcht en de Russisch orthodoxe kathedaal ontdekte ik een “bezettingsmuseum”. Dit museum was gericht aan 52 jaar onderdrukking door de Sovjet-Unie.
Het voelde bijna misdadig om niet op 5 mei hier binnen te gaan. Helaas was het museum niet bijster interresant. Ik was al snel uitgekeken en liep richting de uitgang toen mijn oog viel op gasmaskers voor 15 euro bij de museumkassa.

Nieuwschierig vroeg ik de dame achter de kassa waar deze replica’s vandaan kwamen. De vrouw antwoorde mij dat dit echte maskers waren.’Sterker nog, ik heb ze zelf nog gebruikt in school tijdens de oefeningen.’ ‘Oefeningen?’ vroeg ik aan haar terwijl ik het masker bewonderende. ‘Toen ik op school zat kregen we iedere week een oefening in gasmaskers opzetten voor een eventuele aanval van de Amerikanen.’ De vrouw vertelde over propaganda van de Russen waarmee kinderen op school werd geleerd dat de Amerikanen Estland zouden vernietigen. ‘We kregen zelfs les in het in- en uit- elkaar zetten van kalasjnikovs.’Zei ze terwijl ze nog precies de handelingen na deed. ‘Zijn jullie dan niet erg geschrokken van de annexatie van de Krim door Rusland afgelopen jaar?’ vroeg ik haar. ‘Dat wel, maar eigenlijk zijn we niet anders gewend. Vaak genoeg staat er in ons gastenboek weer in Russisch: "We zullen terug komen, Estland hoort bij ons." Dat is beangstigend, maar je leert er mee leven…’

Ik ben met een gasmasker in de tas terug gegaan naar mijn hotel. Het gesprek zette mij aan het denken. Deze vrouw die nog geen 20 jaar ouder is dan ik heeft nog dagelijks onderdrukking meegemaakt en nog steeds zijn er genoeg mensen en leiders die dagelijks het doel hebben andere mensen hun vrijheid te ontnemen.

Misschien zijn die eerste meidagen daarom zo belangrijk. Deze dagen zijn niet alleen om de gevallen soldaten van oorlogen te herdenken, maar om er bij stil te staan dat vrijheid niet zomaar een begrip is. Het zorgt ervoor dat jij en ik onze levens kunnen leiden zoals wij dat willen. Dat we verliefd kunnen worden op wie we willen, of de auto kunnen kopen die je altijd al wilde hebben. Of eigenlijk maar zoiets simpel als deze tekst schrijven. Dankzij vrijheid is het mogelijk en daarom zal ik er alles aan doen om die vrijheid te bewaren.

Opdat onze kinderen nooit kalasjnikovs in elkaar hoeven te schroeven in de klas…