Jesse Honcoop Buitenland 1 feb 2021, 13:29

Leestijd: 3 minuten

Gevreesde coup werkelijkheid in Myanmar, wat is er gebeurd?

Prominente parlementsleden en de democratische bewegingsleider Aung San Suu Kyi zijn vanochtend in Myanmar gearresteerd door het leger. Hoe en wat is er precies gebeurd?

Allereerst de aanleiding: dat is de verkiezingswinst van afgelopen november in het Aziatische land. Volgens het leger en een deel van de bevolking zouden deze verkiezingen niet eerlijk zijn verlopen.

De arrestatie van de parlementsleden en Aung San Suu Kyi vindt plaats op de dag dat het nieuwe parlement zijn intrede zou doen. De afgelopen weken dreigde de legertop al met een staatsgreep, maar nadat afgelopen zaterdag naar buiten werd gebracht dat het leger zich niet tegen de wet zou keren, leken de gemoederen tot bedaren te zijn gekomen.

Noodtoestand afgekondigd

Toch kondigt het leger vandaag de noodtoestand af, waardoor het wettelijk een jaar lang de macht kan houden. Dit alles werd vanmorgen bekend gemaakt met het bekende tafereel van een televisie-uitzending. Hierin kondigt de militaire omroep aan dat de militaire opperbevelhebber, Min Aung Hlaing, de hoogste macht overneemt tot de rust is wedergekeerd.

Parlementariërs gewoon aan het werk

De coup volgt na de verkiezingen van afgelopen november. Hierbij veroverde de National League for Democracy (NLD) van onder andere Aung San Suu Kyi zo’n 60 procent van de zetels. Sindsdien is de legermacht actief bezig de uitslag in twijfel te trekken. Hoewel er nooit bewijs is geleverd, onderzoekt de hoogste rechter of er sprake is geweest van verkiezingsfraude.

Intussen gingen de afgelopen weken vaker wel dan niet groepen de straat op. Afwisselend betogen deze protestgroepen tegen de NLD en het leger. Ondanks de aversie en dreiging gingen de parlementariërs vandaag gewoon naar hun werk. Parlementslid Phyu Phyu Thin kondigde zelfs aan: „Ik ga gewoon naar het parlement, aangezien wij de verkozen leden van het parlement zijn. Dit is niets nieuw voor ons.”

Ondanks dit vertrouwen werd Myanmar dus vanochtend wakker in een militaire staat. Het buurland van Thailand is sinds 2011 officieel een parlementaire democratie. Daarvoor kende het Zuidoost-Aziatische land decennialang een ‘junta’, waarin het leger een dictatuur vormde. Hoewel de dictatoriale macht van het leger de afgelopen tien jaar verdween, behield het leger altijd een kwart van de zetels in alle parlementaire organen.

Geschokte reacties op ontwikkelingen Myanmar

Intussen reageert de democratische wereld geschokt op de ontwikkelingen in Myanmar. De Verenigde Naties (VN) roept op tot het respecteren van de verkiezingen en het democratische proces. Marise Payne, de Australische minister van Buitenlandse Zaken, spoort aan op de onmiddellijke vrijlating van de parlementariërs. Hoewel veel landen ontsteld reageren, blijven de directe bondgenoten grotendeels afzijdig. Thailand, bijvoorbeeld, stelt dat dit een nationaal proces is waar zij niets mee te maken hebben.

https://twitter.com/LilianneFan/status/1356095719350829056

De bewegingsleider Aung San Suu Kyi is sinds eind jaren 80 een voorvechter van de democratie in Myanmar. De met een Brit gehuwde moest dit in 1989 bekopen met een twintig jaar durend huisarrest. In 1990 deed zij nog wel mee met de verkiezingen en toen al verkreeg de NLD zo’n 80 procent van de stemmen. De junta ontkende destijds al de validiteit van de uitslag. Desondanks ontving Suu Kyi in 1991 de Nobelprijs voor de vrede „voor haar geweldloze strijd voor democratie en mensenrechten in Myanmar”.

Lees ook: Bagan: reizen naar Myanmar is het allemaal waard