Thom Voogt Binnenland 9 jun 2024, 08:00

Leestijd: 9 minuten

Eefke (38) deed vwo, maar koos na één jaar hbo toch voor het mbo: ‘Universiteit paste niet bij mij’

Toetsen, projecten, urenlang in de schoolbanken zitten én tegelijkertijd een sociaal leven proberen te onderhouden. Studeren vraagt veel van de huidige generatie jongeren. De één gaat het makkelijker af dan de ander, maar hebben we in onze samenleving wel genoeg oog voor die ander? Degenen die niet of in mindere mate hun weg kunnen vinden in het Nederlandse onderwijssysteem?

In deze portretreeks ‘Opgeleiijd’ gaat Thom Voogt met deze mensen in gesprek over diverse onderwerpen waaronder faalangst, keuzestress en studieuitval. Deze week is Eefke Teunissen Verhagen (38) uit Elsendorp aan de beurt. Na het afronden van haar vwo deed ze een jaar hbo, maar koos uiteindelijk toch voor het mbo. Je las het verhaal van Kim al, die noodgedwongen moest stoppen met meerdere opleidingen.

Aan het eind van de middelbare school kreeg Eefke het advies om naar de havo te gaan. „Er werd tegen mij gezegd dat ik het vwo waarschijnlijk niet zou halen. Maar daardoor wilde ik laten zien dat ik dat wél kon en ben dus toch het vwo gaan doen.” Dat lukte, maar extra hard werken voor hoge cijfers vond ze niet nodig. „Met meer moeite had ik het veel beter kunnen doen, maar ik was wel tevreden met een zesje. Dat was de andere kant van de medaille. Wel zorgen dat het lukt, maar nét over kunnen gaan vond ik steeds ook prima.” 

Kiezen

„Toen kwam dat moment dat ik moest gaan kiezen wat ik verder wilde gaan doen. Er was zo ontzettend veel om uit te kiezen en ik was een vroege leerling, waardoor ik echt nog vrij jong was toen ik mijn middelbare school afmaakte. Het maken van een studiekeuze voelde destijds echt dat ik nú een keuze moest maken voor de rest van mijn leven.”

Wat ze vooral miste was begeleiding in het vinden wat ze leuk vond om te doen in plaats van waar ze goed in was. „Dat was er gewoon niet, maar ik denk dat dat mij heel erg geholpen zou hebben. Een vriendin van mij is daar momenteel met haar kinderen heel erg mee bezig, maar ook buiten school om. Via een andere weg.”

Uiteindelijk koos Eefke destijds voor de hbo-opleiding management, economie en recht, tegen de verwachtingen van haar omgeving in. „Een lekker brede studie naar mijn idee. Zodat ik later altijd nog kon bepalen welke kant ik dan uiteindelijk op zou gaan. Ik kreeg wel van mensen om mij heen te horen: je kan toch gewoon naar de uni? Maar daar had ik geen zin in, de universiteit paste niet bij mij.”  

Gestopt

Toen ze dat eerste jaar achter de rug had, kwam het besef dat ze de opleiding toch wel iets té breed vond. „Dus ben ik gestopt, maar ik denk niet dat de keuze voor die opleiding slecht was hoor. Het was voor mij op dat moment het beste om te proberen. Het werkt voor mij heel goed om iets te ervaren en dan te beslissen wat ik ervan vind.”

Ze koos daarna voor een tussenjaar. „Dat werden er uiteindelijk twee. Ik ben in de horeca gaan werken, wat ik ontzettend leuk vond. Het was een tijd waar ik gewoon even lekker veel lol kon maken.”

Mbo

Uiteindelijk besloot Eefke terug de schoolbanken in te gaan. Het werd de directiesecretaresse-opleiding op het mbo. Daar kreeg ze vervolgens een hoop reacties op. „Iedereen vroeg ‘maar waarom?’ en zei dat ik dan mijn vwo-tijd weggooide als het ware. Voor mij voelde dat helemaal niet zo.” Eefke volgde haar gevoel en dat pakte goed uit. „Ik denk dat als je gemotiveerd bent over hetgeen wat je leert, dat veel beter is. Daarnaast had ik op het mbo trouwens alsnog profijt van mijn middelbare schoolniveau. Ik kon met mijn vwo-achtergrond de opleiding versneld in één jaar afronden, waardoor ik daarna gewoon aan het werk kon gaan en dat was wat ik wilde.

Voor mij hoeft het leven ook niet alleen te bestaan uit school. Ik had geen zin in de universiteit, omdat ik mij niet voelde passen. Het niveau had ik vast wel aangekund, maar ik wilde gewoon plezier kunnen maken en het idee van een universitaire opleiding sprak mij mede daardoor gewoon veel minder aan.”

Bedrijfsleven

Al gauw rolde Eefke het bedrijfsleven in, waar ze jarenlang werkzaam was. „Ik begon bij een bouwbedrijf als secretaresse, maar daar viel op een bepaald moment iemand uit die de boekhouding deed. Toen ben ik daarbij gaan draaien en heb ik er veel over geleerd.” De economische crisis van 2008 gooide roet in het eten voor Eefke. Aangezien ze nog geen vast contract had en ze één van de nieuwe collega’s was, werd haar contract niet verlengd. Maar al snel vond ze iets anders. „Slechts twee weken later begon ik bij een groot internationaal bedrijf waar ik nog veel meer kon leren over boekhouding en werd ik op een gegeven moment assistent controller.”

Dat deed ze zo’n tien jaar lang. Tot ze in de coronaperiode veel thuis moest werken, wat haar nogal tegen ging staan. „Ik miste het echte contact met mijn collega’s en vroeg me af of ik het op deze manier nog wel wilde.” Ze stapte over naar een engineering bedrijf waar ze ook veel samenwerkte met de directeur in de rol van controller. „Dat was zeker een leuke tijd, met hele fijne collega’s. Maar na een half jaar besloot ik dat dat het gewoon niet voor mij was.”

Zelfstandig

Ze kreeg hierna een aanbieding van een bedrijf om manager backoffice te worden, iets wat Eefke meer aansprak. „Dat ging wat meer naar de menselijke kant. Nog steeds financieel gericht, maar vanuit een andere invalshoek. Daar heb ik twee jaar gewerkt, maar onlangs heb ik besloten dat ik fulltime voor mijzelf wil werken. Ik was al bezig om mijn eigen coachingspraktijk op te zetten en ben daar dus mee verder gegaan.”

Een spannende stap, maar wel een waar ze gelukkig van wordt. „Ik ruilde een goedbetaalde baan met auto van de zaak in voor iets dat een stuk onzekerder is. Dus daar heb ik zeker wel goed over moeten nadenken. Maar tot nu toe mag ik niet klagen.”

Route

Eefke bewandelde een lang pad om te komen waar ze nu is. Ze geeft aan dat ze dat niet erg vindt, maar ze denkt wel dat het één en ander anders had gekund. „Iedereen leert anders, maar ambieert ook iets anders. Voor mij was het, zoals ik al vertelde, goed om deze route te volgen en het hbo te proberen om er zo achter te komen dat dat niet bij mij paste.”

Toch bracht het ook enkele nadelen met zich mee. „Ondanks dat ik steeds wel aan de baan kwam, vroegen ze bij sollicitaties toch altijd waarom mijn route er zo uit heeft gezien. Ja, dat moet je dan wel steeds weer uitleggen. Gelukkig ben ik mondig genoeg om mij daar doorheen te praten en weet ik dat ik alle stappen bewust heb genomen, maar het zorgde bij de bedrijven wel voor twijfel. Vóóral omdat ik dus dat hbo-diploma miste.” Hierdoor is Eefke soms ook een baan misgelopen.

„Ik dacht dan toch weleens bij mijzelf dat ik het hbo had moeten afmaken, terwijl ik dan misschien minder kennis had opgedaan die voor mij belangrijk was geweest. Maar in principe sta ik alsnog achter de route die ik heb bewandeld en keuzes die ik daarbinnen heb gemaakt. Alleen had een andere weg bepaalde zaken, zoals sollicitaties, wellicht gemakkelijker gemaakt.”

Emoties

Ook geeft ze aan dat er binnen het huidige onderwijs wellicht te veel aandacht is voor de traditionele vakken. „Je hebt niet alles wat we leren op school later nog nodig. Kijk, ik kan gelukkig nog steeds heel goed hoofdrekenen, wat zeker ook tegenwoordig nog van pas komt, maar dat geldt lang niet voor alle leerstof. Met alle respect, maar weten hoe de héle geschiedenis in elkaar zit is niet voor iedereen in het latere leven nog even belangrijk.”

Meer onderwijzen op het sociale en persoonlijke gebied ziet Eefke wel zitten. „We leren niet hoe we met onze emoties om moeten gaan, maar dat lijkt mij wel superbelangrijk. Wanneer iemand boos of verdrietig is, is er niemand die jou écht goed leert hoe je daarmee om kan gaan. Voor jezelf, maar ook in de omgang met anderen.” Hier loopt ze ook in haar huidige werk als coach tegenaan. „Mensen hebben het simpelweg niet meegekregen en krijgen daar nu zelfs fysieke klachten van. Dus als we daar nou eens op de basisschool en middelbare school een vak van maken zouden we een stuk voorbereider het volwassen leven in kunnen gaan.

Op school wordt er heel erg gewerkt om feitelijke kennis op te doen. Dat komt ook wel omdat we in een maatschappij leven waar kennis wordt gezien als macht. Maar je hebt niets aan kennis zolang je het niet gebruikt. Daarnaast is kennis tegenwoordig overal te vergaren, kijk maar naar het internet en AI. Als ik iets wil leren zoek ik het wel op. Daarmee wil ik natuurlijk niet zeggen dat het onderwijs alle traditionele vakken maar moet laten vallen, maar het mag wel iets minder. Zodat er plaats komt voor emotionele en sociale kennis, waar je ook later veel aan hebt.”

De andere artikelen in deze serie gaan over Luuk (19) die na het mbo voor hbo koos; en over Aliena (26), die op het hbo werd overweldigd en flink begon te twijfelen.

Dilemma: ‘Mijn vader heeft mantelzorg nodig, maar was nooit een goede vader voor mij’

Reacties