Loren Snel Nieuws 25 feb 2020, 17:30

Leestijd: 4 minuten

Lech de weg naar privacy koninklijke familie

Daar stonden ze weer, de leden van het Koninklijk Huis, lachend in de sneeuw van Lech. Wat maakt die jaarlijkse foto zo bijzonder?

Elk jaar vallen ze bij velen in de smaak. ‘Prachtige foto’s.’ ‘Fijne vakantie meer dan verdiend.’ ‘Heerlijk geniet ervan.’ Dat schrijven volgers op Facebook onder de bekende skifoto’s van de lachende Beatrix, Willem Alexander, Máxima en hun dochters. Al zeventig jaar gaat de koninklijke familie naar Lech op skivakantie. Al net zo lang reist de pers hen achterna om het vast te leggen. Waar komt deze traditie vandaan en waarom is het persmoment zo belangrijk?

Juliana en Bernhard

Al in de jaren zestig en zeventig fotografeerden de pers koningin Juliana en prins Bernhard op de piste van Lech. Om de privacy van de familie te garanderen, kwam er een vast persmoment en is er in 2005 zelfs een Mediacode opgesteld door de Rijksoverheidsdienst. Daarin staat dat ‘de persoonlijke levenssfeer van leden van het Koninklijk Huis’ beschermd hoort te worden. „De mediacode bestaat sinds de prinsessen er zijn. Het geldt als een soort wisselgeld”, legt Jeroen Snel uit, presentator van tv-programma Blauw Bloed. „Anders zouden de paparazzi de hele dag opduiken bij de piste en de restaurants. Vroeger, voordat Willem Alexander koning werd, gaf de koninklijke familie nog wel eens een interview in Lech. Sinds zijn aantreden als koning doet hij dat niet meer.” De mediacode geldt over de hele breedte, maar is dus vooral bedoeld om de privacy van de familie te garanderen tijdens hun reis in Lech.

Privacy

Wat Lech voor zoveel koningshuisfans bijzonder maakt, is dat het een van de drie schaarse momenten is waarop we de prinsessen geportretteerd zien. Afgezien van Lech, is er Koningsdag en het vaste fotomoment in juli. Catheleine, rechtenstudente en koningshuisfan, verheugt zich altijd op de nieuwe foto’s. „Je ziet de meiden een beetje opgroeien, dat is leuk. Alexia gaat heel erg op Máxima lijken, en jeetje, wat is Amalia al groot geworden.” Toch vindt Catheleine het belangrijk de privacy van de prinsessen te garanderen. „Zij hebben er ook niet voor gekozen om als prinsessen geboren te worden. Als je bedenkt hoe Harry en Meghan zijn weggepest uit Engeland, dan heeft de familie het hier beter. Ik vind het daarom goed dat er regels zijn.”

In januari brak RTL Boulevard de mediacode. Hen werd de aanwezigheid in Lech meteen door de Rijksoverheidsdienst ontzegd. Het programma toonde via Instagram een foto van een door Amalia geschreven kerstmusical in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. „Ik snap de verwarring”, zegt Snel. „Ikzelf ben al zeventien jaar verslaggever van het Koninklijk huis, ik kan dingen goed inschatten. Bij een foto van Amalia in privésfeer, gaat er bij mij een belletje rinkelen.”

De koning wil zijn dochters een zo normaal mogelijke jeugd gunnen, legt Snel uit. Daarom is het persmoment in Lech voor hem zo belangrijk. De koning gaat er echt voor tijdens de fotosessie. „Hij heeft er baat bij dat het succes heeft”, zegt Snel, „vanwege die mediacode. Hij wil dat het goed gaat.”

Skikleding

Fans als Catheleine vinden dat de beelden van de familie in Lech aantonen dat het normale mensen zijn, mensen zoals als jij en ik. „Nederlanders zijn nuchter”, zegt ze. „Een koningshuis dat heel geheimzinnig is, dat zou niet bij Nederland passen.”

Francesca Giardini, universitair docent in sociologie in Groningen, kan dit gevoel verklaren. „Het is verstandig je met enige regelmaat aan het publiek te tonen en zo normaal mogelijk over te komen. Het helpt je benaderbaar, en daarmee betrouwbaar overkomen.” Snel vult aan: „De kijker ziet op deze manier dat het een gewoon gezin is met een broer en een oma. Ze lopen niet in de duurste skikleding, althans niet op het fotomoment.”

Aan de andere kant waarderen Nederlanders een zekere mate van scheiding tussen privé en publiek. Dat is waarschijnlijk de reden dat de meeste media zich makkelijk aan de Mediacode houden. Giardini: „Nederlanders zouden privéfoto’s van de koninklijke familie niet kunnen waarderen.”

Lech in vijf jaren

2012

Friso raakt tijdens skireis in Lech bedolven onder lawine. Het persmoment wordt afgelast.

2013

Willem-Alexander is inmiddels koning en geeft geen interviews meer af tijdens het persmoment in Lech.

2015

De Telegraaf publiceert foto’s van skiënde Beatrix in Lech. Het RVD vindt dit in strijd met de mediacode.

2019

Het fotomoment vindt hoger op de berg plaats in Lech en de koninklijke familie skiet naderhand niet weg. De media klaagt over minder dynamische foto’s en verzoekt de familie naar dezelfde locatie terug te gaan volgend jaar.

2020

RTL Boulevard mag persmoment in Lech niet bijwonen van RVD vanwege schending mediacode eerder in januari.