Tim van der Steen Nieuws 18 apr 2019, 14:41

Leestijd: 4 minuten

K*tkat Heinz is niet voor de poes

Het had de nodige poten in aarde, maar morgen is het moment daar: de markante kat Heinz verschijnt op het witte doek. De hoofdrollen zijn weggelegd voor Ilse Warringa (Juf Ank in De Luizenmoeder) en komiek Ruben van der Meer. Het is een tegendraadse animatiefilm geworden die juist niet op kinderen mikt, maar toch een voorbeeldfunctie moet krijgen in Nederland.

Heinz is een creatie van cartoonisten Eddie de Jong en René Windig. Lezers van Metro zijn allicht bekend met de nukkige Amsterdamse kater, zijn strips stonden van 2010 tot 2011 bij ons in de krant. Vandaag verschijnt Heinz eindelijk in de bioscoop, maar wie is Heinz eigenlijk?

Uit het leven gegrepen

„Eigenlijk zijn wij het met zijn tweeën”, stelt Windig. „Alles wat Heinz meemaakt, hebben wij zelf zo’n beetje beleefd.” Eddie de Jong valt hem bij: „Oorspronkelijk is het de kat van René. Daar heeft hij zijn naam vandaan en ook wel een beetje zijn karakter.”

De geestelijk vaders van Heinz wonen in de binnenstad van Amsterdam. De stad zagen zij langzaam veranderen, ook maken zij er dagelijks de grootste gekte mee. Al die ervaringen vonden langzamerhand hun weg in de strips, uit het leven gegrepen dus.

Al zo’n twintig jaar geleden begon het filosoferen over een verfilming. Die eer viel uiteindelijk aan regisseur Piet Kroon, maar dat ging niet zonder slag of stoot.

Risico’s

„Ik ben over een periode van zo’n tien jaar betrokken geweest bij Heinz, maar het project liep al veel langer”, licht Kroon toe. De regisseur werkte 23 jaar in Amerika bij de grote animatiestudio’s en was onder meer betrokken bij Rio, Shrek II en Dispicable Me.

„Meewerken aan die films, die de hele wereld overgaan, was natuurlijk ontzettend gaaf, maar heeft altijd een beperkte bandbreedte: family entertainment, voor kinderen en weinig risico’s nemen. Veel studio’s zijn er vooral in geïnteresseerd om iets te doen dat vorig weekend goed scoorde, alleen zodat zij er nu rijk van worden”, stelt Kroon.

Krankzinnige wereld

Rond 2008 werd hij benaderd door het filmfonds. Zij wilden Nederlandse animatiefilms stimuleren en vroegen of hij nog een project wist. Kroon dacht hierbij meteen aan Heinz. „Het moest geen film worden voor kinderen, juist een beetje tegendraads. Heinz is ook niet echt een held, liever lui dan moe en loopt eerder een blokje om dan dat hij een probleem oplost.”

Het was dan ook de uitdaging om een insteek te vinden waarbij Heinz in het diepe wordt gegooid en geen dienst kan weigeren. „Tegelijkertijd moest het recht doen aan de krankzinnige wereld die Eddie en René neergezet hebben, en dan niet voor kinderen. Het was dan ook een ingewikkeld project om gefinancierd te krijgen”, lacht de regisseur.

Vertaling

Begin 2017 klonk daar ineens het startschot. Vervolgens is het in een noodtempo neergezet voor animatiefilmbegrippen. „Op bewonderenswaardige wijze hebben Eddie en René mij heel veel verantwoordelijkheid gegeven. Ontzettend leuk natuurlijk, want ik hield heel veel van die strip. In al die albums hebben zij een compleet universum neergezet, een soort hutspot wereld die ik heb geprobeerd te vertalen in film.”

Eddie de Jong: „Het is uiteindelijk wel een gewaarwording, want je ziet je eigen figuur, door iemand anders getekend en in een scenario dat niet van jou is.” Maar over het eindresultaat zijn ze wel te spreken. „Het is natuurlijk prachtig dat je werk verfilmd wordt”, grijnst tekenaar René Windig. „Alle figuren die je ooit hebt bedacht, zitten er wel zo’n beetje in. Die zeggen vaak ook letterlijk dingen uit de strip.”

André Hazes

Door bijvoorbeeld moeite met de financiering of scenario’s die werden afgeschoten, is het project onderweg minstens tien keer afgeblazen. In die tijd is ook veel veranderd, zo hadden de tekenaars ooit André Hazes voor ogen als stem van Heinz. „Die is ook Amsterdams, houdt van bier drinken en kan zingen. In ons originele scenario kwamen ook veel liedjes voor”, verklaart Windig de keus. Die rol ging uiteindelijk naar Ruben van der Meer; de liedjes hebben het niet gehaald.

Toen regisseur Piet Kroon na jaren werken in Amerika terugkeerde in Nederland zag hij dat Amsterdam totaal was veranderd. „Hij dacht de stad vol hondenstront en spuiten te vinden”, grinnikt De Jong. „Dat is al tien jaar niet meer zo, maar eigenlijk is het hier nog veel gekker geworden.”

Rosse buurt

De film speelt zich af in Amsterdam. Ook de coffeeshops en raamprostitutie komen erin terug. Daarmee zou je in Amerika niet ver komen. „Het bijzondere van Nederland vind ik dat het allemaal bestaat, en we accepteren het. Hierbij is het niet alsof we met rode oortjes door de stad lopen van ’god daar zit weer…’ Dit zit ook in de film: Heinz kent de buurvrouwen bij naam. Hij spreekt een woordje over de grens en kan met ze communiceren.”

Uiteindelijk hoopt Kroon dat Heinz een voorbeeldfunctie krijgt in Nederland. „Het zou mooi zijn als jonge animators die hebben meegewerkt aan de film ook inzien dat het kan. En dat er andere projecten van de grond komen. Ik hoop dat de film een publiek vindt en dat de buitengewone animatiefilm straks makkelijker te maken is.”