Erik Jonk Entertainment 3 okt 2023, 19:32

Leestijd: 8 minuten

Tobias Nierop al 320 keer Johan Cruijff in 14 de musical: ‘Hij stond gewoon in het telefoonboek’

Zonder al te veel trommelgeroffel is 14 de musical tussen veel premièregeweld aan een nieuw seizoen begonnen, het derde alweer. 175.000 mensen hebben in Leusden het verhaal over Johan Cruijff inmiddels gezien. Waarom zou je dan stoppen? „Niet, da’s logisch”, zou Cruijff zelf gevonden hebben. Metro betrad zijn kleedkamer, in dit geval de theaterkleedkamer van de man die hem speelt, Tobias Nierop.

Helemaal geruisloos ging de start van het derde 14 de musical-seizoen trouwens niet. Metro geeft deze week namelijk niet minder dan tweehonderd entreekaartjes weg (wees er snel bij, je hebt tot en met donderdagavond laat de tijd).

320 keer Johan Cruijff

Het is vrijdag einde middag, als Tobias Nierop (35) uiterst relaxed even tijd heeft voor een gesprek over de rol die hij nu zo’n 320 keer op de planken van het AFAS Theater in Leusden bracht. Over amper drie uur moet hij op, maar ach, ook al heeft de Amsterdammer een zomerstop van bijna drie maanden achter de rug, die rol van Johan Cruijff zit er zo weer in. Een rol waarin hij – net als ‘nummer 14’ – supersnel spreekt, maar niet zingt en beperkt (in voetbalwegingen) danst.

Metro zag na het gesprek de eerste try-out (donderdagavond is de officiële seizoensstart) en zag een dijk van een ensemble dat natuurlijk wel de longen uit het lijf zingt en planken uit de bühne danst. Bekende gezichten zijn momenteel Kees Boot (als Rinus Michels), Han Oldig, Myrthe Burger (Cruijffs vrouw Danny) en Bente van den Brand.

Deze verslaggever spotte vrijdag in de goed gevulde zaal één Ajaxshirt. Moedig, zou je in deze troosteloze ‘020-tijden’ bijna denken. En dat allemaal in een relatief nieuw prachtig theater (inclusief omgeving), waarbij de parkeergelegenheid een 10 verdient.

Ajax, Barcelona, wereldster

Wat je krijgt als je voor 6 januari 2024 gaat kijken, tot die datum is 14 de musical verlengd: de jeugd van Johan Cruijff, gesprekken met zijn jong overleden vader, zijn tijd bij Ajax en Barcelona, maar ook zijn privéleven en soms verkeerde keuzes die zelfs een in woord en daad onnavolgbare wereldster als de in maart 2016 overleden Cruijff kon maken. „Tja, da’s simpel”, zou nummer 14 over het meeste zeggen. „Maar simpel is hartstikke ingewikkeld.”

De vader van Tobias Nierop werd geboren in Betondorp Amsterdam, de wijk waar ook Johan Cruijff ter wereld kwam. Nierops broer? Hartstikke Ajax-fan. Maar hijzelf? Veel minder, hoewel hij nu zelf in de Watergraafsmeer woont, waar Ajax tot in de jaren negentig speelde. Kleine Tobias voetbalde heus weleens op straat, maar zat als 12-jarige al op de Amsterdamse Jeugdtheaterschool. Met voetbal heeft hij eigenlijk niet zoveel, met theater na talloze rollen (ook op tv is hij regelmatig te zien) des te meer. Een musicalman kunnen we hem echter niet noemen. Tot 320 voorstellingen 14 de musical geleden dan.

320 keer waarin ook zijn moeder Nel, waarmee Johan Cruijff in de Akkerstraat woonde, wordt opgevoerd:

View this post on Instagram

A post shared by 14 de musical (@14demusical)

Derde seizoen 14 de musical

Heb je nog getwijfeld of je er nog een seizoen als Johan Cruijff aan vast zou plakken? 

Tobias Nierop, die met zijn rol een nominatie voor de Musical Awards in de wacht sleepte: „Ja, ik heb getwijfeld, zeker wel. Als je er meer dan driehonderd gedaan hebt, twijfel je even over weer een langere verbintenis. Andere mensen wilden door en zelf voelde ik dat de boog met Johan Cruijff nog niet helemaal klaar was. Er moest nog wat uitgevonden worden. Bovendien vind ik de rol geweldig om te doen.”

Is de Johan Cruijff die je in 2021 speelde anders dan die van nu? 

„Er is geen liniaire verandering, maar er is een soort continu zoektocht naar zijn karakter. Wat ik doe als ik als acteur heel erg zeker van mijn spel ben, ik herken die bijna-arrogantie van mezelf, dat ik me dan focus op de onzekerheid die Cruijff ook had. Op het feit dat hij zij vader zo vroeg verloren was, dat hij op school geen diploma had gehaald… Op zo’n avond probeer ik dat uit te vergroten. Zo probeer ik altijd een soort spanning tussen mezelf en Cruijff te houden. Ik vind het een ongelooflijk interessant figuur, een man van ‘zijn weg of geen weg’. En eerlijk gezegd heeft hij bewezen dat zijn weg altijd de beste was.”

Voor Ajax-supporters is het te hopen dat hij met alle slechte resultaten en het gedoe van nu nog ergens boven die Johan Cruijff ArenA zweeft. 

„Ja, dat ie neerdaalt om de boel weer even op te knappen.”

Trainen ‘voor Cruijff’

Als je Cruijff een paar maanden niet hebt gespeeld, sta je dan zoals vandaag meteen weer ‘aan’, of is er net als bij voetballen training nodig?

„De hele zomer heb ik een ander theaterproject gedaan, dus mijn conditie is behoorlijk op peil gebleven. Maar qua stem heb ik hem meteen weer terug, dat zit nu zó in mijn systeem. Het belangrijkste is dat ik conditioneel in vorm blijf. Ik heb geen understudy, dus als ik er niet ben, dan gaat 14 de musical niet door. Ik ben weleens drie dagen ziek geweest hoor, maar van de 320 keer vind ik dat een redelijke score, haha.”

Op 24 maart 2016 stierf Johan Cruijff. Dat is zo’n moment waarvan nog veel mensen weten waar zij waren, toen het in de middag bekend werd. Geldt dat ook voor jou?

„Nee, Cruijff was niet heel erg in mijn leven. Voor mijn vader en broer gold dat wel, maar ik kende hem vooral als analyticus op tv. Van zijn dood hoorde ik volgens mij pas op het NOS Journaal van 20.00 uur.”

View this post on Instagram

A post shared by 14 de musical (@14demusical)

De laatste Nederlander die het hoorde, speelt nu Johan Cruijff…

Lachend: „Misschien heeft het lot het zo bepaald. Ach ja, mijn broer ging op voetbal en ik naar de jeugdtheaterschool. Ik was gewoon niet zo met voetbal bezig, het zat niet op mijn radar. Vóór 14 de musical is vaak de grap gemaakt dat ik niks met musicals had en twee, dat ik niets met voetbal heb. En nu sta ik al drie jaar Cruijff in een voetbalmusical te spelen… Gelukkig hoef ik voor deze rol niet te kunnen voetballen.”

Verwachtingen voor 14 de musical

Wat kunnen mensen verwachten die nog niet naar 14 de musical zijn geweest? 

„Volgens mij is juist het ding dat je echt niet kunt weten wat je moet verwachten. Misschien zie je een soort bal hooghoudende Cruijff voor je die aan het zingen is met glitter and glamour om zich heen. Niet dus… Iedereen die nu is geweest – en we gaan straks al richting de 200.000 bezoekers – kwam naar buiten met ‘dit had ik nooit verwacht’.”

Er waren vooroordelen voordat 14 de musical begon. Heeft mond-tot-mond-reclame het succes gebracht? 

„Zeker. En het grootste compliment dat we konden krijgen, is dat er veel mensen zijn die nu voor een tweede keer komen kijken. Die nemen weer hun ouders of collega’s mee en dat zorgt er voor dat het maar doorgaat.”

Is de kracht van 14 de musical dat het over voetbal, maar ook niét over voetbal gaat? En dus aantrekkelijk voor iedereen?

„Absoluut. Het gaat gewoon over het leven van Cruijff en alles wat hij daarbij tegenkomt. Hoe hij daarmee omgegaan is, hoe hij problemen heeft opgelost. Cruijf leefde natuurlijk voor voetbal, maar hij had meer dan dat. Hij had een gezin, een verhuizing naar Barcelona, hij had zaken. Daar gaat het allemaal over. In zijn tijd was Cruijff de persoon op aarde waar na president Nixon van Amerika volgens mij het meest over gepubliceerd werd. Hij was een icoon.”

Mister Ajax Sjaak Swart

Ik zag een YouTubefilmpje met jou en Mister Ajax Sjaak Swart in de talkshow van Johnny de Mol. Sjaak was nogal enthousiast.

„Ja, die Sjaak… Ik ben nu ook ambassadeur van de Johan Cruijff Foundation, met Sjaak erbij is het altijd lachen. Toen hij dan naar de voorstelling kwam, vond ik dat ontzettend spannend. Er zit een moment in 14 de musical waarbij ik het team iets over Sjaak Swart vertel en toen riep ik ‘toch Sjaak?’ ‘Ja!’, klonk het toen vanaf rij 8 en iedereen wist dat hij er was. Mooi. Het gaat toch over het succesvolle Ajax van Cruijff en Swart natuurlijk. Er zijn al meer voetballers komen kijken.”

Denk je dat Johan Cruijf een aardige en benaderbare man was? 

„Absoluut, 100 procent.”

Telefoonboek…

Ik heb begrepen dat zijn telefoonnummer gewoon in het telefoonboek stond.

„Klopt, haha. In het begin, ja. Johan en Danny waren van het ene op het andere moment een soort supersterren. Op een gegeven moment bleef die telefoon maar gaan, bijvoorbeeld vanwege een man die met Danny wilde trouwen.”

Heb je door 14 de musical veel geleerd over Cruijff en wat vind je bijzonder aan deze persoon?

„Ik heb alles over Cruijff geleerd. Mooi om te zien – en daar ga ik de voorstelling ook mee in – vind ik dat de kaarten in het begin niet in zijn voordeel waren geschud. Cruijff moest speciale schoenen dragen, hij was mager, komt uit een arm gezin met een jong gestorven vader. Zijn broer zou eigenlijk de goede voetballer worden. In die tijd ging voetbal over jezelf naar voren beuken, echt muscles-voetbal. Cruijff had dat niet, dus hij heeft zijn spel veranderd. Hij is zo gaan voetballen dat hij wel goed kon zijn en mee kon doen. En zo is zelfs het bekende totaalvoetbal ontstaan. Dat vind ik een mooie gedachte en inspirerend.

Wat ik ook mooi vind, is dat als Cruijff dingen niet begreep, hij er vol tegenin ging. En dat hij dan zei: waarom doen we het niet anders?”

Moet je op verjaardagen altijd ‘even Johan Cruijff doen’? 

„Nee hoor, gelukkig niet. De meeste mensen waar ik op verjaardag kom, hebben 14 de musical al gezien.”

Wil je meer over 14 de musical weten? Kijk dan hier.

Recensie De Tocht: alleen voor de Elfstedentocht-plaatjes ga je al, musical vooral een beleving

Reacties