De rode lijn van Poetin

In de discussie over het al dan niet leveren van wapens, raketsystemen, tanks, helikopters en jets aan de Oekraïense strijdkrachten is steeds weer te horen, dat we op moeten passen ‘de rode lijn niet te overschrijden’. Daarmee wordt dan uiteraard gedoeld op eerder verwoorde eisen of wellicht ook verborgen gebleven wensen van de Russische president.

Daarbij wordt er kennelijk nog steeds vanuit gegaan dat zolang Poetins gevoelens niet gekwetst worden, hij voor rede vatbaar zou zijn en woord zal houden na gemaakte afspraken. Dat uitgangspunt is een van de grootste fouten die westerse politici hebben gemaakt en helaas nog steeds maken in de omgang met de oorlogszuchtige dictator. Met leugens maakte Poetin de marginale groep separatisten in Donetsk en Loegansk tot wat ze nu zijn. Met diezelfde leugens startte hij bijna een jaar geleden zijn misdadige vernietigingstraject in Boetjsa, Irpin, Marioepol, Charkow, Cherson, Soledar en honderden andere Oekraïense steden en dorpen.

Openlijk suggereren

Dat na de geplande Blitzkrieg tegen het westelijk buurland de Baltische landen aan de beurt zouden komen, werd vanuit het Kremlin steeds ontkend, maar des te meer openlijk gesuggereerd. Op de Russische televisie werd meerdere malen gewag gemaakt van de verovering van NAVO-lidstaten Estland, Letland en Litouwen. Hierna moest de bezetting van het eiland Gotland volgen vanwaar de Zweedse hoofdstad ‘platgebombardeerd’ zou moeten worden. Maar ook dat zou niet genoeg zijn geweest. Onder het despotisme van Poetin werd in de Russische maatschappij een klimaat gecreëerd waarin de leus ‘op naar Berlijn’ door de staatsmedia tot een nieuwe volksopdracht werd verheven. Niet om Europa te bevrijden van het nazistische juk zoals tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar gewoon als stoerdoenerij.

In Rusland ‘pimpen’ velen hun auto met de sticker ‘we kunnen het nog eens overdoen’, zinspelend op de zegetocht van het Sovjetleger in 1944-1945. Revanchistische woorden over ‘marionet Gorbatsjov en het Westen die onze mooie Sovjet-Unie hebben vernietigd’ heb ik in Moskou steeds weer moeten horen. Die door de overheid gestuurde oorlogszucht was echter van bovenaf nooit alleen gebaseerd op chauvinisme of grootheidswaanzin. Centraal thema voor Poetin was, is en blijft het versterken van de eigen machtspositie door het volk te vermaken met brood en spelen.

Onervaren jonge mannen

Poetins strategie van een snelle verovering van het volgens hem officieel geen bestaansrecht hebbende buurland, is godzijdank niet opgegaan. Brood en spelen zijn er, maar het brood is verschimmeld en de gladiatoren hebben zich tegen het publiek gekeerd. De Russische strijdkrachten draaien enkel nog op een handvol raketten uit eigenbouw, zelfgebouwde explosieven en Iraanse drones. Honderdduizend beroepsmilitairen hebben in minder dan een jaar tijd voor altijd het veld moeten ruimen voor onervaren gemobiliseerde jonge mannen en tienduizenden moordenaars en verkrachters uit strafkampen en gevangenissen. Godzijdank is naast de leugen ook de alles overheersende corruptie hét handelsmerk van het regime Poetin. Onder zijn meer dan twintig jaar durende despotische regering, wist hij alleen op papier een onverslaanbaar leger op poten te zetten.

Juist vanwege de zwakte van het Russische leger is dit hét moment eindelijk de finale stap te zetten en het terroristische regime in Rusland openlijk de oorlog te verklaren in plaats van in een hemeltergende naïviteit te blijven hopen op een dialoog met het Kremlin door Poetins rode lijn niet te overschrijden. Een Oekraïense trucker aan het Donbas-front was in zijn gesprek met mij zeer stellig: „Als ze ons opnemen in de NAVO, is de oorlog binnen 24 uur afgelopen.”

Wellicht kunnen we Poetin dan binnenkort in Den Haag verwelkomen. Voor het Internationaal Gerechtshof mag hij dan nog eens in alle rust over het overschrijden van zijn rode lijn vertellen.

Ardy Beld is vertaler Russisch en Duits. Als freelance journalist schreef hij het naslagwerk ‘Hoe Poetin zijn tanden stukbeet’ dat op 24 februari, een jaar na het begin van de Russische invasie, is verschenen.