Automatisering & Alcohol

In een detectiveroman van de schrijver Andrea Camilleri gaat de hoofdpersoon, de koppige Siciliaanse commissaris Montalbano, naar het kantoor van de plaatselijke burgerlijke stand omdat hij informatie nodig heeft voor een onderzoek naar een moord. Het valt de commissaris op dat de ambtenaar die hem daarbij helpt, steeds een slok uit een fles neemt voordat hij iets op het toetsenbord van zijn pc tikt. Als de politieman er naar vraagt antwoordt de ambtenaar dat hij steeds een teug whisky neemt tegen de duizeligheid die hem overvalt door de snelheid waarop het systeem informatie verstrekt. Vóór de introductie van de computer waren de ambtenaar en zijn collega’s dagen bezig om deze informatie bij elkaar te krijgen. Nu weet hij met behulp van de pc alles, binnen een honderdste van een seconde.

In Nederland lopen 2 tot 3 miljoen banen een groot risico in de komende jaren te verdwijnen door automatisering. Dit heeft gevolgen voor ongeveer 30% tot 40% van de Nederlandse beroepsbevolking, vooral in het lage en middensegment. Over dertig jaar is ruim één op de drie banen overgenomen door robots. Reden genoeg om naar de fles te grijpen.

De computer kan steeds meer en ingewikkelder werk, sneller en beter uitvoeren dan de mens. Bij bedrijven en overheid volgen automatiseringsprojecten en reorganisaties elkaar daarom snel op. Bijna elke week is er nieuws over verlies aan arbeidsplaatsen. Werkgelegenheid die nooit meer terug komt. De werkenden zijn bezig de eigen soort in een hoog tempo uit te roeien.

Toch wringen managers en ICT-ers zich in allerlei bochten om voor elke nieuwe release enthousiasme op de werkvloer te kweken. Kosten noch moeite worden gespaard om de gebruikers bij te scholen en nieuwe software feestelijk in gebruik te nemen. Dat de verbeteringen in de automatisering op termijn de werkgelegenheid van deze bijgeschoolde enthousiaste gebruikers kan kosten, is een domper op deze feestvreugde. Het is, om het maar op zijn Siciliaans te zeggen; an offer they can’t refuse.

Dat zal de reden zijn dat nieuwe systemen vaak worden geïntroduceerd met een bedrijfsborrel. Alcohol is het adequate Italiaanse medicijn tegen de gevolgen van automatisering, voorgeschreven door de ambtenaar uit het boek van Camilleri.