Het eerste échte referendum in Nederland

Floris van Zonneveld 31 mrt 2016

“Nee meneer, ik woon niet in Rotterdam”, zei de man de ik op straat een flyer van GeenPeil aanbood. “U kunt overal stemmen!” gaf ik aan. “Wat is dat dan?” vroeg de man op straat. “Een flyer met redenen om ‘nee’ te stemmen bij het eerste referendum ooit dat door Nederlandse burgers is aangevraagd!”

Voor mij was dat een bijzonder moment. Er is een verschil tussen iets voelen en iets weten, al denken we soms van niet. Ik wist bijvoorbeeld dat het uniek is dat er –op woensdag 6 april- gestemd kan worden vóór of tégen het associatieverdrag met de Oekraïne. Weten is alleen onvergelijkbaar met het moment waarop je voelt dat je meewerkt aan iets dat groter is dan jezelf. Dit is ook letterlijk het geval: het gaat om onze democratie en die is –hoe plat het ook moge klinken- van iedereen. Hiermee hebben we nóg een voorbeeld van het verschil tussen voelen en weten: we weten dat de democratie van iedereen is, maar voelen we het ook zo? Is iedere stemgerechtigde gemotiveerd om te gaan stemmen? Geeft dat ons een gevoel van trots?

Nederlanders krijgen de unieke kans om zich voor of tegen een Tweede Kamerbesluit uit te spreken. Een meerderheid van de politieke partijen heeft beloofd de regering aan de uitslag te houden mits de opkomst minimaal 30% van de kiesgerechtigden bedraagt (noodzakelijk voor een geldige uitslag). Persoonlijk hoop ik dat het associatieverdrag wordt afgewezen, maar een grote opkomst is minstens zo belangrijk! Daaruit blijkt hoeveel waarde Nederlanders hechten aan de mogelijkheid zich uit te spreken en mee te beslissen.

Waarom is er dan in de media zo weinig aandacht voor deze historische gebeurtenis? Waarom geen regeringscampagne of veel aandacht vanuit de politiek? Nieuwigheid, onwil of zit er een strategie achter? Wie het weet mag het zeggen, maar wat mij opvalt, is dat het doodzwijgen van het referendum de tegenstanders van het associatieverdrag extra motiveert om te gaan stemmen. Zoals de veel te vroeg gestorven Johan Cruijff zei: ieder nadeel heb zijn voordeel. En er zijn meer voordelen: dit voelbare gemis dwingt tot actie. GeenStijl, GeenPeil, Burgerforum-EU en het Forum voor Democratie voeren volop campagne en laten zien relevanter te zijn dan ooit. Maar, beste lezer, uiteindelijk bepaalt u hoe groot deze democratische volksbeweging wordt. Dus: informeer uzelf en uw omgeving en kijk waar u uw bijdrage kunt leveren. De websites van bovenstaande organisaties bieden veel informatie en vormen een goed vertrekpunt. Maak het verschil op 6 april!