Erik Jonk Televisie 16 jun 2025, 17:02

Leestijd: 4 minuten

Hoe corona veel levens blijvend veranderde: ‘Alsof het virus hier aan de bomen hing’

Een programma over ‘hoe het tijdens corona ook alweer ging’, moet je dat vijf jaar later weer oprakelen? KRO-NCRV vindt van wel en daarom is de driedelige docu Buiten adem vanaf vanavond te zien. Mediadirecteur Sandra Hilster: „In deze serie schijnen we het licht op de persoonlijke impact en veerkracht van mensen wiens leven door corona voorgoed veranderde.”

Dat is op zich een aardige invalshoek voor op televisie, dus Metro bekeek Buiten adem voor tv-rubriek Blik op de Buis. In de documentairereeks blikken zorgmedewerkers, nabestaanden en overlevenden terug op dat eerste coronajaar 2020. Zij delen verhalen uit ziekenhuizen, verpleeghuizen, huiskamers, ambulances en uitvaartcentra. Ze gaan over paniek, over verbijstering, maar toch ook over veerkracht van een samenleving.

Voor wie trouwens wil zien hoe streng het in coronatijd elders kon zijn, tippen we An Unfinished Film. Die gaat over China. Ook interessant is Dit is de kwestie uit 2023, waarin Tijs van den Brink zich afvroeg of hij in zijn rol als Op1-presentator te braaf en ‘een schaap’ was geweest.

Achterneven van 51 die bij (de) bosjes neervallen

Toegegeven en begrijpelijk misschien: niet iedereen zal zin hebben om die bijzondere tot vreselijke tijden van corona weer opgerakeld te zien. Zo is er een deel van de bevolking waarbij corona hun leven ook veranderde, maar dan op een heel andere manier: hun boosheid en dan vooral socialmedia-gedrag. Mensen die hun tijd op de sociale platforms vijf jaar later nog altijd verdoen met roepen dat – het is maar een van de vele voorbeelden – ‘achterneven van 51 bij (de) bosjes neervallen’ en dat ‘het nu echt tijd is voor tribunalen’, die moeten maar niet naar Buiten adem kijken. Mensen die echt veel dierenbaren aan het virus verloren hebben: stel je vóór…

Voor velen ligt corona dus al weer een tijdje achter ons, maar voor heel wat mensen ook niet. Wat hoe voel je je nu als je toen geen afscheid van een geliefde hebt kunnen nemen? Of dat je er zelf qua lichamelijk gevolgen nooit meer helemaal (of nog lang niet) bovenop bent gekomen? Dat het nu vijf jaar na dat eerste rampvoorjaar is, voelt toch wel als een goed moment om er nog eens op terug te kijken.

Leven niet maakbaar door corona

Buiten adem is wel kijkenswaardig, omdat veel verschillende mensen aan het woord komen. „Het leven bleek even niet maakbaar, maar heel kwetsbaar. Corona heeft levens blijvend veranderd”, zegt de enige stem – de voice-over – die niet in beeld komt. Iemand vat die tijd ook samen met „er werd geschiedenis geschreven” en „echo’s van onwerkelijke tijden”.

Boeiend is het verhaal van ambulancechauffeur Erik Biemans, die door carnaval corona opliep. Een carnavalsgriepje, dacht hij dus, zoals zo vaak. „Iedereen leek het wel te hebben, maar ik heb er geen moment bij stil gestaan dat het iets anders kon zijn.” Toen eenmaal duidelijk was dat Biemans het toen zo gevreesde virus had opgelopen, was hij door zijn beroep vooral bang dat hij iemand anders had besmet. De Brabander zegt ook: „Het leek alsof corona hier aan de bomen hing. Er bestond even niets anders meer.”

Dat zien we in deze docu bijvoorbeeld in het kleine ziekenhuis in Uden, dat plotseling landelijk nieuws werd („alsof we naar het intro van onze eigen horrorfilm zaten te kijken”). Ambulances stonden er in de rij, net als voor het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Het zorgde behalve voor paniek, ook voor saamhorigheid. „Dat we het niet alleen hoefden te doen, was een mooie levensles.”

Moeder en broer aan corona verloren

De kijkers zien ook de zus van André, een volwassen man met een verstandelijke beperking. Hij was op z’n driewieler niet uit de dorpsstraten weg te denken. André zwaaide naar iedereen, maar nu al vijf jaar niet meer. Anna Ramadanovic denkt terug aan een verschrikkelijke tijd, want zij verloor haar moeder en haar broer (43 jaar) in een paar dagen tijd. „Ik denk nog steeds: wat is er toen toch allemaal gebeurd?”

Sarah is nu 17 en dealt al vijf jaar met de lichamelijke gevolgen van corona. „Ik was 12 toen ik ziek werd en nu ben ik al 17.” Sarah kampt met ernstige vermoeidheid, hoofdpijn en misselijkheid. Ze houdt hoop, hoewel zij een groot deel van haar jeugd heeft gemist. „Ik wil heel graag dierenarts worden, ik hoop dat ik die droom nog kan waarmaken.”

Ja, na vijf jaar is dit toch wel goed om te bekijken. Buiten adem laat weer zien hoe goed we het nu eigenlijk hebben. Al met al is het ook voor mensen die alleen maar (onterechte) boosheid over corona met zich meedragen een kijktip. Probeer het eens, voor je roept „dat het allemaal acteurs zijn”.

Aantal blikken uit 5: 3,5

Buiten adem is vanaf vanavond (16 juni) drie keer op maandag om 22.20 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO 2. De eerste aflevering vind je nu al op NPO Start.

De Zusterflat: verpleegkundigen werden vroeger opgeleid in ‘De Hunkerbunker’

Kees Momma slaat z’n vleugels uit in weer een pareltje van een film: ‘Geeft autisme een gezicht’

Reacties