Nikki Veerbeek Televisie 5 feb 2025, 12:42

Leestijd: 2 minuten

Zo worden kijkcijfers gemeten

Elke dag is er opnieuw een tv-oorlog om de kijkcijfers gaande. Maar hoe worden die eigenlijk gemeten? Patricia Sonius, directeur Onderzoek bij Nationaal Media Onderzoek, geeft bij NPO Radio 1 tekst en uitleg.

Sinds 2023 worden de tv-kijkcijfers de volgende ochtend niet meer op Kijkonderzoek.nl gedeeld voor ‘de gewone man’. Mensen uit het vak krijgen wel een overzicht. Na een week kan iedereen de cijfers zien, inclusief het aantal uitgestelde kijkers. Wie tussendoor toch benieuwd is, kan overigens wel altijd een kijkje nemen op het Instagram-account van Tina Nijkamp.

Hoe worden kijkcijfers gemeten?

Kijkcijfers worden gemeten met een ‘people-meter’ en een ‘fooal-meter’ die in verbinding is met de routers van panelleden. „Een people-meter is een stukje elektronica dat we koppelen aan alle grote televisieschermen in een huishouden. Die vangt het geluid op wat uit jouw televisiescherm komt. En die matchen we eigenlijk aan de hand van een database van alle uitzendingen die op dat moment spelen. Op het moment dat er een match is, weten wij precies welk kanaal iemand aan het kijken is”, vertelt Sonius bij Spraakmakers op NPO Radio 1. 

„Een ‘focal-meter’ is een zogenaamde routermeter. Ons kijkgedrag is best veel veranderd de afgelopen jaren”, zegt ze, doelend op de verschuiving naar online. Wordt het ook gemeten als je op je smartphone kijkt? „Het wordt wel gemeten, maar staat nog niet in de rapportage. Op dit moment zijn we heel druk bezig om dat voor elkaar te krijgen. De routermeter vangt al het online verkeer op dat in het huishouden speelt, van alle devices. Zo kunnen we dus ook het kijkgedrag van bijvoorbeeld NPO Start meten.” Ze benadrukt dat ze niet meekijken terwijl iemand aan het internetbankieren is.

Niet zomaar panellid worden

De vraag doemt op: kun je het ook uitzetten, omdat je je bijvoorbeeld schaamt voor wat je kijkt? „In principe niet”, zegt Sonius. „Omdat het echt gekabeld is, vangt het al het geluid op. Als je meedoet, dan doe je mee.” Deelnemers aan het Kijkonderzoek krijgen een soort tablet, waarop ieder lid van het huishouden een eigen profiel heeft.

Zelf panellid worden? Helaas: zo werkt het niet. „Wij krijgen dat verzoek vaker, maar je kunt je nergens aanmelden. We willen echt een goed representatief onderzoek doen. Daarom sturen we random brieven naar allerlei huishoudens in Nederland.”

In die brief staat een vragenlijst. Dat is de Gouden Standaard van het datanetwerk Data and Insights Network, waarmee socio-demografische gegevens opgevraagd kunnen worden. „We gebruiken de normen van het CBS. Zo weten we precies hoeveel procent van het panel uit Groningen moet komen, bijvoorbeeld”, legt Sonius uit. In totaal komt het neer op zo’n 1850 huishoudens en 4000 panelleden.

Ook als de panelleden iets later naar het programma kijken, telt het mee. Kijkonderzoek maakt gebruik van de Market Standard Currency. Dat houdt in dat er zes dagen lang gemeten wordt wie het programma kijkt. „Maar we geven ook inzichten in programma’s die tot 27 dagen zijn teruggekeken.” 

Rechtbank: Van Lienden moet miljoenenwinst mondkapjes terugbetalen

Gemeentebelastingen stijgen razendsnel, dit is hoe je meebetaalt aan de gemeentekas 

Reacties