Redactie Metro Binnenland 23 mrt 2020, 16:15

Leestijd: 5 minuten

Door het oog van de naald

‘Daar kan ik toch niet op voetballen?’, denkt Coen Moulijn als hij in maart 1970 het veld van tegenstander Vorwärts Berlin ziet. De ‘grasmat’ is een ijsbaan waarop Oost-Berlijnse soldaten met man en macht zand hebben gegooid, dit om de stijf bevroren ondergrond nog enigszins bespeelbaar te maken. Scheidsrechter Jones keurt het veld als bespeelbaar. Feijenoord speelt vervolgens misschien wel de lelijkste wedstrijd op weg naar de Europa Cup.

Tekst: Ellen Mannens

Drie maanden eerder gooide het elftal met Willem van Hanegem en Wim Jansen nog hoge ogen door als onbekende Nederlandse club regerend Europees en wereldkampioen AC Milan uit te schakelen. Maar tijdens de ontmoeting met de relatief onbekende club Vorwärts Berlin hangt de Europa Cup-winst ineens aan een zijden draadje. Vorwärts is in niets een standaardclub, waardoor de wedstrijd in geen enkel opzicht een gewone klus zou worden. De inwoners van Oost-Berlijn blijken weinig op te hebben met Vorwärts, want dat is een legerclub die van Leipzig naar Oost-Berlijn was verplaatst en dus geen enkele binding met de stad heeft. De tribune is gevuld met soldaten die hun maatjes komen aanmoedigen.

Troep

In één hoek van het stadion doorbreekt een vrolijk en luidruchtig volk het grauwe legergroen van de soldaten. Hier staan zo’n tienduizend Feijenoorders, de grootste vertegenwoordiging in het buitenland tot dan toe. Na de heroïsche winst op AC Milan wil iedereen Feijenoord wel zien spelen in de Europa Cup. Sinds november hebben supporters kunnen sparen voor een vliegtuig-, bus- of treinticket, waardoor Oost- en West-Berlijn worden overspoeld door Feijenoorders én andere Nederlandse voetballiefhebbers. “Ik wilde die troep daar in Oost-Berlijn, met die Muur en zo, wel eens bekijken”, laat een meegereisde ADO-supporter de pers weten.

Spannend is het wel, een wedstrijd achter het IJzeren Gordijn. De wildste verhalen doen de ronde. Zo zijn er toeristen opgepakt voor het fotograferen van een vuilnisbak. En misschien kunnen de busreizen niet doorgaan, omdat de overheid eist dat supporters een nacht in Oost-Berlijn verblijven.

Kamelenstront

Supporters krijgen het advies vooral geen grappen te maken bij de grensovergang terwijl de Oost-Duitse douaniers nors alle paspoorten checken en controleren. En op de spandoeken mogen geen politieke leuzen staan. En dat blijkt nog lastig. Want hoe vertaal je de tekst ‘Geen geouwehoer, Vorwärts op de vloer. Na AC Milan, iedereen eraan’? In de bus van Cor van Veldhuizen, de huidige archivaris van Sportclub Feyenoord, levert de vertaalpoging van de supporters zowaar een glimlach op het gezicht van een douanier op.

Of de meegereisde supporters een wedstrijd zullen zien, is nog allerminst zeker. Het veld van het Walter-Ulbricht-Stadion is compleet bevroren. Met warmtekanonnen was al drie dagen lang geprobeerd om de grasmat te ontdooien. Tevergeefs. “Er werd zelfs mest van circussen aangevoerd om over het veld te verspreiden”, zegt Vorwärts-speler Horst Wruck als we hem 50 jaar later spreken. “Als je viel, stonk je een uur in de wind naar kamelen, olifanten of welke dieren het ook waren.”

Wankel

Maar ijsbaan of niet: scheidsrechter Jones laat de wedstrijd doorgaan. Gewoon een extra laagje zand erover en gaan. Mooi spelen is geen optie. Bovendien heeft trainer Ernst Happel, altijd tot in de puntjes voorbereid, geen kans gehad de tegenstander te bespioneren vanwege de winterstop van de Oost-Duitse competitie. Tot overmaat van ramp zit Feijenoord in de Nederlandse competitie in een vormdip. Doelpuntenmachine Kindvall is tot stilstand gekomen. En hoewel de spelers zich voor iedere Europese wedstrijd weer goed weten op te laden, staan ze ietwat wankel op het veld in deze kwartfinale.

Bobslee Laseroms

Lang houden de Rotterdammers stand. Volgens de Oost-Duitsers mede door smerige overtredingen. Verdediger Theo Laseroms laat zich inderdaad niet afschrikken door het slechte veld en zet indrukwekkende en pijnlijke slidings in. Laseroms wordt op de tribune bestempeld als een ‘bobslee met straalaandrijving’. Supporters zoeken hoopvol naar de voordelen van het ijsveld: ‘We hebben al twee titels met schaatsen. Vandaag halen we er op deze ijsbaan nog eentje.’

Die wens komt helaas niet uit. Jürgen Piepenburg brengt Vorwärts na rust op een 1-0-voorsprong. Tot grote frustratie van Feijenoordverdediger Piet Romeijn, die hem in het voorbijgaan een stomp in z’n maag verkoopt. De grensrechter ziet dit gebeuren, waarop scheidsrechter Jones Romeijn direct het veld uitstuurt.

Piet Romeijn beseft al snel dat hij een van de domste dingen uit zijn carrière heeft uitgehaald: ‘Ze hadden met 10 man de wedstrijd, de ronde en de Cup kunnen verliezen.’ Dat is een reële conclusie, want oudgediende Cor Veldhoen moet er op het laatste moment aan te pas komen om de 2-0 van de Oost-Berlijners te voorkomen.

Geels als verdediger

Het blijft 1-0 achter het IJzeren Gordijn en de Rotterdammers kunnen zich opmaken voor de return op een normaal veld, thuis in Rotterdam. Zonder Piet Romeijn, want die is voor drie wedstrijden geschorst. En die absentie zadelt Ernst Happel op met een groot probleem. Wie moet zijn positie opvullen? De trainer komt met de meest verrassende oplossing, die zelfs de redding van het Cup-seizoen zou blijken te zijn. Happel kiest ervoor om aanvaller Ruud Geels op de verdedigingspositie van Romeijn te zetten. De jonge speler is net hersteld van een blessure en kwam het hele seizoen niet veel aan spelen toe, hij moet sterspeler Ove Kindvall voor zich dulden. Maar nu komen de kwaliteiten van Ruud Geels van pas. Er moeten immers nog de nodige doelpunten worden gemaakt. Dus spreekt Happel met Geels af dat hij in de tweede helft mag opkomen om die nodige doelpunten te maken.

Die tactiek is niet nodig, Ove Kindvall en Henk Wery zorgen voor een eindstand van 2-0. Zonder te scoren maakt Geels zich deze wedstrijd toch onsterfelijk. Vorwärts-speler Begerad ziet vlak voor het einde van de wedstrijd zijn kans schoon. De Oost-Duitsers hebben maar één goal nodig om ten koste van Feijenoord een ronde verder te komen. Begerads schot lijkt keeper Eddy Treijtel te passeren en in het doel te verdwijnen, tot de punt van de schoen van Ruud Geels in de weg zit. Met een tot het uiterste gestrekt been tikt hij de bal van de lijn. De plek in de halve finale is veilig gesteld, de Cup met de grote oren komt steeds dichterbij.