Isabella van den Berg Reizen 26 mei 2023, 20:43

Leestijd: 6 minuten

De mooiste dorpen van Nederland: hier móét je geweest zijn

Frankrijk heeft ‘Les plus beaux villages de France’, Italië ‘I borghi più belli d’Italia’ en Spanje ‘Los pueblos más bonitos de España’: prestigieuze lijsten waarop de schoonheid van dorpen in dat land wordt gevierd. Ook in Nederland is er aan mooie dorpen geen gebrek, maar een gezaghebbende lijst ontbreekt. Tot nu dan.
De lezers van Columbus Magazine brachten namelijk hun stem uit, waar een lijst van de mooiste dorpen in Nederland uit voortkwam: dit zijn de 21 mooiste dorpen van ons land. Metro kiest er 12 uit, 1 per provincie. Waar ga jij heen?

Mooiste dorpen van Nederland

Friesland

1. Makkum

Bij een sprookjesachtig dorpscentrum met meer dan vijftig rijksmonumenten hoort natuurlijk een wapen met een sprookjesfiguur. Een gouden zeemeermin siert het schild van Makkum, met in haar handen een zeilend schip en een kalkoven. Makkum was ooit de Poort naar de Zuiderzee, maar de bouw van de Afsluitdijk maakte een einde aan de gouden dagen van de visserij. Daarvoor in de plaats kwam het gouden zand van Makkum Beach. Het enorme strand is een van de kitesurfhotspots van Friesland, met daarachter een gezellige boulevard voor iedereen die de waaghalzen liever van een veilige afstand bekijkt.

View this post on Instagram

A post shared by Visit Waterland van Friesland (@visit.waterlandvanfriesland)

Groningen

2. Bourtange

Van Spaansgezinden tot de Bisschop van Münster en zijn trawanten, allemaal verslikten ze zich in het drassige moeras rond het Groningse Bourtange. De enige weg in de wijde omgeving leidde via dit vestingdorpje waar je onmogelijk omheen kunt. Nog altijd waan je je in het stervormige dorpshart van 1742, maar dan toch echt in 2022. Het inspireerde zelfs Lonely Planet, want waar heel Nederland buiten de Randstad voor hen één onbekend moeras is, schopte Bourtange het als enige dorp uit deze lijst tot in de beroemde reisgids.

View this post on Instagram

A post shared by Dodo (@dodinoono)

Drenthe

3. Frederiksoord

In het in 1818 gestichte Drentse dorp Frederiksoord is het alsof je terugreist in de tijd. De karakteristieke koloniehuisjes met een enkel klein raampje onder een rieten kap liggen in een loodrecht landschap: hier leiden geen kronkelende weggetjes naar een gezellige brink, maar lopen beukenhagen en rijen eiken keurig in aaneengesloten naast recht op elkaar staande straten. Frederiksoord is een planmatig gebouwd dorp zonder centrum, dat niet alleen in ons eigen land uniek is. Vorig jaar voegde Unesco het dorp zelfs toe aan de werelderfgoedlijst.

View this post on Instagram

A post shared by Liz (@waarislizzz)

Overijssel

4. Vilsteren

In de veertiende eeuw kocht de familie Van Vilsteren een groot stuk land aan de Overijsselse Vecht. Door de eeuwen heen werden hierop het statige Huis Vilsteren, de St. Willibrorduskerk, de Vilsterse molen en verschillende boerderijen gebouwd. Nog altijd herken je de huizen en boerderijen van het dorp aan hun donkergroen met lichtgele luiken, het wapen van de familie. Dat maakt Vilsteren uniek: het is het enige dorp in Nederland dat in zijn geheel op erfpachtgrond van een landgoed is gebouwd. De dorpsbewoners betalen jaarlijks pacht — nauwkeuriger gezegd canon — aan de familie die het landgoed bezit. Middeleeuwse toestanden? Nee hoor, maar voor een romantische reis terug in de tijd ben je in Vilsteren op de juiste plek.

View this post on Instagram

A post shared by Henry Heyting (@henryheyting)

Gelderland

5. Bronkhorst

Welkom in het kleinste stadje van Nederland: hier is geen nieuwbouw te vinden, en zijn ook geen auto’s. Met stadsrechten, oude stadsboerderijen en amper honderd inwoners is het schilderachtige Bronkhorst aan de IJssel beslist een kanshebber voor de titel ‘Mooiste stadje van Nederland’. Ondanks dat het Gelderse Bronkhorst stadsrechten heeft, is het plaatsje wat de grootte, uitstraling en met maar een handjevol huizen en inwoners betreft écht een dorp.

View this post on Instagram

A post shared by Sjoerd Veltman (@sjoerdveltmanfotografeert)

Flevoland

6. Urk

In een overzichtelijke provincie waar alle straten, waterwegen en plaatsen netjes in het gareel lopen, is Urk een opvallende uitzondering. In het piepjonge Flevoland is dit vissersdorp hoogbejaard. Het voormalige eiland wordt al twintig keer langer bewoond dan de steden Almere en Lelystad. Je leert Urk pas echt goed kennen tijdens een ginkiestocht, dwalend door het doolhof van smalle dorpssteegjes (ook wel ginkies genoemd).

View this post on Instagram

A post shared by Riekelt Barends (@riekelt_barends)

Utrecht

7. Lage Vuursche

Je zou een complete landgoedgids kunnen maken over de omgeving van Lage Vuursche, een bosdorpje op de Utrechtse Heuvelrug met achttiende- en negentiende-eeuwse huisjes die rechtstreeks uit de boeken van Anton Pieck lijken te komen. Waar de meeste dagjesmensen zich in de gezellige dorpsstraat tevredenstellen met een pannenkoek, schuift onze koninklijke familie liever aan voor een dessert op een van de landgoederen in de directe omgeving. Kasteel Drakensteyn, Kasteel de Hooge Vuursche, Paleis Soestdijk, de Ewijckshoeve, Landgoed Pijnenburg en Landgoed Eyckenstein liggen allemaal binnen een straal van enkele kilometers van het dorp.

View this post on Instagram

A post shared by Cameranu (@cameranu_nl)

Noord-Holland

8. De Rijp

De Rijp werd in de Gouden Eeuw stinkend rijk door haringvisserij, walvisvaart en hennep. Het geld werd goed besteed, dat is goed te zien aan het monumentale raadhuis, de statige kapiteinswoningen en de kleurrijke oude huisjes in Zaanse stijl aan de grachten. In De Rijp waan je je door de uitstraling van het dorp in de wereld van de Gouden Eeuw.

View this post on Instagram

A post shared by Mike Eagles (@mike.eagles.509)

Zuid-Holland

9. Ouddorp

Op het meest westelijke puntje van het eiland Goeree-Overflakkee ligt Ouddorp, dat tot twee keer toe werd verkozen tot ‘Beste badplaats van Nederland’. Met bijna achttien kilometer zandstrand vind je hier altijd wel een plekje naar je zin. De wandeling naar de Noordzee leidt door een voor Nederland uniek schurvelingenlandschap: aarden wallen die de boeren in de middeleeuwen om hun akkers aanlegden. De wallen vormden niet alleen de begrenzing van hun land, maar hielden ook het opstuivende duinzand tegen en werden zo door de eeuwen heen steeds hoger, tot ruim twee meter hoog.

View this post on Instagram

A post shared by Mike (@mikeschuetzler_photo)

Zeeland

10. Dreischor

Je vindt ze op de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden en verder nergens anders: ringdorpen. Dorpen met een kolossale kerk als stralend middelpunt, daaromheen het kerkhof en een gracht en daar weer buiten een straat met knus opeengepakte huisjes. Met stip het mooiste ringdorp is Dreischor op het Zeeuwse eiland Schouwen-Duiveland.

View this post on Instagram

A post shared by Love Zeeland (@lovezeeland)

Noord-Brabant

11. Drimmelen

De monumentale achttiende- en negentiende-eeuwse panden aan de charmante Herengracht vormen een beschermd dorpsgezicht, maar het is de omringende natuur die Drimmelen een van de mooiste plekjes van Noord-Brabant maakt. Vanuit de jachthaven steek je per kajak of fluisterstille elektrische sloep de rivier de Amer over naar Nationaal Park De Biesbosch, het grootste zoetwatergetijdengebied van Europa. In dit doolhof van ondiepe lagunes, kreken en verdronken polderland kun je kiezen uit acht wandelroutes op riviereilanden die alleen via het water bereikbaar zijn. Ook vanuit Drimmelen zelf is het mooi wandelen. In natuurgebied De Worp hebben bevers het prima naar hun zin. De dieren zijn de Amer overgestoken en wie goed speurt, ontdekt in het moerasbos sporen van hun aanwezigheid.

View this post on Instagram

A post shared by Karin Buutje (@karinbuteijn)

Limburg

12. Elsloo

Dat het in Elsloo mooi wonen is, dat is al een poos bekend. Al zevenduizend jaar zelfs. In Elsloo en buurdorp Beek vestigden zich de Bandkeramiekers, de eerste boeren van Europa. Elsloo staat dan ook bekend als het oudste boerendorp van Nederland. Naast de vruchtbare ‘lössgrond’ van de Limburgse heuvels zorgde ook de Maas voor welvaart. Boven op de Maasberg, de enige kasseienhelling in Nederland, bouwden rijke Maasschippers hun bakstenen huizen met spekbanden raamomlijstingen en rood met gele luiken.

View this post on Instagram

A post shared by Flek (@follow_the_flek)

Liever naar het buitenland? Ook daar hebben we uiteraard tips voor.

Opmerkelijk openbaar vervoer: unieke zweeftreinen, steile metro’s en fietsroltrappen