Erik Jonk Verkeer 17 apr 2025, 13:34

Leestijd: 4 minuten

Dit zijn de redenen waarom Nederlanders zo koppig zijn bij het dragen van (g)een fietshelm

Een fietshelm opzetten als je een flink rondje gaat maken? „Ja, doei!” Zo zou je de gemiddelde reactie van Nederlanders over het dragen van een fietshelm kunnen samenvatten. Natuurlijk geldt dat niet voor iedereen die een tocht maakt, maar toch… Waarom zijn wij Nederlanders koppiger wat dat betreft dan fietsers uit andere landen?

Dat een fietshelm veiliger is dan zonder zo’n ding op je hoofd fietsen, zal iedereen wel beamen. Cijfers liegen wat dat betreft niet. Metro schreef vandaag al over het aantal verkeersdoden in 2024. Dat waren er weliswaar wat minder dan een jaar eerder, maar onder de doden vormen fietsers de grootste groep.

Of anders wel het nieuws van gisteren, ook bij Metro te lezen: elke dag belanden gemiddeld meer dan tweehonderd fietsers op de spoedeisende hulp na een ongeluk. In 2024 74.300 in totaal. Bij 12.500 slachtoffers werd hersenletsel vastgesteld. En: ‘nog bijna niemand in Nederland draagt een fietshelm, maar de roep om dat wél te doen, wordt wel steeds luider.’

Jonge generatie moet fietshelm normaal gaan vinden

Dat dat nieuws gisteren naar buiten kwam, was niet toevallig. Het was namelijk de Dag van de Fietshelm. Op deze nationale dag was ook de officiële kick-off van de campagne Zet ‘m op plaats op basisschool HSV Nassaulaan in Den Haag. Dat gebeurde in het bijzijn van onder meer minister Barry Madlener (Infrastructuur en Waterstaat).

Madlener bij de aftrap: „De meeste Nederlanders dragen op dit moment geen fietshelm, maar toch zie je ze steeds vaker op straat. Dat vind ik een goede ontwikkeling, want een helm zorgt dat de gevolgen van een ongeval minder ernstig zijn. Daarom zet mijn ministerie zich in voor vrijwillig fietshelmgebruik. We richten ons met name op ouders van jonge kinderen, forenzen en ouderen. Als ouders het goede voorbeeld geven en kinderen van jongs af aan een fietshelm dragen, groeit het gebruik van generatie op generatie. Hoe zichtbaarder het wordt, hoe normaler het wordt.”

Sommigen noemen het een ‘betuttelcampagne’. In de video van Nieuws van de Dag hierboven hoor je waarom („daar heb ik helemaal geen zin in” en „dan voel ik me een bejaarde”).

Wanneer de ‘leg-je-focking-telefoon-weg-dag’?

Journalist en ex-wielrenner Thijs Zonneveld reageerde op social media gisteren op de Dag van de Fietshelm. Hij wist nog wel wat ‘Dagen van’ te verzinnen: „Ah, het is weer fietshelmdag. Benieuwd wanneer auto-snelheid-omlaag-dag is. Of betere-fietsinfrastructuur-dag. Of geen-auto’s-in-schoolstraten-dag. Of leg-je-focking-telefoon-weg-als-je-in-de-auto-zit-dag.”

Zonder morren een fietshelm op

Waar het allemaal om draait is natuurlijk: we weten wel dat een fietshelm veilig is, maar ‘we’ willen hem niet dragen. Maar waarom is dat toch? Waarom zie je buitenlanders altijd (of heel vaak) zonder morren met zo’n ding op het hoofd de pedalen rondtrappen en doen wij dat – met Nederland toch als fietsland nummer één – meestal niet?

Metro stelt die vraag aan Patrick Rugebregt van het SWOV, het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid. Hij stelt: „We kunnen natuurlijk niet in de hoofden kijken van iedereen die individueel geen fietshelm op wil. Maar we hebben er wel een enquête over gehouden.” Een van de vragen in die enquête gaat precies over het onderwerp: waarom dragen fietsers geen fietshelm? Dit was de top 7 qua antwoorden (meerdere antwoorden waren mogelijk):

1. Ik vind het vervelend om een helm te dragen (39 procent)
2. Ik denk dat het niet nodig is (35 procent)
3. Ik vind het onhandig om een helm bij me te hebben als ik mijn fiets ergens heb neergezet (33 procent)
4. Ik vind het lelijk (20 procent)
5. Ik vind een helm gênant om te dragen (16 procent)
6. Ik denk dat een helm mijn kapsel verpest (14 procent)
7. Ik vergeet het (9 procent)

Mannen zetten fietshelm iets vaker op dan vrouwen

Een fietshelm is bedoeld om een fietser die betrokken is bij een ongeval, te beschermen tegen hoofd- en hersenletsel, melden de wetenschappers van SWOV. „Uit onderzoek blijkt dat bij een ongeval fietsers met helm ongeveer 60 procent minder kans hebben op ernstig, en ongeveer 70 procent minder kans op dodelijk hoofd-/hersenletsel, dan fietsers zonder helm.”

Om de aanname uit het begin van het artikel nog met cijfers te staven: op dit moment draagt 5 procent van de mannelijke fietsers en 3 procent van de vrouwelijke fietsers in Nederland een helm. Dit is een van de laagste draagpercentages van een fietshelm wereldwijd.

Een dure les: hoogte van boetes blijft stijgen, zoveel betaal je nu

Niet meer rijden met alcohol op: groot deel Nederlanders pleit ervoor (en voor terugkeer strenge maatregel)

Reacties