Nikki Veerbeek Verkeer 16 apr 2025, 10:49

Leestijd: 3 minuten

Zoveel fietsers belanden dagelijks op de spoedeisende hulp

Elke dag belanden gemiddeld meer dan 200 fietsers op de spoedeisende hulp na een ongeluk. Nog bijna niemand in Nederland draagt een fietshelm, maar de roep om dat wél te doen, wordt wel steeds luider.

Kenniscentrum VeiligheidNL telde vorig jaar in totaal meer dan 74.000 fietsongevallen. Sinds de pandemie schommelt dit aantal rond de 70.000, alleen in 2022 was dit aantal veel hoger (89.000). Als je de cijfers over tien jaar vergelijkt, is een toename van 40 procent te zien. 

Letsel bij fietsers

Volgens de onderzoekers liepen meer dan 12.500 verongelukte fietsers hersenletsel op, en ging het bij twee op de drie om aanzienlijk letsel. Morgen maakt het CBS bekend hoeveel mensen vorig jaar omkwamen in het verkeer. Vorig jaar waren er opvallend veel fietsers onder de verkeersdoden. Sinds 2020 gebeuren er meer dodelijke ongelukken met fietsers dan met automobilisten.

Vooral 55-plussers en jonge kinderen waren betrokken bij fietsongevallen. In 2024 waren zo’n vier op de tien verongelukte fietsers ouder dan 55 jaar. In één op de vijf gevallen is daarbij sprake van hersenletsel. Een op de negen slachtoffers was jonger dan 11 jaar.

‘Fietshelm kan verschil maken’

„Het aantal fietsongevallen blijft helaas onverminderd hoog”, schrijft Martijntje Bakker, directeur van VeiligheidNL. „Zo lopen ook jonge kinderen letsel op na een ongeval. Genoeg reden dus om als ouder het goede voorbeeld te geven en zowel jezelf als je kind een helm op te zetten.”

Op dit moment fietst nog maar 4 procent van de Nederlanders met helm. Dat is in veel andere landen anders. Zo draagt in Denemarken bijna 60 procent van de fietsers vrijwillig een helm, na publiekscampagnes, educatie en het aanmoedigen van een goedkoop en aantrekkelijk aanbod van helmen. „De fietshelm kan een wereld van verschil maken”, schrijft VeiligheidNL, dat een campagne begint om meer mensen een helm te laten dragen. 

Uit ander onderzoek van het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) blijkt dat fietsers die een helm dragen bij een ongeluk 60 procent minder kans hebben op ernstig hoofdletsel en 70 minder kans op hoofd- of hersenletsel. „Als de helft van de mensen een helm zou dragen, kunnen naar schatting jaarlijks zo’n vijftig verkeersdoden en tot wel 800 ernstige verkeersgewonden worden voorkomen.”

Fietshelm proces van lange adem

Minister Barry Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) zet zich met zijn ministerie in op „vrijwillig helmgebruik”, met name voor jonge kinderen, forenzen en ouderen. „Als ouders het goede voorbeeld geven en kinderen van jongs af aan een helm dragen, groeit het gebruik van generatie op generatie. Hoe zichtbaarder het wordt, hoe normaler het wordt.”

In een plan dat Madlener in oktober met de kamer deelde, stond dat een kwart van de fietsers binnen tien jaar vrijwillig een helm moet dragen. Op 25 procent fietshelmgebruik verwacht Madlener een zichzelf versterkend effect van kopieergedrag, waardoor steeds meer fietsers een helm gaan dragen. Het voorlopige einddoel is dat de meerderheid van de fietsers een fietshelm gaat dragen.

Er is meer animo in de Kamer. PvdA pleit voor „actieve stimulering”, zoals in Scandinavische landen. Het CDA vroeg zich af hoe snel er resultaat kan worden geboekt, en op welk punt wordt ingegrepen als resultaten uitblijven.

Volgens Team Alert zijn jongeren op dit moment nog niet klaar voor structureel fietshelmgebruik. Het veranderen van de sociale norm rondom de fietshelm is dan ook „een proces van de lange adem”. Tegelijkertijd zien zij dat er langzaam meer ruimte ontstaan voor een gesprek over dit onderwerp. 

Alles over gentle parenting: dé opvoedtrend op TikTok

Waterschaps- en gemeentebelasting al betaald? Mogelijk heb je toch recht op kwijtschelding

Reacties