Erik Jonk Entertainment 2 mei 2018, 05:00

Leestijd: 4 minuten

Docu: Als je vrolijke zusje niet meer verder wil

Metro volgt tot en met maandag 7 mei de #TrueSelfie-weken van de NPO, over depressiviteit en suïcide onder jongeren. In deze aflevering: de veel bekroonde documentaire In het hoofd van mijn zusje van Ingrid Kamerling (36), over de zelfmoord van haar zusje Vivian.

Ze was goedlachs, avontuurlijk, stralend, nieuwsgierig, vrolijk en ambitieus. Vivian Kamerling wilde de wereld graag wat extra’s geven. Wat veel minder werd gezien: Vivians keuzestress, angsten om te falen en ‘veel doen, maar toch niet tevreden zijn’. Een week voor haar diploma-uitreiking stapte ze in 2010 in Utrecht uit het leven. Vivian werd maar 24 jaar.

Doodsoorzaak nummer één

Zus Ingrid besloot over de zelfmoord – doodsoorzaak nummer één onder jongeren – een documentaire te maken. 3Doc: In het hoofd van mijn zusje (woensdag 2 mei om 21.45 uur bij BNNVARA op NPO 3) gaat over het haast niet te begrijpen besluit en de impact op mensen die achterblijven, maar zet ook vraagtekens bij de constante roep uit de samenleving om te presteren en ambitieus te zijn. Metro sprak maakster Ingrid.

Is het spannend dat je film nu aan een groot publiek wordt vertoond?

Toch wel. Hij heeft al gedraaid in bioscopen en op festivals, maar daar kopen mensen speciaal een kaartje. Dit is spannender, het voelt meer open en bloot.

Twee kinderen

Hoe gaat het nu met je?

Goed, maar er is ook veel gebeurd. Ik ben 36, toen 28 en heb twee kinderen mogen krijgen. De beelden die je van mij ziet, zijn van kort na Vivians overlijden. Ik sta er inmiddels heel anders in en kan er meer van een afstand naar kijken. Al mis ik Vivian natuurlijk nog altijd.

Wat zie als je naar jezelf kijkt?

Iemand die enorm uit balans is, weggeslagen, geschokt. Ik probeerde haar zelfdoding destijds te plaatsen, maar dat kan ik nu beter. Ik zie een heel ander persoon. Al ging het de laatste tien weken van Vivians leven niet goed met haar, het gebeurde zó onverwacht. Zoiets brengt je even helemaal uit balans.

Van dag tot week tot maand

Je vraagt je in je docu af of je Vivian echt kende en of je ‘het’ aan haar had kunnen zien. Hoe is dat acht jaar later?

Ik vraag het me nog steeds wel af, hoor. Toen was het dagelijks. Later wordt dat eens per week, dan eens per maand.

Nam of neem je jezelf iets kwalijk?

Toen zeker, ook al wist ik dat ik het niet goed had kunnen zien. Ik had toen ook maar drie puzzelstukjes in handen, later wel twintig. Van politierapporten tot gesprekken met mensen die Vivian nog hadden gezien en door het spoor van uur tot uur na te trekken: telkens werd het einde een beetje duidelijker.

Het had ook niét kunnen gebeuren

Kreeg je de puzzel af?

Nee. Maar ik weet nu wel dat de zelfdoding heel impulsief is gebeurd. Uiteindelijk kende Vivians daad een lange aanloop, maar een planning van bijvoorbeeld ‘volgende week ga ik het doen’ had zij niet. Het had ook niét kunnen gebeuren, simpelweg door als er iemand die ochtend bij haar was binnengekomen bijvoorbeeld. Als Vivian nog leefde en ik had nu gevraagd waarom ze het die dag precies wilde doen, had ze waarschijnlijk geen duidelijk antwoord kunnen geven.

Waarom heb je In het hoofd van mijn zusje gemaakt?

Omdat ik weet dat mijn zusje zich heel erg eenzaam voelde, ze dacht dat ze gek was en de enige. Bij vertoningen van de film kwam ik erachter dat veel mensen zich in haar herkenden. Ik hoop dat door de documentaire het probleem van Vivian meer bespreekbaar wordt. Als je er mee worstelt, dan moet je weten dat je niet de enige bent.

Identiteit niet gevormd

Keuzestress, prestatiedruk en ambitie zijn termen die misschien nog wel meer gelden dan in 2010. Zie je dat als een probleem?

Ja, dat zijn dingen die echt van deze tijd zijn. Maar nee, want de levensfase waarin Vivian zich bevond is van alle tijden. Begin twintig, je identiteit nog niet gevormd… Jongeren zijn nog volop in ontwikkeling. Ook dat speelt mee bij de vele zelfdodingen.

Wat hoop je dat je film oplevert?

Dat mensen die zich in mijn zus herkennen en er sneller over durven gaan praten. Veel mensen vinden dat moeilijk. Sommigen grepen mijn film zelfs aan om hem met hun familie te gaan bekijken en het er dan over te hebben. Ik hoop dat dat ook na de tv-uitzending gebeurt. Dan heeft mijn zusje daar een bijdrage in gehad en dat past hélemaal bij haar.

Prijzen

In het hoofd van mijn zusje ging in première op het Nederlands Film Festival 2016 en draaide in ons land in filmhuizen en 25 bioscopen. Veel voorstellingen waren uitverkocht en zorgden voor nagesprekken met jonge ervaringsdeskundigen. De film won meerdere prijzen, zoals de jury- en publieksprijs op het Perugia Film Festival in Italië en de best documentary award op het International Film Festival Delhi (India).

NPO werkt tijdens de #TrueSelfie-weken samen met MIND Korrelatie.