Redactie Metro
Redactie Metro Dossier 23 jun 2018
Leestijd: 6 minuten

Het is raar als je geen feminist bent

De wereld wordt overspoeld door een vierde feministische golf. Waar het bij de vorige drie draaide om zaken als stemrecht, economische zelfstandigheid, seksuele bevrijding en zelfontplooiing, richt de moderne feminist haar pijlen op de manier waarop we in de praktijk met vrouwen omgaan. Social media zijn de nieuwe barricaden.

Social media

“Mensen zeggen vaak: de nieuwe generatie feministen is lui, want ze zetten alleen een maar hashtagje onder een Instagram-post. Dat is geen activisme of feminisme”, zegt de 28-jarige Yara Michels, online influencer, hoofdredacteur van LINDA.meiden, tv-presentatrice én feminist. “Maar je ziet gewoon dat de tijd veranderd is. Dankzij social media worden miljoenen verhalen verzameld. Dáár komen we aan informatie, gaan we discussies en gesprekken met elkaar aan, daar delen we dingen.”

Yara Michels: “Het is bijna raar als je géén feminst bent” / credit: Sanne Vetman

Vraag Anne Ardon, een van de bekendste en tevens grappigste feministen op Twitter, naar haar mening over dit activisme-vraagstuk en je hebt meteen je quote. “Ik kan ook met een bordje in een weiland gaan staan, maar dan heb ik toch een minder grote kans dat ik word geïnterviewd door de Metro”, aldus de 23-jarige cybersecurity-consultant en oprichter van het feministische platform Stellingdames. “Toen er nog geen internet was, was het heel handig om op een plein te gaan staan, een straat af te sluiten en op de barricades te klimmen. Je wilt protesteren waar het effect heeft. Nu is dat op social media.”

#metoo

Michels en Ardon zeggen eigenlijk wat de belangrijkste internetbeweging van de laatste jaren in 2017 glansrijk bewees: #metoo, dat de aandacht vestigt op slachtoffers van seksueel overschrijdend gedrag en, in sommige gevallen, ook daders ontmaskert. Het is een van de wapenfeiten van wat de vierde feministische golf is gaan heten en illustreert goed waar het bij deze stroming om draait: niet zozeer over hun juridische positie, maar de manier waarop in de praktijk met vrouwen wordt omgegaan.

“Wettelijk zijn mannen en vrouwen heel erg gelijk”, licht Ardon toe. “Maar wij weten allebei dat dat nog niet wil zeggen dat dat in werkelijkheid ook zo is. Als er in mijn straat een verkeersbord staat dat aangeeft dat je niet harder mag rijden dan 30 km per uur, dan kan het best zo zijn dat er toch elke dag iemand met zestig doorheen schiet. Dat is wat moderne feministen aan de kaak willen stellen. Op papier zijn we gelijk, maar in de praktijk zijn er nog te veel verschillen.”

Op de werkvloer

Dat gaat onder meer over zwangerschapsdiscriminatie, een eerlijke verdeling van zorgtaken, meer vrouwen aan de top, maar ook de lagere salarissen die vrouwen nog altijd krijgen voor hetzelfde werk als mannen, ondanks de Algemene wet gelijke behandeling die al sinds 1980 van kracht is. Wereldwijd loopt het loonverschil tussen mannen en vrouwen nog altijd uiteen van 10 procent tot wel 40 procent. Omdat ze al sinds haar achttiende eigen baas is, heeft Michels deze oneerlijke behandeling zelf nooit ondervonden. “Maar dat wil nog niet zeggen dat andere vrouwen dat niet overkomt”, aldus de modevlogger. En dus riep ze op Internationale Vrouwendag haar volgers op hun werk te laten vallen. Bedoeld als grapje, maar met een serieuze boodschap.

Photo by rawpixel on Unsplash

Vrouwenlichaam

Moderne feministen willen niet alleen afrekenen met seksualisering van vrouwen op de werkvloer, waar het bij #metoo vooral over gaat, maar ook met de algehele manier waarop er al heel lang naar het vrouwenlichaam wordt gekeken. Michels en Ardon vinden dat vrouwen nog te vaak worden afgerekend op hun uiterlijk, of dat nou in positieve of in negatieve zin is. Waarom zouden dikke vrouwen geen niemendalletjes mogen dragen? ‘Body positivity’, noemt Michels dat. “Modern feminisme gaat er ook over dat niet alleen bepaalde soorten lichamen goed zijn. Als iemand als zangeres Beth Ditto met haar grote maat een naaktfotoshoot doet, dan moet dat óók geaccepteerd en gevierd kunnen worden.”

Emma Watson

Een andere discussie, maar eentje die er wel mee te maken heeft is de vraag of je je als feminist sexy of schaars mag kleden. Er is namelijk een aantal recente voorbeelden te noemen van celebrities die zichzelf feminist noemen, maar bepaald niet met een oversized tuinbroek en geitenwollensokken het podium beklimmen. Zoals Harry Potter-actrice en vierde golf-feminist Emma Watson die in Vanity Fair haar blote borsten liet zien. Ze kreeg een lading aan kritiek over zich heen van met name andere feministen die haar hypocriet en zelfs een anti-feminist noemden. Watsons reactie: “Feminism is not a stick to beat other women with.”

Vermoeiend, vindt Ardon. “Zodra je jezelf feminist noemt, krijg je niet een briefje in de bus met ‘hallo, welkom bij de feministenclub, dit is de dresscode.’ Ik word altijd een beetje humeurig van dat soort argumenten. Want tegelijkertijd hoor je dat feministen zo lelijk zijn. In beide gevallen worden vrouwen op hun uiterlijk beoordeeld en niet op hun mening. Het is een beetje een Kinderen voor Kinderen-antwoord, maar het moet niet uitmaken hoe je eruit ziet.”

Intersectional feminism

En daarbij gaat het anno 2018 niet alleen om de blanke, hetero vrouw uit de middenklasse, zegt Michels. “Wat heel interessant is aan het moderne feminisme, is dat de aanhang veel breder en kleurrijker is”, zegt Michels. “Bij intersectional feminism, zoals dat heet, gaat het ook over genderidentiteit, sociale klasse en etniciteit; blanke vrouwen verdienen meer dan donkere vrouwen, die weer meer verdienen dan Marokkaanse vrouwen. En ook andere ongelijkheden worden meegenomen in de strijd, zoals discriminatie op basis van seksuele identiteit en geaardheid.”

Photo by Jessica Podraza on Unsplash

Feminisme is lange tijd een vies woord geweest, maar nu lijkt het tegengestelde aan de hand te zijn. Kijk naar de lange lijst beroemdheden, van onder andere Lena Dunham, Ariane Grande, Alicia Keys, Mila Kunis, Jennifer Lawrence, maar ook Karl Lagerfeld en Barack Obama die zichzelf openlijk feminist noemen. Velen laten hun gezicht zien op – ja, er wordt dus óók in het echt gedemonstreerd – women’s marches. En er zijn zelfs celebs die feminisme inzetten als marketingtool, zoals wordt gezegd over Taylor Swift. “Het is bijna raar als je géén feminst bent”, merkt Michels op.

De ommekeer was volgens haar in 2014, rond de tijd dat Beyoncé zich uitsprak tijdens een optreden op de VMA’s met op het LED-scherm in koeienletters het woord ‘feminist’. “Daar schrokken kijkers nog van, maar toen is er een trend gezet. Daarna kwam Trump aan de macht en begonnen mensen zich echt kwaad te maken. Door het internet hebben ze zich verenigd als nooit tevoren. Ik voel aan alles dat vrouwen behoefte hebben aan andere vrouwen die zich kwaad maken. Eigenlijk is er geen ruimte meer voor stilte of twijfel of je niet durven uitspreken. Feminisme is te belangrijk nu.”

Tekst: Grieteke Meerman

Elke zaterdag vind je bij Metro verhalen over spraakmakende zaken. We kennen het, doordeweeks moet alles vlug, maar gelukkig is er in het weekend tijd om lekker lang te lezen over opzienbarende onderwerpen. Boeiend? Absoluut! Schokkend? Soms. Confronterend? Misschien. Interessant, met een knipoog en vanuit meerdere perspectieven belicht? Altijd!

Deze week: modern feminisme.

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.