Laura Romanillos Dossier 5 mei 2018, 04:01

Leestijd: 6 minuten

Crowdfunding starten voor je laatste reis

Crowdfundsite Dreamordonate.com heeft er zelfs een aparte categorie voor: begrafenissen en gedenktekens. Ga er vooral niet kijken als je al een zwaar gemoed hebt, want je leest er de meest verschrikkelijke verhalen. Van de moeder die in de schuldsanering zat en wier dochter uit het leven stapte. Zij haalde het volle bedrag op, en een beetje extra. De mensen die met spoed duizend euro willen inzamelen zodat de enige dochter van een overleden vrouw van de andere kant van de wereld kan komen vliegen om op tijd bij haar moeders uitvaart te zijn hebben ook hun doel bereikt: dat geld is binnen.

De meeste kans op succesvolle crowdfunding voor een laatste afscheid van een overledene maak je bij familie en vrienden. Volgens onderzoek van uitvaartverzekeraar Nuvema blijkt dat één op de tien jongeren weleens te maken heeft gehad met crowdfunding voor een uitvaart. Dat onderzoek, uitgevoerd door Multiscope onder 1000 mensen, is al ruim een jaar oud. Waar 80 procent van de ouderen zegt nooit online een bijdrage te zullen leveren, zegt 1 op de vijf mensen die benaderd zijn voor een donatie voor een uitvaart toch geld te geven. Bij familie of vrienden liggen die cijfers overigens heel anders: de helft zou desgevraagd mee willen betalen aan het laatste afscheid van een familielid. Van de jongeren zou 75 procent dat ook voor een vriend doen, en van ouderen een kwart. In Nederland heeft maar de helft van de mensen een verzekering die de kosten van een begrafenis of crematie vergoed. Van de mensen die met een te organiseren uitvaart geconfronteerd worden en geen geld hebben gaat de helft het liefst een lening aan om de boel te kunnen betalen. Slechts 2,5 procent zegt zich tot crowdfunding te willen wenden om het geld bij elkaar te krijgen.

Huivering

Micha van de Water van Move Your Crowd is een crowdfundexpert. Hij begeleidt mensen die via crowdfunding een project willen starten en begrijpt de huivering van veel mensen om online geld te geven voor een uitvaart. ,,Ik heb daar wel wat moeite mee, het voelt niet goed. Als ik een project begeleid, gaat het om de drive en de beleving van degene met het plan. Als je geld geeft aan zo’n project wil je het enthousiasme van de ander stimuleren. Als het om een uitvaart gaat, dan gaat het over ziekte en dood. Mensen krijgen ook snel het gevoel dat ze wel móeten helpen, want het gaat om een laatste afscheid. Het wordt moeilijk om nee te zeggen, en dat is een vervelende positie om mensen in te dwingen.’’ Volgens hem is het in zulke gevallen dan ook misschien handiger om in een kleinere kring te proberen wat geld bij elkaar te sprokkelen. ,,Als het écht zo belangrijk is, ga dan persoonlijk met de mensen in gesprek. Probeer uit te leggen hoe het zit.’’

Dat is precies wat Natasja (38) vorig jaar september deed toen haar vriend, en de vader van haar kinderen, onverwacht overleed. ,,Ik hou niet van bedelen. Ik ben meer van ‘roeien met de riemen die je hebt’, maar ik had helemaal geen riemen meer.’’ Haar vriend wordt ziek, krijgt een infectie en na een week op de intensive care verliest hij de strijd. ,,Ik heb toen met zijn familie overlegd over hoe we het wilden doen. Samen hebben we veel geld opgehaald, bij de familie, bij vrienden en kennissen. Iemand kwam toen met de tip van crowdfunding en stuurde me een linkje. Ik had er nooit wat mee te maken gehad, met crowdfunding, maar ik wist niet hoe we het anders bij elkaar moesten toveren. Alle kleine beetjes helpen, en ik wilde mezelf en de kinderen ook niet in de schulden steken.’’ Dat hoeft ook niet, want de inzameling levert bijna het volledige bedrag op.

Afscheid

Rob IJntema, directeur van Gooische Uitvaartverzorging kent slechts één praktijkvoorbeeld van crowdfunding bij een uitvaart, en ook daar kwam geen online inzameling bij kijken. ,,Op de school van mijn kinderen was een jongen overleden. Zijn ouders waren vluchtelingen en hadden geen geld voor een uitvaart. Dat hebben we toen met de school opgepakt. Veel kon ik natuurlijk gratis regelen, en de kist bijvoorbeeld tegen kostprijs, maar ook voor de overige kosten hebben de school en de kinderen zelf geld ingezameld. Er was zelfs genoeg geld voor een mooie gedenksteen. Iedereen heeft toen zijn steentje bijgedragen, en dat maakte het tot een mooi en waardig afscheid voor die jongen en zijn ouders.’’

Ook Janneke Louwaars (28) zette een crowdfundactie op. ,,Waarschijnlijk dacht ze dat ze nog lang niet dood ging. Dat had natuurlijk ook niet gemoeten, ze was pas 56, ze had drie kinderen. Maar ze ging toch.’’ Janneke heeft het over de moeder van een vriendin. De moeder van die vriendin voelde zich niet lekker, ging naar het ziekenhuis en raakte dezelfde avond nog in een coma waar ze niet meer uit kwam. Een maand later overleed ze. Er bleek geen uitvaartverzekering te zijn, en ook geen geld om de uitvaart te bekostigen. ,,Mijn vriendin studeerde nog en had niks, haar broer en zus ook niet. Ze hebben de uitvaart heel simpel gehouden, niks geks of extra, en toch kostte ze dat vijfduizend euro. Ik had haar natuurlijk gewoon gesteund tijdens die afgrijselijke maand, maar toen ik hoorde wat het allemaal zou gaan kosten wilde ik wat doen, en ben ik een crowdfundactie gestart.”

Janneke is niet zo te spreken over de manier waarop de crowdfundsites werken. ,,Je hebt het nodig als platform, maar je moest toen ook per se een creditcard hebben om te kunnen doneren. Dat heeft natuurlijk lang niet iedereen. En ze snoepen van elke donatie wat af. Ik heb de oproep toen ook gedeeld op mijn Facebookpagina, en die vriendin van mij ook. Zo kregen we eigenlijk het meeste binnen.”

Niet gehaald

Want net zoals met de meeste online inzamelacties voor begrafenissen, liep het met die van Janneke ook niet goed af. ,,Het doel was vijfduizend euro, maar dat heb ik bij lange na niet gehaald. Op de site bleef de teller steken bij iets meer dan 300 euro, en daarbuiten heb ik nog iets meer dan vierhonderd euro opgehaald. Mijn familie heeft best veel gegeven, en ook vrienden. Het voetbalelftal waar mijn vriendin in speelde had geld ingezameld. Heel lief allemaal natuurlijk, maar 725 euro van de 5000 is natuurlijk heel weinig. Misschien had ik toen de krant moeten bellen, maar dat doe je niet zo snel.’’

Hoewel de begrafenis alweer drie jaar geleden is, is de rekening nog steeds niet volledig voldaan. ,,Dat heeft nog een heel vervelend staartje gekregen. Omdat ze het geld niet snel genoeg bij elkaar kregen en de administratie ook een beetje chaotisch was geworden door alle gebeurtenissen kregen ze er nog een boete bovenop. Ze zijn nu nog steeds aan het afbetalen en het einde is nog niet in zicht. Dus als iemand nog wil geven …graag!”